آیا افزایش قد از طریق مصرف مکمل امکان پذیر است؟

قد انسان یک صفت کمی یا متریک است. شاخصی است که در مقدار اندازه گیری می شود. قد معیار خوبی برای ارزیابی رشد و سلامت کودک نیز میباشد. امروزه کوتاهی قد به یکی از علل شایع مراجعه به متخصصان غدد و اطفال تبدیل شده است. جالب است بدانید قد هر فرد نه فقط روی سلامت روانی-اجتماعی وی بلکه روی رفاه اجتماعی اش در دوره بزرگسالی نیز تاثیر گذار خواهد بود. به زعم بسیاری از پزشکان و متخصصان، این ویژگی های ژنتیکی هر کودک است که رشد قدی وی را در آینده رقم میزند. از این رو مکمل های موثر در افزایش قد امروزه مورد توجه بسیاری از افراد واقع شده اند، که در این مقاله به تعدادی از بهترین آنها اشاره می نماییم. عوامل موثر در رشد قد و همچنین تاثیر خواب کافی و ورزش منظم بر رشد قد از دیگر مواردی است که در این مقاله به آنها اشاره میشود.

عوامل موثر در رشد قد

هورمون رشد

اگرچه در اکثر موارد، کوتاه قدی ناشی از عوامل فیزیولوژیک مثل کوتاه قدی سرشتی و کوتاه قدی فامیلیال است اما کمبود هورمون رشد نیز ممکن است یکی از علل مطرح در این زمینه باشد. کمبود این هورمون از مهم ترین علل اندوکرین کوتاه قدی است که اگر به موقع درمان نشود باعث کوتاه قدی شدید در دوران بزرگسالی خواهد شد. این اختلال به دو صورت مادرزادی و اکتسابی ایجاد می شود. این نکته مهم را نیز به خاطر داشته باشید که بهترین سن برای مراجعه به متخصصان تغذیه برای افزایش قد حوالی 8 سالگی در دختران و حوالی 12 سالگی در پسران است.

ژنتیک

بسیاری از مطالعات اثر عوامل ژنتیکی را در تعیین قد تایید می نمایند. اغلب این مطالعات با ارزیابی میزان شباهت بین خویشاوندان، وراثت پذیری را تعیین می کنند. برای اندازه گیری دقیق اثر عوامل ژنتیکی در تعیین قد افراد می توان تعداد نشانگرهای ژنتیکی که آنها به اشتراک می گذارند را اندازه گیری نمود. از 1 سالگی تا بلوغ اغلب سالیانه cm 5 به قد افراد اضافه می گردد؛ به طور معمول در دخترها با شروع فرآیند بلوغ، جهشی در رشد قدی اتفاق می افتد در صورتیکه در پسران این گونه نیست. پس از بلوغ سرعت رشد قدی کاهش می یابد و با بسته شدن صفحات رشد استخوانی، رشد قدی متوقف می گردد. در دختران حدود 13تا 15 سالگی و در پسران 15 تا 17 سالگی صفحات رشد استخوانی بسته می شود.

عوامل محیطی

سوء تغذیه در دوران کودکی اثر منفی در رشد قدی دارد. پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و متنوع شامل مواد غذایی  نشاسته دار مثل سیب زمینی، نان، برنج، پاستا، میوه ها، سبزیجات و مواد غذایی ای که پروتئین بالا دارند مثل گوشت، ماهی، مرغ، حبوبات، شیر و لبنیات و کنترل دریافت چربی، شکر و نمک مصرفی اهمیت بالایی در رشد قدی کودک دارد. دریافت کافی برخی از مواد مغذی و ویتامین ها نیز در افزایش قد موثر است.

مکمل های موثر در افزایش قد

کلسیم

همان طور که ساختن یک آپارتمان یا برج، بدون تیرآهن، ممکن نیست، استخوان ها نیز بدون وجود کلسیم رشد نمی کنند. بنابراین مصرف روزانه کلسیم برای رشد قدی کودکان موثر است. این ماده معدنی مهم در شیر، ماست، کشک، گردو، بادام، تخمه آفتابگردان، کلم، کنجد و … وجود دارد. با این حال لبنیات مهم ترین منبع کلسیم محسوب می شود. به شرطی که از نوع کم چربش باشد زیرا هر چه میزان چربی کمتر باشد، جذب کلسیم بیشتر خواهد شد.

از طرف دیگر مصرف بیش از حد لبنیات در طول روز با استفاده سر خود از مکمل کلسیم باعث بلند قد شدن کودک نمی شود، بلکه باعث بسته شدن زودرس صفحات استخوانی شده و عارضه چاقی را که یکی از عوامل کوتاه قدی است بدنبال دارد. کلسیم از مکمل های موثر در افزایش قد است.

روی

روی یکی دیگر از این مغذی های مهمی است که در غده هیپوفیز و در گرانول های مترشحه هورمون رشد وجود دارد و کمبود آن نه فقط سیستم عصبی مرکزی و ایمنی را تحت تاثیر قرار می دهد بلکه سیستم عضلانی-اسکلتی را مختل کرده و باعث کاهش رشد و کوتاه قدی می شود. نتیجه مطالعه ای که در سال 1390 در ایران انجام شد حاکی از آن است که سطح سرمی روی در مناطقی از کشور که کمبود این عنصر معدنی در آن شایع نیست، با میزان رشد قدی کودکان زیر 15 سال ارتباط دارد. روی از مکمل های موثر در افزایش قد است.

