واکسن آنفولانزا
آنفولانزا، یک بیماری تنفسی است که ریه ها، بینی و گلو را تحت تاثیر قرار می دهد و موجب علائمی مانند سرفه، بدن درد و گلودرد می شود. این بیماری به واسطه یک عفونت ویروسی شکل می گیرد. آنفلوانزا یک بیماری بسیار واگیردار است و از طریق قطرات ریز مایع بدن که می توانند در نتیجه سرفه، عطسه یا صحبت در هوا پراکنده شوند، قابل انتقال است. همچنین، فرد مبتلا به آنفلوانزا می تواند بیماری خود را از طریق تماس فیزیکی، مانند دست دادن، به دیگران منتقل کند.
در این مقاله به انواع مهمترین واکسن آنفولانزا (اینفلووک تترا و وکسی گریپ تترا)، مزایای تزریق واکسن آنفولانزا و رابطه بین واکسن آنفلوانزا و بیماری کرونا اشاره می نماییم. واکسن آنفولانزا و کرونا ارتباط اندکی با هم دارند.
واکسن آنفولانزا
نحوه تکثیر ویروس آنفلوانزا
واکسن آنفلوانزا حاوی آنتی ژن های سطحی ویروس آنفلوانزا است. دو گلیکوپروتئین اصلی و بزرگ در سطح ویروس وجود دارد که برای اتصال ویروس به سلول میزبان مورد نیاز است. این دو گلیکوپروتئین به نام های نورآمینیداز که باعث آزادسازی ویروس های جدید از سلول آلوده می شود و هماگلوتینین که باعث اتصال ویروس به سلول و وارد شدن به آن می شود، هستند که می توانند به عنوان هدفی برای داروهای ضد ویروسی استفاده شوند. ویروس از طریق اتصال هماگلوتینین ویروسی با اسید سیالیک سطح سلول های اپیتلیال در ریه ها و گلو وارد سلول می شود.
سلول ویروس را از طریق آندوسیتوز وارد خود می کند. در فضای اسیدی این آندوسیتوز، غشای سلول با غشای ویروس و پروتئین های هماگلوتینین ادغام می شود و ژنوم، به سیتوپلاسم سلول آزاد می شود. آنزیم های RNA ویروس، ویروسی و ژنوم آن وارد هسته سلول شده و آنجا ساخت اجزای ویروسی تکمیل می گردد. ویروس جدید به وسیله گلیکوپروتئین نورآمینیداز از سلول جوانه می زند و آزاد می شود.
انواع واکسن آنفلوانزا
این دارو به صورت سوسپانسیون در سرنگ های آماده مصرف می شود یا به شکل مایع شفاف و بی رنگ در سرنگ های تک دوز وجود دارد. دو نوع واکسن آنفلوانزا وجود دارند:
واکسن تزریقی آنفلوانزا: یک متخصص سلامت و بهداشت با استفاده از سرنگ معمولا این واکسن را در بازو تزریق می کند. این نوع برای هر فردی که بیش از شش ماه سن دارد، از جمله افراد سالم و آنهایی که به بیماری های مزمن مبتلا هستند، مناسب است.
اسپری بینی واکسن آنفلوانزا: این نوع نیز حاوی ویروس های آنفلوآنزای زنده و ضعیف شده است که موجب بیماری نمی شوند.
واکسن های سه گانه: یک عدد آنزیم سه گانه با دوز استاندارد با استفاده از ویروس رشد یافته در تخم مرغ می باشد. جهت تزریق برای افراد بالای ۵ سال و همچنین افراد بین ۸۱ تا ۴۶ سال استفاده می گردد. آنفولانزای دوز بالا فلوزون با دوز بالا برای افراد ۴۵ سال و بالاتر استفاده می گردد. واکسن اینفلوواک هلندی 3 ظرفیتی است و در برابر 3 ویروس مقاومت ایجاد می کند.
واکسن های چهار گانه: واکسن آنفولانزای چهار گانه با دوز استاندارد درست همان ویروس رشد یافته در تخم مرغ است که ویروس های دیگر نیز به آن افزوده شده اند. این رده از واکسن ها برای گروه های سنی متفاوت ساخته شده اند و حتی برخی از ۴ ماهگی قابل استفاده می باشند. واکسن فرانسوی وکسی گریپ 4 ظرفیتی است و مجوز استفاده در کودکان زیر سه سال را نداشته و فعلا فقط برای بزرگسالان و کودکان بالای سه سال قابل استفاده است. واکسن هلندی اینفلوواک تترا نیز به صورت 4 ظرفیتی تهیه شده است.
