ویتامین کا یک ویتامین محلول در چربی است که نقشی مهم در حفظ سلامت استخوان و قلب ایفا می کند. یکی از ضروری ترین ویتامین ها در بدن است و کمبود آن بدن را دچار مشکلات فراوانی می نماید. ویتامین کا نقش مهمی در بهبود سلامت استخوان و کاهش خطر شکستگی آن ایفا می کند. دریافت ویتامین کا به طور ویژه برای بانوان یائسه که در معرض خطر پوسیدگی استخوان قرار دارند، مهم است. با مشاهده علائم کمبود ویتامین کا در خود میتوانید از بهترین منابع ویتامین کا که در این مقاله به آنها شاره شده است استفاده نمایید. سایر مزایای ویتامین کا و هشدار مصرف آن نیز از دیگر مواردی است که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.
علائم کمبود ویتامین کا
کمبود ویتامین کا می تواند به اختلال در لخته شدن خون، خونریزی افزایش یافته و پوکی استخوان منجر شود. برخی از علائم کمبود این ویتامین شامل کبودی آسان، ترشح از بینی یا لثه، دوره های قاعدگی سنگین، خونریزی دستگاه گوارش، خون در ادرار و خونریزی بیش از حد از جای زخم، سوراخ ها، تزریق ها یا برش های جراحی می شوند. افراد مبتلا به سوء تغذیه مزمن، معتاد به الکل یا بیماری هایی که از جذب ویتامین ها از مواد غذایی جلوگیری می کنند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کمبود ویتامین کا قرار دارند.
بهترین منابع ویتامین کا
برای دریافت ویتامین کا همواره می توانید مصرف مکمل ها را پس از مشورت با پزشک مد نظر قرار دهید. مکمل های ویتامین کا با تامین این ویتامین در بدن موجب حفظ سلامت استخوان ها میگردند.
علاوه بر مکمل ها، منابع طبیعی بسیاری نیز برای تامین این ویتامین در دسترس هستند. سبزیجات برگدار و سبزیجات چلیپایی دو نمونه از بهترین منابع برای ویتامین کا محسوب می شوند. از آن جمله می توان به کلم کیل، برگ کولارد، اسفناج، برگ شلغم، برگ چغندر سوئیسی، جوانه های بروکسل، گل کلم، جعفری، بروکلی، مارچوبه و کاهو اشاره کرد.
از دیگر منابع غذایی برای این ویتامین می توان ناتو (سویای تخمیر شده)، آلو، خیار، جگر گاو، چای سبز، سبزیجات دریایی، ماهی، تخم مرغ، ریحان خشک شده، سبوس گندم، و فرآورده های لبنی تخمیر شده مانند ماست و پنیر را مد نظر قرار داد. این منابع ویتامین کا به حفظ سلامت استخوان ها کمک می نمایند.
تنظیم لخته شدن خون با ویتامین کا
یکی از عملکردهای اولیه ویتامین کا تنظیم لخته شدن خون محسوب می شود، که نیازمند مجموعه ای خاص از مولکول ها است که به طور مداوم در جریان خون گردش می کنند. همچنین، ویتامین کا به انتقال کلسیم در سراسر بدن کمک می کند، که برای تنظیم لخته شدن خون مورد نیاز است. در کل ترکیبات گروه ویتامین کا برای درمان مشکلات انعقاد خون کاربرد دارند و بعضی از علل خونریزی بیش از حد را خنثی می نمایند. خطر خونریزی معمولا در اثر مصرف بیش از حد داروهای ضد انعقاد خون بوجود می آید.
این ویتامین به کاهش ریسک خونریزی کبد، هپاتیت و جذب ضعیف مواد مغذی یا تاثیرات بلند مدت مصرف آنتی بیوتیک ها و آسپرین کمک می نماید. برخی مشکلات روده ای نیز به علت کمبود این ویتامین مانند انسداد، ورم روده بزرگ و مشکلات کولون رخ می دهد.
به طور همزمان، ویتامین کا به بهبود اختلالات خونی به نام سندرم میلودیسپلاستیک کمک می نماید. همچنین، این ویتامین برای معکوس کردن آثار داروهای رقیق کننده خون هنگامی که بیش از اندازه مصرف می شوند، کاربرد دارد. افزون بر این، ویتامین کا در پیشگیری از مشکلات لخته شدن خون در نوزادان نقش دارد.
این ویتامین از خونریزی در نوزادان جلوگیری می نماید و مانع از فعالیت پروترومبین، زمانی که از طریق خوراکی یا تزریق وریدی به شخص منتقل شود، میشود.
همچنین این ویتامین آثار وارفارین را برعکس کرده و مانع از لخته شدن خون می شود.
حفظ سلامت استخوان ها با ویتامین کا
ویتامین کا نقش مهمی در حفظ سلامت استخوان و کاهش خطر شکستگی آن ایفا می کند. دریافت ویتامین کا به طور ویژه برای بانوان یائسه که در معرض خطر پوسیدگی استخوان قرار دارند، مهم است. بدن به ویتامین کا برای استفاده از کلسیم در استخوان سازی نیاز دارد. مقدار کافی از ویتامین K، به ویژه ویتامین K2، برای استئوکلسین فعال، پروتئینی که در خون گردش می کند و یون های کلسیم را به ماتریس استخوان پیوند می دهد و از این رو، استخوان را قوی‌تر می سازد، نیاز است. افرادی که دارای مقادیر کافی از ویتامین کا هستند، تراکم استخوانی بیشتری دارند. در شرایطی که سطوح پایین این ویتامین با پوکی استخوان پیوند خورده است.