بسیاری از والدین امروزی با مراجعه به مطب متخصصان اطفال، تغذیه و غدد، برای افزایش قد فرزندشان، تقاضای مکمل روی می کنند و حواسشان به افزایش دادن این عنصر در رژیم غذایی کودک نیست. این ریز مغذی در ماهی ها و غذاهای دریایی، جوانه ها، عدس، لبنیات، نخود فرنگی، گوشت قرمز، غلات کامل و … به وفور یافت می شود.

آرژنین

یکی از مکمل های موثر در افزایش قد میباشد که در ترشح هورمون رشد نیز موثر است. ال -آرژنین یک اسید آمینه نیمه ضروری است که در سنتز سایر اسیدهای آمینه و پروتئین ها نقش اساسی دارد. به نظر می رسد دریافت ال – آرژنین زمانی در ترشح هورمون رشد موثر باشد که در دوزهای بالا ( 10- 6 گرم ) مصرف گردد. برخی از مطالعات افزایش ترشح هورمون رشد تا 60 % بر اثر مصرف دوزهای بالای این مکمل را نشان داده اند. مصرف خودسرانه دارو عوارض و آسیب‌هایی جدی دارد لطفا از مصرف خودسرانه دارو بپرهیزید.

منیزیم

کلسیم، برای فعالیت، به ویتامین دی نیاز دارد و عملکرد ویتامین دی هم در نبود منیزیم، مختل می شود. منیزیم، یکی از اجزای اصلی استخوان سازی است. آرد کامل گندم، برنج سبوس دار، تخمه آفتابگردان، مغز دانه ها و … از منابع مهم منیزیم هستند. متاسفانه مصرف بالای نمک و سدیم که در رژیم غذایی کودکان امروزی بسیار شایع است باعث دفع منیزیم از بدن می گردد. منیزیم از مکمل های موثر در افزایش قد میباشد.

ویتامین دی

ویتامین دی یکی از مهم ترین ویتامین های مورد نیاز بدن است که جذب و استفاده سلول های بدن از کلسیم به شدت به آن وابسته است. ماهی آزاد یا تن، جگر، پنیر، تخم مرغ و … از منابع خوب این ویتامنی محسوب می شوند. اما نور آفتاب حرف اول را در تامین ویتامین دی مورد نیاز بدن می زند.

ویتامین A

این ویتامین نه فقط در فرایند بینایی و عملکرد صحیح سیستم ایمنی بلکه در رشد و ترمیم استخوان ها نیز دخالت دارد. البته مصرف مکمل این ویتامین بدون دستور پزشک نه فقط کمکی به رفع کوتاهی قد نمی کند بلکه ممکن است باعث مسمومیت کودک شود.

ویتامین ب

مکمل های حاوی زینک و ویتامین های گروه ب از مکمل های موثر در افزایش قد میباشد.

مکمل های کودکان

شربت آرژیتال، شربت میم اورنج، پاستیل مولتی ویتامبن، پودر گین آپ کارن و شربت سنستول از جمله مکمل های موثر در رشد قد کودکان میباشند.

بهبود رشد قد با ورزش منظم

ورزش منظم علاوه بر کنترل وزن، تقویت استخوان ها و ماهیچه ها، با ترشح هورمون رشد به رشد قد نیز کمک می نماید. تشویق کودکان و نوجوانان به انجام حداقل 1 ساعت فعالیت های ورزشی در روز برای افزایش قد ضروری است. ورزش های کششی نظیر یوگا گزینه مناسبی برای افزایش قد است. بسکتبال، استفاده از میله های پارفیکس و شنا نیز توصیه می شود.

تاثیر خواب کافی بر رشد قد

در حقیقت موثرین راهکار جهت افزایش ترشح هورمون رشد خواب کافی و با کیفیت مناسب است. میزان خواب کافی برای هر فرد به نسبت سن و دیگر ویژگی های فردی و ارثی متفاوت است. تاثیر ورزش بر رشد قد ثابت شده و مطمئن میباشد.

کلام پایانی

داشتن رشد قدی سالم برای کودکان از دغدغه های همیشگی والدین است، زیرا در آینده آنها تاثیر گذار میباشد. اگر افراد در دوران کودکی از مقادیر کافی هورمون رشد برخوردار باشند در بزرگسالی نیز رشد قدی کامل و طبیعی خواهند داشت. اگرچه عوامل محیطی و ژنتیک در کوتاهی و بلندی قد تاثر گذار میباشد، اما مصرف کافی و به موقع مکمل ها و ریز مغذی هایی همچون کلسیم، روی، ویتامین دی و آرژنین میتواند در افزایش قد موثر باشد. در این مقاله تاثیر خواب کافی بر رشد قد و بهبود رشد قد با ورزش منظم بیان گردیده است. جهت تهیه مکمل های مناسب رشد قد کودکان که در این مقاله ذکر شده، میتوانید به سایت فارماکالا مراجعه نمایید.