رسیدن به وزن مناسب در دوران بارداری و حفظ آن در محدودۀ صحیح از طریق کنترل اشتها در بارداری موضوع مهمی است که به داشتن بارداری سلامت کمک می کند. کنترل و تحت نظر قرار دادن وزنگیری مناسب در دوران بارداری می‌تواند نقش مهمی در سلامت مادر و جنین داشته باشد. داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل موجب قرار گیری مادر در محدودۀ وزنی مناسب میگردد و به جنین کمک می‌کند تا مواد مغذی مورد نیاز را به دست آورد و رشد خوبی داشته باشد. در این مقاله با اضافه وزن طبیعی و غیر طبیعی در بارداری آشنا می‌شوید. پاسخ به این پرسش که آیا افزایش وزن در دوران بارداری مجاز است یا خیر نیز در ادامه این مقاله مطرح میگردد.
محدودۀ وزنی مناسب
اضافه وزن به معنای داشتن چربی اضافی در بدن است. برای اینکه مشخص شود اضافه وزن دارید یا خیر، اندازه‌گیری براساس قد و وزن شما صورت می‌‌گیرد که به اصطلاح به آن شاخص توده‌ی بدن گفته می‌شود. وزنگیری مناسب در دوران بارداری رابطۀ مستقیمی با شاخص تودۀ بدنی شما در دوران بارداری دارد بر اساس شاخص تودۀ بدنی، زنان به چهار دستۀ متناسب، کم‌وزن، اضافه وزن و چاق تقسیم می‌شوند که میزان وزنگیری مناسب بارداری‌های تک قلو برای هر دسته در زیر آمده است.
کم وزن
زنان با شاخص تودۀ بدنی کمتر از 5/18، کم وزن به حساب می‌آیند. از آنجا که کم وزنی می‌تواند خطرات جدی برای جنین داشته باشد، بهتر است زنان کم وزن، پیش از باردار شدن با رژیم مناسب وزن خود را به محدودۀ مناسب برسانند تا در دوران بارداری با مشکلی مواجه نشوند.
متناسب
زنان با شاخص تودۀ بدنی بین 18.5 تا ۲۵، از نظر وزن و قد متناسب هستند.
اضافه وزن
زنان با شاخص تودۀ بدنی بین ۲۵ تا ۳۰، دارای اضافه وزن هستند. اضافه وزن از تخمک گذاری جلوگیری می‌کند و به باروری شما آسیب می‌زند. حتی در زنانی که تخمک گذاری آنان منظم است، بالابودن مقدار توده بدنی باعث می‌شود دیرتر باردار شوند.
چاقی
زنان با شاخص تودۀ بدنی بیشتر از ۳۰، چاق محسوب می‌شوند. چاقی می‌تواند خطراتی را برای بارداری همراه داشته باشد و بهتر است مادر پیش از باردار شدن برای اصلاح وزن اقداماتی را انجام دهد. ورزش و رژیم غذایی سالم می‌تواند در رسیدن این مادران به محدودۀ مناسب پیش از بارداری مؤثر باشد. چاقی همچنین ممکن است برنتیجه‌ی لقاح آزمایشگاهی (آی وی اف) هم تأثیر بگذارد؛ به این صورت که هرچه توده بدنی شما افزایش یابد، احتمال آی وی اف ناموفق نیز بیشتر می‌شود.
وزنگیری مناسب در دوران بارداری
-برای وزنگیری مناسب در دوران بارداری بهتر است به تغذیۀ خود توجه بیشتری نمایید.
-روزانه پنج یا شش وعدۀ کوچک، غذا بخورید.
-سعی نمایید جهت وزن گیری مناسب دوران بارداری همیشه میان وعده هایی مثل آجیل، کشمش، نان و پنیر، میوه های خشکی مثل کشمش و توت خشک، بستنی یا ماست در دسترس داشته باشید و مصرف نمایید.
-یک قاشق از کرۀ بادام زمینی حدود ۱۰۰ کالری و به میزان ۷ گرم پروتئین دارد. میتوانید کره بادام زمینی را روی نان تست، میوه یا بیسکویت بمالید و میل نمایید.
-به پورۀ سیب زمینی، املت و صبحانۀ خود، شیرخشک بدون چربی اضافه نمایید.
-به غذای خود موادی مثل کره، مارگارین، پنیر خامه‌ای، آب گوشت یا پنیر اضافه نمایید.
افزایش وزن طبیعی در بارداری
می توایند برای رسیدن به اضافه وزن مناسب در دوران بارداری با متخصص تغذیه مشورت نمایید. باید به خاطر داشته باشید در دوران بارداری نباید از غذاهای غیر سالم استفاده کنید. مصرف غذاهای غیر سالم به این معناست که جنین شما نیز از غذاهای غیر سالمی استفاده خواهد کرد. خانم های بارداری که وزن نرمال دارند و کمتر از سی دقیقه در روز ورزش می کنند باید برای داشتن اضافه وزن مناسب در دوران بارداری به مقدار کالری مصرفی خود توجه نمایند. در یک بارداری معمولی، شما در حدود ۱۲ تا ۱۶ کیلوگرم وزن اضافه خواهید کرد. افزایش وزن در دوران بارداری برای مادران کم وزن مجاز است.
