تهوع و استفراغ از عوارض شايع بعد از عمل مي باشد. اين حالت ممكن است تا 6 ساعت بعد از عمل وجود داشته باشد، كه ميتواند بسيار ناراحت كننده بوده و سبب عوارضي مثل درد، اختلال آب و الكتروليت و آسپيراسيون ريوي شود. جهت درمان آن از داروهاي آنتي هيستامینرژيك، آنتي كلي نرژيك و ضد افسردگي سه حلقوي استفاده مي شود. علاوه بر درمان هاي دارويي برخي درمان هاي مكمل نيز مؤثر است. از جمله داروی گياهي زنجبيل كه يكي از شفابخش هاي طبيعي است و جهت درمان بيماري مسافرت، حالت تهوع، استفراغ و سرگيجه كاربرد دارد. فارما کالا در این مقاله به بررسی تاثیر زنجبيل بر تهوع و استفراغ پرداخته است.
تهوع و استفراغ
تهوع احساس ذهنی نیاز به استفراغ است. استفراغ به بازگشت محتویات دستگاه گوارش فوقانی به دهان اطلاق میشود که ناشی از انقباضات عضلات قفسه سینه و شکم میباشد. استفراغ توسط ساقه مغز هماهنگ میشود و توسط پانچهای عصبی- عضلانی دستگاه گوارش، حلق و دیواره قفسه سینه و شکم به انجام می رسد. از علل تهوع و استفراغ می توان به علل داخلی صفافی، خارج صفافی، داروها، اختالات متابولیک، تفکرات یا بوهای ناخوشایند، بیماری حرکت، اختلالات گوش داخلی و برخی داروها اشاره کرد. تهوع و استفراغ بعد از جراحیهای شکم و ارتوپدی وجود دارد که علت آن تأثیر داروهای بیهوشی بر مرکز کنترل استفراغ در بصل النخاع می باشد یا به دلیل کاهش اکسیژن حین عمل که پس از آن سبب ایجاد تهوع و استفراغ می نماید.
گیاه زنجبیل
گیاه زنجبیل با نام انگلیسی zingiber officinale و نام علمی Ginger، بومی هندوستان بوده و از قدیم الایام مورد مصرف مرم ایران، هند و چین بوده است. زنجبیل از گیاه زرد رنگ دارای رگه های بنفش به دست می آید. اگر چه معمولاً از زنجبیل به عنوان ریشه آن گیاه نام برده میشود ولی قسمت مورد استفاده این گیاه ساقه متورم شده زیر زمینی آن است که ریزوم نام دارد. از آن به عنوان داروی جهانی “آیو رودا” متخصصان طب هندی نام می برندکه دارای خواص ضدباکتری و ضدقارچی و ضدتهوع میباشد. یکی از درمانهای طبیعی برای بیماریهای مسافرت، حالت تهوع و استفراغ و سرگیجه می باشد که هیچگونه عارضه جانبی ندارد. در پژوهشی در دانمارک به 40 نفر از دانشجویان نیروی دریایی یک گرم از پودر زنجبیل و به 40 نفر دیگر مقداری دارو نما داده شد و مشاهده گردید زنجبیل به مراتب در کاهش تعداد دفعات استفراغ و از بین بردن عرق سرد مؤثر بوده است. مطالعات نشان میدهد زنجبیل می تواند تهوع و استفراغ بعد از عمل و شیمی درمانی را کاهش دهد.
تاثیرات گیاه زنجبیل
این گیاه به عنوان تقویت کننده معده و ضد نفخ به کار میرود و پزشکان چینی به تازگی دریافته اند که شربت زنجبیل بهترین دارو برای معالجه و زخم معده است. زنجبیل دارای خواص ضد تهوع- استفراغ، ضد سرفه، ضد سموم کبدی و التهاب، ادرارآور و محرک سیستم ایمنی است.
نویسندگان: فاطمه ذوالفقاری، فائزه صحبایی.