بیماری کبد چرب چیست

کبد، دومین عضو بزرگ در بدن انسان است و مسئول رد کردن تمام مواد غذایی و نوشیدنی مصرف شده از صافی است که این بدان معناست که کبد فاکتورهای مضر مواد غذایی را گرفته و آن ها را بدون ضرر وارد سیستم های دیگر بدن می کند. کبد چرب، بیماری شایعی در جامعه است و در نتیجه بسیاری از بیماری‌ها و یا حالت‌های تغذیه‌ای در بدن ایجاد می‌شود. انباشته‌ شدن چربی در سلول‌های کبدی می‌تواند به التهاب این سلول‌ها منجر شود. کبد نقش مهمی در سوخت و ساز چربی‌ در بدن دارد. در صورت بروز اختلال در آن، چربی در کبد رسوب کرده و موجب بروز کبد چرب می‌شود. در این مقاله به علائم کبد چرب و روش های درمان کبد چرب اشاره خواهد شد. رژیم غذایی برای درمان کبد چرب که شامل طیف گسترده‌ای از غذا‌ها می باشد، نیز از اهداف این مقاله است.

علل ایجاد بیماری کبد چرب

عادات و رفتارهای غلط بسیاری باعث ایجاد این بیماری می شود که بارزترین و مهم ترین آنها شامل: مصرف الکل و مشروبات الکلی، مصرف مواد غذایی چرب، اضافه وزن، نداشتن فعالیت بدنی سالم، یعنی همان ورزش و تحرک مفید، سوء تغذیه و فشار خون بالا، بارداری و مصرف داروهایی همچون آسپرین و تتراسایکلین و استامینوفن می باشند.

کبد چرب انواع مختلفی دارد که شامل کبد چرب الکلی، کبد چرب غیر الکلی، استاتوهپاتیت غیرالکلی و استاتو هپاتیت الکلی می باشد.

علائم بیماری کبد چرب

در بیماری کبد چرب، کبد معمولا علامت خاصی ندارد و به دنبال انجام آزمایشات دوره‌ای، اختلالاتی در آنزیم های آن دیده می شود. البته مشکلات آنزیمی در کبد چرب معمولا خفیف است و در اکثر موارد موجب افزایش مختصر در مقدار آنزیم‌های کبدی می‌شود. این علائم خفیف شامل: احساس خستگی و بی حالی مداوم، کاهش وزن و اشتها، حالت تهوع، ضعف عمومی و گیجی، درد در مرکز و یا سمت راست بخش بالای شکم، سردرگمی و مشکل در تمرکز، تمایل به خونریزی راحت تر و سریع هستند.

اگر کبد چرب تا نارسایی کبد، یا همان سیروز یا التهاب شدید کبدی پیشرفت کند، علائم کبد چرب آن به شرح زیر است:

رنگ چشم ها به زردی می گراید.

شکم تان از آب پر می شود و اضافه وزن پیدا می کنید.

به یکی از هپاتیت های آ، ب یا سی مبتلا می شوید.

در بدن تان احساس خارش دائمی می کنید.

مدام خسته هستید و سردرگم و فراموشکار می شوید.

میزان خطرناک بودن بیماری کبد چرب

در اکثر موارد این بیماری خطرناک نیست. اما در صورت درمان نشدن به موقع در درازمدت مقادیر زیادی چربی در کبد رسوب می‌کند و موجب بروز التهاب کبدی می‌شود. این بیماری ممکن است موجب ابتلا به سیروز در کبد شود؛ بنابراین نباید نسبت به این عارضه بی‌تفاوت بود. مصرف برخی از داروها مانند داروهای ضد فشار خون متیل دوپا، داروهای مسکن مثل ایندومتاسین و داروهای ضد افسردگی از جمله ایمی پرامین می‌تواند به اختلال در آنزیم‌های کبدی منجر شود که با قطع آن ها، میزان آنزیم‌ها طبیعی می‌شود.

روش های درمان کبد چرب

روش های درمان متعددی جهت درمان بیماری کبد چرب وجود دارد که شامل موارد زیر هستند.

کاهش وزن

خط اول درمان کبد چرب معمولا کاهش وزن از طریق ترکیب رژیم غذایی و ورزش سالم است. در حالت ایده آل، از بین رفتن ۱۰ درصد وزن بدن مطلوب است، اما اگر حتی سه تا پنج درصد از وزن اولیه خود را از دست دهید، نشانه های بهبودی در بدن ظاهر می شود. جراحی لیپوساکشن نیز یک گزینه برای کسانی است که نیاز به از دست دادن مقدار زیادی وزن دارند.

رژیم غذایی

در قدم دوم، بهتر است رژیم غذایی خود را تغییر دهید. قندهای غذایی مانند فروکتوز و ساکارز باعث ایجاد کبد چرب می شوند. تحقیقات سال 2017 ارتباط این قندها و ایجاد چربی در کبد را شرح می‌دهد. مقصر اصلی غذاهای خریداری شده و فرآوری شده تجاری،‌ مانند: کلوچه، دونات، آب نبات، نوشابه های ورزشی و انرژی زا، بستنی و غلات شیرین می باشند.

قطع داروهای شیمیایی

در بسیاری از موارد هم یکی از دلایل ابتلا شخص به کبد چرب، مصرف داروهای شیمیایی می‌باشد. به همین دلیل یکی از راه‌هایی که به درمان این بیماری کمک شایانی خواهد کرد، محدود کردن مصرف داروهای شیمیایی یا قطع آن هاست. البته این کار نباید به صورت خودسرانه و توسط خود شما انجام بگیرد و حتما باید با مشورت پزشک خود این کار را انجام دهید.

