پالس اکسیمتر دستگاهی است که با کمک نور، مقدار اکسیژن موجود در خون را اندازه گیری مینماید. این دستگاه میتواند به تشخیص بیماریی کرونا کمک کند. گروهی از بیماران مبتلا به بیماری کووید-۱۹ ناشی از ویروس کرونا با وجود میزان پایین اکسیژن خون، علائمی از جمله تنگی نفس نشان نمیدهند و ظاهرا به راحتی تنفس می نمایند، که به این عارضه هیپوکسی خاموش گفته میشود.
پالس اکسیمتر انواع مختلفی دارد که توصیه پزشکان به افراد استفاده از دستگاه پالس اکسیمتر انگشتی خانگی میباشد تا قبل از وخیم شدن وضعیت، به بخش اورژانس مراجعه نمایند. در این مقاله به بررسی دستگاه پالس اکسیمتر انگشتی و نحوه عملکرد آن و تشخیص کووید 19 توسط این دستگاه میپردازیم.
هیپوکسی
هیپوکسی زمانی اتفاق می افتد که سطح اکسیژن در خون پایین تر از حد طبیعی باشد. اگر سطح اکسیژن خون بسیار پایین باشد، ممکن است عملکرد اعضای بدن را مختل کند. وظیفه خون، اکسیژن رسانی به سراسر سلول های بدن است تا آنها را سالم نگه دارد. در هیپوکسی که مقدار اکسیژن خون کم است، می تواند مشکلات خفیف مانند سردرد و تنگی نفس را ایجاد کند. در موارد شدید، می تواند عملکرد قلب و مغز را نیز مختل نماید.
نحوه عملکرد پالس اکسیمتر انگشتی
پالس اكسيمتري روشي براي تعيين هيپوكسي در بيماران محسوب میشود و درصد هموگلوبين اشباع شده با اكسيژن را نشان ميدهد. پالس اكسيمتري بررسي غيرتهاجمي اشباع اكسيژن شرياني ميباشد كه از طريق اتصال يك گيره يا پروب به لاله گوش يا انگشت بيمار ممكن ميگردد. درصد بيان شده در واقع نسبت اكسيژن به هموگلوبين است.
نام اين دستگاه از سه كلمه پالس ( ضربان قلب)، اكسي ( مخفف اكسيژن خون) و متر ( يعني اندازه گيري كننده) تشكيل شده است. در واقع اين دستگاه ضربان قلب در دقیقه و درصد اكسيژن اشباع خون را اندازه گيري و بیان مي كند. زمانیکه ما نفس مي كشيم، هوا وارد ريه ها شده و از ريه ها وارد انشعابات بسيار كوچكي مي شود كه به جريان خون راه میابد. در اين مناطق اكسيژن وارد جريان خون ما مي شود و از آنجا به تمام نقاط بدن مي رود.
نحوه کار پالس اکسیمتر انگشتی به این صورت است که یک منبع نور در پروب دستگاه قرار دارد که از دو طول موج قرمز و ناحیه مادون قرمز تشکیل شده است. نور مادون قرمز و نور قرمز به تناوب به بافت های شفاف بدن (مانند انگشت دست، انگشت پا، لاله گوش و …) تابیده می شوند. وقتی که نور از این بافت ها عبور می کند مقداری از آن جذب می شود.
با ضربان قلب و عبور پالس های خونی از سنسور، مقدار نور جذب شده در زمان تغییر می کند و شدت نور پس از عبور از بافت بدن توسط یک آشکارساز اندازه گیری می شود. دستگاه، میزان اکسیژن خون را بر حسب هموگلوبینی که دارای اکسیژن است محاسبه مینماید. همچنین تعداد ضربان قلب نیز محاسبه و نمایش داده می شود.
زمانی که اعداد نمایش داده شده توسط پالس اکسیمتر انگشتی نگران کننده است
عدد مشخصی که نشان دهنده سطح ایده آل اکسیژن خون باشد، وجود ندارد. براي تشخیص بهتر درباره عدد نمایش داده شده توسط پالس اکسیمتر انگشتی، بهتر است عددی که این دستگاه در ابتدای بیماری کرونا به شما نشان میدهد را به خاطر داشته باشید. اين مقدار اوليه مي تواند تحت تاثير بيماري هاي زمينه اي قلبي-ريوي و يا چاقي نیز باشد.
در بيماراني كه در خانه شرايط بيماري خود را روزانه پايش مي كنند و اكسيژن خون خود را اندازه گيري مي كنند، اين عدد نباید از حدود 90-92 درصد كمتر بشود. در صورتي كه عدد نمايش داده شده به طور مداوم از اين محدوده فاصله گيرد بايستي پزشك خود را مطلع سازيد.