افزایش وزن غیر طبیعی
داشتن اضافه وزن غیر طبیعی در بارداری احتمال ایجاد عوارض متعددی مانند فشار خون بارداری، پره اکلامپسی، لخته شدن خون، دیابت بارداری، عفونت و خونریزی در سزارین، سقط جنین و وقفه‌های تنفسی در خواب یا آپنه خواب را در مادر زیاد می نماید. زایمان طبیعی سخت و نیاز به سزارین و عوارض احتمالی آن، مثل عفونت زخم‌ها از دیگر عوارض اضافه وزن غیر طبیعی مادر باردار میباشد.
اضافه وزن در بارداری مشکلات متعددی را برای جنین نیز به‌وجود می‌آورد. ماکروزومی یا بزرگ بودن جنین و داشتن چربی بیش از حد نرمال، که باعث افزایش سندروم متابولیک و پیداکردن اضافه وزن در کودکی می‌شود از جمله این عوارض هستند. همچنین جنین امکان داشتن نواقصی از جمله مهره شکاف دار را خواهد داشت. بنابراین افزایش وزن غیر طبیعی در دوران بارداری مجاز نمیباشد.
راه های کنترل اشتها در بارداری
اکثر خانم های باردار بعد از سه ماه اول بارداری اشتهایشان بسیار زیاد می شود و این اشتهای زیاد باعث افزایش وزن در دوران بارداری می گردد. اما با راهکارهایی می توان میزان اشتها را کاهش داد تا از اضافه وزن در بارداری و خطرات آن جلوگیری نماییم. برای کنترل اشتها می توانید راهکارهای زیر را عملی نمایید.
– قبل از صرف غذا یک لیوان آب بنوشید که به شدت اشتهای شما را کاهش می دهد.
– پیش از صرف غذا سالاد بدون انواع سس های چرب میل کنید.
– به صورت آرام آرام غذایتان را میل کنید. برای اینکار می توانید از قاشق کوچک استفاده نمایید.
– در مکانی ثابت و به صورت نشستته غذا میل نمایید.
– ازمیوه ها و سبزیجات تازه به عنوان میان وعده استفاده کنید.
– درصورتی که نمی توانید خوردن تنقلات را کنترل نمایید سعی کنید از خرید آن ها و در دسترس بودن آن جلوگیری نمایید.
بارداری سلامت
میتوانید تأثیرات اضافه وزن را در بارداری محدود و با این کار سلامت خود و فرزندتان را تضمین نمایید. اگر اضافه وزن دارید و می‌خواهید باردار شوید، با پزشکتان صحبت کنید. او ممکن است قبل از باروری، برای شما ویتامین های مورد نیاز تجویز نماید، یا اینکه شما را نزد یک متخصص رژیم و سلامت یا متخصص چاقی بفرستد، تا قبل از بارداری به وزن مناسب خود برسید. ویزیت‌های قبل از باروری به پزشک کمک می نماید سلامت شما و کودک تان را کنترل کند. درباره مشکلات و دارو‌های مصرفی تان مثل دیابت، فشار خون بالا و انسداد تنفس در خواب و نحوه‌ی رفع آنها، با پزشک صحبت کنید.
رژیم غذایی سالم داشته باشید. برای اینکه رژیم غذایی سالم داشته باشید، به یک دکتر یا متخصص رژیم و تغذیه مراجعه کنید و از اضافه کردن وزن زیاد جلوگیری نمایید. به یاد داشته باشید در طول بارداری مقدار بیشتری به فولیک اسید، کلسیم، آهن و سایر مواد مغذی احتیاج دارید. مصرف روزانه ی ویتامین قبل از باروری می‌تواند کمبود ویتامین را جبران کند. با توجه به شرایط سلامت تان، اگر نیاز دارید دارو یا مواد مغذی خاصی مصرف کنید، برای مثال اگر مبتلا به دیابت هستید، با پزشک مشورت نمایید.
ورزش کنید و فعال باشید. با پزشکتان درباره ورزش در بارداری، مثل پیاده روی، شنا و ایروبیک سبک، مشورت نمایید.
از مصرف محصولات خطرناک مانند سیگار اجتناب نمایید. اگر سیگار مصرف می‌کنید از دکترتان بخواهید به شما در ترک سیگار کمک نماید. هرگز نباید مشروبات الکلی و مخدر مصرف کنید. قبل از شروع هر درمان و مصرف مکمل های غذایی، از پزشکتان مشاوره بگیرید.
کلام پایانی
اضافه وزن در بارداری احتمال به وجودآمدن مشکلاتی برای شما و فرزندتان را افزایش می‌دهد، برای کاهش اضطراب و داشتن یک بارداری سلامت با پزشک مشورت نمایید. پزشک شرایط پزشکی شما، سلامت و رشد کودک تان را کنترل می نماید و به شما کمک کند تا بیش از اندازه وزن اضافه نکنید. زیرا همان طور که در این مقاله اشاره نمودیم افزایش وزن در دوران بارداری تنها برای مادران کم وزن مجاز است و افزایش وزن غیر طبیعی در دوران بارداری مجاز نمی باشد. همچنین میتوانید از طریق راه های کنترل اشتها در بارداری که در این مقاله به آنها اشاره شد وزنتان را کنترل نمایید. در این مقاله سعی نمودیم شما را با وزن گیری مناسب در دوران بارداری و اضافه وزن طبیعی در بارداری آشنا نماییم تا در محدودۀ وزنی مناسب خود قرار بگیرید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و تهیه مکمل های بارداری می توانید به سایت فارماکالا مراجعه نمایید.
در این بخش از مجله فارماکالا با ما همراه باشید با مطالبی در رابطه با افزایش وزن در دوران بارداری