ترک الکل و سیگار

الکل یکی از اصلی‌ترین دلایل ابتلا به کبد چرب می‌باشد. طبق تحقیقات سال 2013،‌ بهتر است در صورت داشتن کبد چرب از مصرف الکل به طور کامل اجتناب نمایید. اگر چه مصرف متوسط الکل ممکن است فواید زیادی در بین افراد سالم داشته باشد،‌ اما مشخص نیست که آیا این مزایا برای افراد دارای کبد چرب نیز اعمال می‌شود یا خیر. علاوه بر این سیگار نیز یکی از عوامل تشدید کننده این بیماری است. البته ناگفته نماند که سیگار منشا بسیاری از بیماری‌ها در بدن شماست؛ پس از همین حالا به فکر کم کردن مصرف آن و در نهایت قطع مصرف آن باشید.

رژیم غذایی برای درمان کبد چرب

رژیم غذایی برای درمان بیماری کبد چرب باید شامل طیف گسترده‌ای از غذا‌ها باشد. کاهش کالری و مصرف فیبر زیاد و غذا‌های طبیعی نقطه شروع خوبی برای درمان کبد چرب است. مصرف غذا‌هایی که حاوی کربوهیدرات‌های پیچیده، فیبر و پروتئین هستند، می‌توانند انرژی پایداری ایجاد کرده و باعث سیری فرد شوند.

رژیم غذایی کم کالری و کم چرب به شما کمک می کند تا مقدار زیادی از وزن خود را کاهش دهید. این کار در نهایت خطر ابتلا به بیماری کبد چرب را کاهش می دهد. در حالت ایده آل، اگر دارای اضافه وزن هستید، بهتر است حدود 10 درصد از وزن بدن خود را کاهش دهید. برخی از غذاهای ویژه ممکن است برای مبتلایان کبد چرب مفید باشد که شامل:

مصرف قهوه

مصرف قهوه به کاهش سطح آنزیم های غیر طبیعی کبد کمک می کند. مطالعات نشان می دهد افراد دارای بیماری کبد چرب که در رژیم غذایی خود از نوشیدنی قهوه استفاده می کنند، آسیب کمتری نسبت به افراد دارای همین بیماری ولی بدون مصرف نوشیدنی های کافئین دار، به کبد خود وارد می کنند. به نظر می رسد مصرف کافئین سبب کاهش حجم آنزیم های کبدی غیر معمول در افراد در معرض خطر کبد چرب می شود.

مصرف سبزیجات

مصرف سبزیجات جهت جلوگیری از ساخته شدن چربی توصیه شده است. مصرف سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم بروکسل و کلم پیچ علاوه بر کمک به درمان کبد چرب می تواند جهت کاهش وزن نیز موثر باشد.

مصرف ماهی

مصرف ماهی جهت کاهش تورم و تنظیم چربی مفید است. ماهی های چرب مانند ماهی سالمون، ساردین، تونا و قزل آلا منبع غنی از اسید های چرب امگا 3 می باشند. اسیدهای چرب امگا 3، سبب کاهش سطح چربی کبد و کاهش تورم می شوند.

مصرف گردو

مصرف گردو می تواند به بهبود وضع کبد کمک کند. دانه های گردو منبع غنی امگا 3 محسوب می شوند. تحقیقات نشان داده است که افراد دارای بیماری کبد چرب که در رژیم غذایی خود گردو مصرف می کنند، عملکرد کبدی بهتری را در آزمایشات نشان می دهند.

مصرف سیر

سیر به عنوان چاشنی نه تنها به غذای شما عطر و طعم خوبی می دهد، بلکه تحقیقات صورت گرفته نشان می دهد مصرف پودر سیر در افراد دارای بیماری کبد چرب سبب کاهش وزن و چربی شده است.

مصرف چای سبز

چای سبز جهت کاهش جذب چربی، بسیار مفید است و می تواند بیماری کبد چرب را بهبود ببخشد. اطلاعات نشان می دهند که مصرف چای سبز می تواند مانع جذب چربی توسط بدن شود، اما این نتایج هنوز قطعی نشده اند. همچنین مطالعاتی در حال انجام است که نشان می دهد مصرف چای سبز سبب کاهش ذخیره چربی در کبد و بهبود عملکرد آن خواهد شد.

سخن پایانی

در حال حاضر شیوه زندگی و تغییرات رژیم غذایی مؤثرترین گزینه‌‌های درمانی برای بیماری کبد چرب هستند. کاهش وزن،‌ فعالیت بدنی جهت سوخت و ساز چربی،‌ قطع قند،‌ خوردن رژیم غذایی سالم و نوشیدن قهوه از جمله راه‌‌هایی است که می‌تواند به بهبود علائم مرتبط با کبد چرب کمک کند.

استرس داشتن شما به درمان کبد چرب کمکی نمی‌کند. پیشنهاد می‌کنیم برای درمان اصولی کبد چرب به متخصص تغذیه مراجعه کنید تا با یک برنامه غذایی، مناسب شرایط جسمانی تان، بتوانید کبد چرب را از بین ببرید. درمان کبد چرب روش‌های گوناگونی دارد اما خوب است همیشه خود را وزن کنید و به فکر تناسب اندام باشید. همچنین تا می‌توانید غذای چرب نخورید. چربی کبد مخصوص چاق‌ها نیست و افراد لاغر هم ممکن است به آن مبتلا شوند، پس مراقب سلامتی خود باشید.