زمانی که اعداد نمایش داده شده توسط پالس اکسیمتر انگشتی صحیح نیست
در افرادي كه ناخن مصنوعي و يا لاك ناخن ( مخصوصا لاك هاي تيره رنگ) دارند، عدد نمايش داده شده ميزان اكسيژن خون، ممكن است به طور كاذب، كمتر از ميزان واقعي باشد. این افراد باید این تست را با لاله گوش انجام دهند. همچنين در افرادي كه از قبل بيماري هاي نقص خونرساني محيطي داشته اند بطوريكه خونرساني به نوك انگشتان كمتر از افراد سالم باشد (مانند بيماري رينود)، ميزان نمايش داده شده اكسيژن به طور نادرستی كمتر از ميزان واقعي آن خواهد بود.
تشخیص کرونا توسط پالس اکسیمتر انگشتی
ويروس عامل بيماري كوويد-19 از طريق ايجاد التهاب و پنوموني به ريه هاي فرد درگيرشده آسيب مي زند و آسيب به ريه نيز مستقيما بر ميزان جذب اكسيژن و سطح اكسيژن خون تاثير مي گذارد. اين رويداد در تمامي مراحل بيماري، از خفيف تا شديد، مي تواند قابل رويت باشد. اين نشانه ها در جايي مهم مي شود كه فرد، علائم كمبود اكسيژن مثل تنگي نفس را نشان نمي دهد اما وقتي اكسيژن خون او را اندازه مي گيريم از آنچه به نظر مي رسد بدحال تر است و نياز به مراقبت پزشكي فوري دارد. به اين افراد” كم اكسيژن هاي خوشحال” مي گويند.
به همين علت استفاده از اين دستگاه احتمالا راهكار مناسبي براي اقدام به موقع، برای درمان بیماران مبتلا به کرونا میباشد. البته به اين معنا نيست كه استفاده از پالس اكسي متر و يا گرفتن تب وسيله تشخيصي براي اين بيماري است. تنها راه تشخيص قطعي اين ويروس در بدن شما همان تست مولكولي يا پی سی آر است. اما این دستگاه به تشخیص سریعتر این ویروس د
پالس اکسیمتر انگشتی خانگیر بدن کمک میکند.
انواع پالس اکسیمتر
پالس اکسیمتر انگشتی خانگی یکی از انواع پالس اکسیمتر ها میباشد. این دستگاه به شکل یک گیره سر انگشت دست قرار می گیرد و دارای صفحه نمایش است که بر روی آن معمولا درصد اکسیژن اشباع خون، میزان ضربان قلب و درصد باتری را نشان می دهد. در بعضی از انواع این دستگاه ها با اتصال بلوتوث به کامپیوتر می توان اطلاعات را توسط نرم افزار مخصوص ذخیره کرد.
پالس اکسیمتر اطفال و نوزاد
پالس اکسیمتر اطفال معمولا به دور موچ دست و یا پا بسته می شود. بعضی از پالس اکسیمترها دارای گیره قابل تنظیم هستند که در مورد اطفال و نوزاد و همچنین بزرگسالان در سنین مختلف قابل استفاده باشند.
اما امروزه با توجه به شیوع بیماری کرونا، پالس اکسیمتر های انگشتی استفاده بیشتری دارند چرا که هم از نظر قیمتی و هم از نظر کارایی رتبه بالاتری نسبت به مدل های دیگر دارند.
پالس اکسیمتر رومیزی
در این مدل دستگاه ها که اغلب در بیمارستان ها و مراکز درمانی استفاده می شوند پروب سنجش به نوک انگشت وصل شده و با کابل به دستگاه پردازنده متصل می شود. نمایشگر دستگاه، میزان اکسیژن خون، ضربان و ریتم قلبی را نشان می دهد. این مدل دستگاه دارای باتری داخلی شارژی میباشد. مانیتور نشان دهنده علائم حیاتی نیز کابل پروب اندازه گیری اکسیژن خون را دارند که این مقدار را در بین پارامترهای حیاتی بیمار نمایش می دهند.
کلام پایانی
با شیوع بیماری کرونا، نحوه زندگی تمام افراد دستخوش تغییر قرار گرفته است. این تغییر در سبک زندگی باعث شده است که برخی وسایل به سبد خرید افراد اضافه شود. از جمله این وسایل میتوان به پالس اکسیمتر انگشتی اشاره نمود. همانطور که در این مطلب به بررسی دستگاه پالس اکسیمتر انگشتی و نحوه عملکرد آن پرداختیم، این دستگاه مقدار اکسیژن خون را با استفاده از نور مادون قرمز در بدن افرادی که کرونا پنهان دارند، تشخیص میدهد. به همین جهت پزشکان توصیه میکنند که از این دستگاه قبل از ایجاد مشکل جدی، استفاده شود.
اگر میزان اکسیژن خون از 90 درصد پایین تر بود، باید به اورژانس مراجعه نمایید. پالس اکسیمتر انگشتی خانگی، پالس اکسیمتر رومیزی و پالس اکسیمتر اطفال و نوزاد از انواع پالس اکسیمتر ها هستند. میتوانید جهت تهیه دستگاه پالس اکسیمتر انگشتی با ضمانت تعویض به سایت فارماکالا مراجعه نمایید و پس از ثبت سفارش آن را درب منزل دریافت نمایید.