مزایای ویتامین کا
پشتیبانی از سلامت قلب
ویتامین کا برای سلامت قلب یک ماده مغذی خوب محسوب می شود. این ویتامین به واسطه جلوگیری از ساخت مواد معدنی در شریان ها به کاهش فشار خون کمک می نماید. این شرایط به قلب اجازه می دهد آزادانه خون را به سراسر بدن پمپ نماید. ویتامین کا به کاهش التهاب و محافظت از سلول های موجود در رگ های خونی، هم سرخرگ ها و هم سیاه رگ ها، کمک می نماید. این شرایط به نوبه خود احتمال ایست قلبی یا حملات قلبی را کاهش می دهد. سلامت قلب از مزایای ویتامین کا میباشد.
مبارزه با سرطان
به واسطه آثار ضد سرطانی، ویتامین کا در مبارزه با سرطان های روده بزرگ، معده، کبد، دهان، پروستات و بینی نقش ایفا می نماید. اگر به سرطان مبتلا هستید یا سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری را دارید باید از مصرف ویتامین کا به میزان کافی اطمینان حاصل نمایید و در همین راستا، حتی ممکن است نیازمند افزودن مکمل ویتامین کا به رژیم غذایی خود باشید.
افزایش حساسیت به انسولین
ویتامین کا برای افزایش مقاومت به انسولین و کاهش خطر ابتلا به دیابت مفید است. بهبود شرایط افراد مبتلا به دیابت از مزایای ویتامین کا میباشد.
کاهش درد قاعدگی و خونریزی شدید
ویتامین کا عاملی کلیدی در انعقاد خون است و بدون آن خون به طور موثر و درست لخته نمی شود. این شرایط می تواند به خونریزی شدید طی قاعدگی منجر شود که درد و گرفتگی عضلات هر چه بیشتر را به همراه دارد. به طور همزمان، ویتامین کا گرفتگی های عضلانی ناشی از سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و دیگر دردهای قاعدگی را به واسطه تنظیم عملکرد هورمون ها، کاهش می دهد.
پشتیبانی از عملکرد مغز
شواهد رو به افزایشی وجود دارند که به پشتیبانی ویتامین کا از سلامت مغز اشاره دارند. این ویتامین دارای ویژگی ضد التهابی است که از مغز در برابر استرس اکسیداتیو شکل گرفته توسط رادیکال های آزاد محافظت می نماید. استرس اکسیداتیو می تواند به سلول های مغز آسیب وارد کند و موجب ابتلا به بیماری آلزایمر، بیماری پارکینسون و موارد دیگر شود.
هشدار مصرف ویتامین کا
-اگر شخص تحت دیالیز است، توصیه می شود قبل از مصرف مکمل های ویتامین کا با پزشک خود مشورت نماید. دوز بالای مصرف ویتامین کا می تواند مشکلات انعقادی خونی را برای کسانی که از مشکلات کبدی رنج می برند بدتر کند.
-ویتامین کا ممکن است قند خون را پایین آورد لذا به بیماران دیابتی توصیه میشود که با دقت و نظارت بر سطح قند خون آن را مصرف کنند.
-افرادی که داروهای تجویزی ضد انعقاد را مصرف می کنند هرگز نباید مکمل ویتامین کا مصرف نمایند.
-مکمل ویتامین کا طی دوران بارداری ممکن است خطر زردی در نوزادان را افزایش دهد.
-مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین کا توسط مادران شیرده به طور کلی بی خطر در نظر گرفته می شود.
-افرادی که دوزهای بالا از آسپرین و گنه گنه (کینین) دریافت می نمایند، ممکن است به افزایش مصرف ویتامین کا نیاز داشته باشند.
کلام پایانی
ویتامین کا از جمله ویتامین های ضروری برای سلامت بدن میباشد. تنظیم لخته شدن خون از مواردی ایت که با حضور ویتامین کا صورت میگیرد. حفظ سلامت استخوان ها از دیگر مزایای ویتامین کا میباشد، که در افراد مستعد پوکی استخوان و زنان یائسه مصرف مکمل آن توصیه میشود. ویتامین کا از ترکیبات موثر مکمل های جلوگیری از پوکی استخوان میباشد. اختلال در لخته شدن خون و پوکی استخوان از علائم شایع کمبود این ویتامین در بدن هستند. بروکسل، گل کلم، جعفری، بروکلی، مارچوبه و کاهو از بهترین منابع تامین کننده ویتامین کا میباشند. سو مصرف این ویتامین عوارضی را نیز به همراه دارد که در بخش هشدار مصرف ویتامین کا در این مقاله بیان گردیده است.
در این بخش از مجله فارماکالا با ما همراه باشید با مطالبی در رابطه با ویتامین کا