ملاتونین هورمونی است که در غدهٔ صنوبری تولید می‌شود و به تنظیم چرخه خواب و بیداری در بدن کمک می‌کند. مقدار ترشح این هورمون در شب به حداکثر و در نزدیکی ظهر به حداقل می‌رسد. عملکرد این هورمون در انسان به خوبی معلوم نیست. اما به نظر می رسد در تنظیم ریتم های خواب شبانه روز ارتباط داشته باشد. ملاتونین بدن را برای استراحت شبانه آماده می‌کند و آن را در وضعیت سکون و آرامش قرار می‌دهد.
همچنین باعث خواب آلودگی می‌شود. ملاتونین، در روزهای کوتاه فصل زمستان ممکن است زودتر، یا در اغلب موارد دیرتر شروع شود. این تغییر در روند ترشح ملاتونین ممکن است در ایجاد علائم افسردگی زمستانی نقش داشته باشد. فواید ترشح ملاتونین در بدن و مکمل های حاوی ملاتونین از مواردی است که در آن به بررسی آنها میپردازیم.
فواید ترشح ملاتونین در بدن
کاهش کلسترول
انسداد شریان های قلبی و عروقی یکی از شایع ترین عوامل مرگ در سنین بالا است. ملاتونین با کاهش احتمال انسداد شریان ها، از بروز سکته قلبی و مغزی جلوگیری می نماید و از این راه، با پیری مبارزه می کند.
ضد سرطان
ملاتونین قابلیت شناسایی، ردگیری و نابود سازی رادیکال های آزاد را دارد. این مولکول های ناپایدار به لحاظ آسیبی که به سلول ها می زنند، مخرب هستند. این هورمون از میتوکندری و دی ان ای، در قبال چنین مولکول هایی محافظت می نماید و فواید ضد سرطانی دارد.
تاخیر در بیماری آلزایمر
تاخیر در بیماری آلزایمر از فواید ملاتونین میباشد. کمبود هورمون خواب یکی از نشانه های ابتلا به آلزایمر است به افراد بالای 40 سال توصیه می شود که برای پیشگیری از ابتلا به آلزایمر، ملاتونین مصرف نمایند.
درمان وزوز گوش
ملاتونین می تواند علائم وزوز گوش را تا حدودی بهبود ببخشد. این اثر ملاتونین ممکن است به دلیل بهبود اختلالات خواب یا خاصیت آنتی اکسیدانی آن باشد.
ملاتونین برای درمان افسردگی
اختلال فصلی یا افسردگی فصلی، نوعی بیماری افسردگی است که در بین مردم شایع میباشد. برآورد شده که 10٪ جمعیت جهان را تحت تاثیر خود قرار می دهد. این نوع از افسردگی با تغییرات فصول در ارتباط است و هر ساله تقریبا در یک زمان رخ می دهد و معمولا از اواخر پاییز تا اوایل زمستان علائم خود را نشان می دهد.
بعضی از تحقیقات نشان می دهند که این نوع افسردگی می تواند مربوط به تغییر فصول و روشنایی روز شود که همین امر موجب بروز تغییراتی در ریتم طبیعی بدن شما می شود. از آنجایی که ملاتونین در تنظیم ریتم شبانه روزی نقش مهمی بازی می کند، مصرف دوزهای پایین، اغلب برای کاهش علائم افسردگی فصلی استفاده می شود. مصرف روزانه مکمل های ملاتونین در کاهش علائم و نشانه های بیماری افسردگی فصلی موثر است.
ملاتونین برای تنظیم خواب
خواب یکی از فاکتورهای بسیار مهمی است که به حفظ سلامت روحی و جسمی کمک می کند. کارشناسان خواب مفید و کافی را یکی از اصول سبک زندگی سالم به شمار می آورند. اما گاهی بروز مشکلاتی مانند مشکلات تنفسی، دردهای مزمن، آرتروز، دردهای مفصلی، کمر درد و سردردهای شدید، تکرر ادرار، استرس و اضطراب سبب می شود چرخه طبیعی خواب بدن برهم ریزد. معمولا با بالا رفتن سن نیز ترشح این هورمون در بدن پایین می آید. به همین دلیل سالمندان بیشتر از افراد دیگر به اختلال خواب دچار هستند و لازم است مصرف انواع قرص خواب آور از جمله قرص ملاتونین را آغاز نمایند.
مقدار بسیار کمی از ملاتونین در غذاهایی مانند گوشت‌ها، حبوبات، میوه‌ها و لبنیات، سبزی‌ها وجود دارد. ملاتونین همچنین به صورت مکمل غذایی در بازار وجود دارد. مکمل های ملاتونین داروی مناسبی برای درمان و تنظیم اختلال خواب میباشند. ملاتونین مدت زمان تا شروع خواب را کاهش می‌دهد.
باعث افزایش مدت زمان خواب در کودکان مبتلا به اختلالات عصبی تکاملی می‌شود. ملاتونین برای درمان اختلالات خواب در افراد نابینا نیز مؤثر است. علاوه بر بهبود خواب، ملاتونین در عملکرد سیستم ایمنی بدن، فشار خون و میزان سطح کورتیزول نقش دارد. همچنین ملاتونین یک آنتی اکسیدان است که برخی از تحقیقات نشان داده اند که اثرات مهم و چشمگیری بر روی بسیاری از شرایط بهداشتی و سلامتی داشته است.
مکمل های حاوی ملاتونین
قرص ملاتونین 5 جالینوس
قرص ملاتونین 5 جالینوس حاوی 5 میلی گرم ملاتونین میباشد که به رفع بی خوابی و درمان اختلالات خواب کمک می نماید. خواب انسان بر اثر عوامل مختلفی مثل مسافرت‌های هوایی و کار در شیفت شب دچار اختلال می‌شود. به کمک این محصول می‌توان طول مدت خواب و کیفیت آن را نیز افزایش داد. شبی 1 عدد قرص یک یا دو ساعت قبل از خواب و بعد از وعده غذایی به همراه آب کافی میل شود.
قرص زیر زبانی واناتونین نورم لایف
قرص زیر زبانی واناتونین Vanatonin نورم لایف حاوی 3 میلی گرم ملاتونین میباشد که به ترشح ملاتونین کمک نموده و ریتم خواب شما را تنظیم می نماید. همچنین از ایجاد خستگی و کلافگی در طی روز پیشگیری می نماید. قرص زیر زبانی واناتونین نورم لایف از جمله مکمل‌های کم عارضه و بی خطر است که برای افرادی که مشکل خواب دارند می‌تواند بسیار مفید باشد. عوارض جانبی ملاتونین در دوزهای بالا و برای استفاده طولانی مدت هنوز نیاز به مطالعات بیشتری دارد اما با خیال آسوده می‌توان در دوز پایین و در مواقعی که لازم است از این مکمل استفاده نمود. 1-2 قرص در شبانه روز و جهت ماکزیمم اثر باید زیر زبان حل شود.
کپسول دورمیرین فورت فارمااس
کپسول دورمیرین فورت فارمااس حاوی 1 میلی گرم ملاتونین است که به تنظیم ساعت خواب کمک می نماید. کپسول دورمیرین فورت فارمااس حاوی عصاره خشک برگ بادرنجبویه، عصاره خشک ریشه والرین، روی و ملاتونین است. تسریع روند القا خواب، تنظیم ریتم خواب، کاهش زمان لازم برای بهتر خوابیدن و کاهش و تسکین احساس خواب آلودگی مسافرتی از دیگر فواید مصرف این مکمل میباشد. روزانه یک کپسول خوراکی به همراه نصف لیوان آب، قبل زمان خواب میل گردد. 
نکات قابل توجه در مصرف ملاتونین
-استفاده دارو را با پایین ترین دوز شروع کنید البته اگر سابقه مصرف این دارو را نداشته باشید. ملاتونین را می توان در دوزهای 5/0 تا 10 میلی گرم در روز مصرف کرد. با این حال، به دلیل اینکه تمام مکمل های ملاتونین یکسان نیستند، بهتر است از میزان مصرف توصیه شده بر روی برچسب آن استفاده نمایید.
-برای بهبود کیفیت خواب، ملاتونین را به منظور کارایی بیشتر، 30 دقیقه قبل از خواب مصرف کنید. در عین حال، برای تنظیم ریتم شبانه روزی خود، ملاتونین را قبل از به خواب رفتن و 2 تا 3 ساعت مانده به زمان خواب مصرف نمایید.
-ممکن است اختلال خواب به موضوع آزار دهنده ای برای شما تبدیل شده باشد اما این امر به این معنا نیست که شما می توانید هر قرص و یا مکملی را که به درمان این اختلال کمک می کند مصرف کنید. زنان باردار و شیرده در مصرف این قرص باید بسیار محتاط باشند و قبل از مصرف آن با پزشک مشورت نمایند. همچنین افرادی که آلرژی های شدید دارند و یا سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف است نباید از قرص ملاتونین استفاده نمایند. همچنین در صورت ابتلا به فشار خون بالا، نارسایی کلیه، تشنج و صرع نباید از این دارو مصرف نمایند.
-استفاده دراز مدت از این مکمل در افرادی که سابقه تومور و سرطان سینه دارند و بیماران دارای رودهٔ تحریک پذیر (IBS) توصیه نمی‌شود.
-اگر داروهای بنزودیاپین و هیپنوتیک، آنتی هیستامین، مسکن ها و آرامش بخش ها و مسکن های عضلانی را مصرف می کنید نباید ملاتونین استفاده نمایید.
-قرص ملاتونین سبب افزایش قند خون می شود و نباید با داروهای دیابتی مصرف شود.
-هرگز قرص ملاتونین را با داروهای منعقد کننده خون مصرف نکنید زیرا مانع از لخته شدن خون می شود.
عوارض جانبی مصرف ملاتونین
سردرد
ضعف صبحگاهی
رؤیای شفاف
سرگیجه
حالت تهوع
خواب آلودگی
فشار خون پایین
خواب آلودگی در روز
تغییرات عروق خونی که ممکن است بر جریان خون تأثیر بگذارد.
پایین آوردن درجه حرارت بدن
تداخل با داروهای رقیق کننده خون، مواد مخدر، قرص های ضد بارداری و داروهای دیابت
کلام پایانی
دلایل بسیاری زیادی مانند استرس در محیط کار و خانه، همسایگان پرسروصدا، استفاده بسیار کم از نور روز، مصرف زیاد کافئین، کار کردن در شیفت های غیرمعمول، ورزش نکردن و استفاده از تلفن های هوشمند سد راه خواب خوب و صحیح هستند. ملاتونین به تنظیم چرخه خواب و بیداری در بدن کمک می‌کند و مدت زمان تا شروع خواب را کاهش می‌دهد.
مصرف روزانه مکمل های ملاتونین در کاهش علائم و نشانه های بیماری افسردگی فصلی نیز موثر است. تاخیر در بیماری آلزایمر، درمان وزوز گوش و کاهش کلسترول از دیگر فواید ترشح ملاتونین در بدن میباشند. جهت تهیه مکمل های حاوی ملاتونین در دوزهای مناسب میتوانید به وب سایت فارماکالا مراجعه نمایید.