واکسن آنفولانزا
فرق واکسن سه و چهار ظرفیتی: واکسن های سه و چهار ظرفیتی بدن را در برابر ویروس نوع آ واکسینه می کنند. ویروس نوع آ خطرناک ترین نوع ویروس آنفلوانزاست و مهمترین عامل همه گیری بیماری آنفلوانزا در دنیا محسوب می شود و تنها تفاوت نوع سه و چهار ظرفیتی در نوع ب بوده که نسبت به نوع آ از خطر کمتری برخوردار است.
این واکسن فقط برای ایجاد ایمنی فعال تولید پادتن (بر علیه آنتی ژن های ویروس آنفلوانزا که در واکسن موجود است) مصرف می شود. واکسن آنفلوانزا، آنتی ژن های تهیه شده از سه سویه مختلف ویروس های غیر فعال آنفلوانزا می باشد که باعث تولید پادتن های خاصی می شود. مصونیت فقط در مقابل آن سویه هائی از ویروس ایجاد می شود که مشابهت نزدیکی با سویه های موجود در واکسن داشته باشند. واکسن های آنفولانزا تقریبا دو هفته پس از واکسیناسیون آنتی بادی ها را در بدن ایجاد می کنند. این آنتی بادی ها بدن را در برابر عفونت حاصل از ویروس آنفولانزا حفظ می کند.
زمان مناسب برای تزریق واکسن آنفلوانزا
واکسن آنفولانزا
دور از دید و دسترس کودکان نگهداری شود. تاریخ انقضای واکسن روی جعبه ی آن درج شده است. از مصرف محصولات تاریخ گذشته خودداری کنید. واکسن را داخل یخچال در دمای 2 تا 8 درجه سانتی گراد نگهداری کنید؛ از قرار دادن داخل فریزر جدا خوددرای کنید. برای محافظت از محصول در برابر تابش نور، واکسن تا پیش از مصرف داخل جعبه نگهداری شود. اما قبل از تزریق واکسن را به دمای 25 درجه برسانید.
قبل از شروع فصل سرما بهترین موقع برای تزریق واکسن آنفولانزا است. چرا که با سرد شدن هوا فعالیت ویروس آنفولانزا چندین برابر می شود. بهترین ماه ها برای واکسیناسیون آنفلوانزا مهر و آبان است، اما بعد از این زمان هم می توان واکسن زد؛ اگر چه اقدام سریع تر می تواند برای پیشگیری موثرتر باشد.
مزایای تزریق واکسن آنفلوانزا
واکسن آنفولانزا می تواند جان شما را از ابتلا به ویروس آنفولانزا حفظ کند. واکسن واکسن آنفلوانزا و کرونا ارتباط نسبتا نزدیکی با هم دارند؛ از این جهت که واکسن آنفلوآنزا باید تا حد امکان مورد استفاده قرار گیرد تا خطر ابتلا به کووید-۸۲ شدید به ویژه در بین گروه های پرخطر کاهش یابد.
تزریق واکسن آنفولانزا می تواند درصد بستری شدن کودکان و افراد مسن را بر اثر ابتلا به ویروس آنفولانزا کاهش دهد و باعث کاهش بستری شدن افراد مبتلا به دیابت، بیماری های مزمن ریوی و بیماران قلبی می شود.
واکسیناسیون در حین و پس از بارداری می تواند از مادران باردار محافظت کند. این اثر بخشی در کودکان تازه متولد شده نیز تاثیر گذار است.
مطالعات نشان داده است، واکسن آنفلوانزا در زنان باردار خطر ابتلا به عفونت حاد تنفسی ناشی از آنفولانزا را در آن ها کاهش می دهد. همچنین این اثر بخشی بر روی کودکان تا چند ماه پس از تولد مشاهده شده است.
واکسن می تواند تشدید بیماری را کاهش داده و همین امر خطر مرگ و میر ناشی از ویروس آنفلوانزا را نیز کاهش می دهد. همچنین این امر سبب می شود، افرادی که با شما زندگی می کنند، از طریق شما به این ویروس مبتلا نشوند.
عوارض تزریق واکسن آنفلوانزا
واکسن آنفولانزا
واکسن آنفلوانزا ممکن است با عوارضی همراه باشد اما عوارض ناشی از واکسیناسیون نسبت به عوارض ناشی از ابتلا به آنفلوانزا ناچیز می باشد.
عوارض ناشی از واکسن آنفلوانزای تزریقی: درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق و تب درجه پایین
عوارض ناشی از اسپری های استنشاقی در کودکان شامل: آبریزش بینی، خس خس سینه، سردرد، استفراغ، درد عضلانی و تب
عوارض جانبی اسپری های استنشاقی در بزرگسالان شامل: آبریزش بینی، سردرد، گلودرد و سرفه
عوارض در صورت بروز خیلی زود بعد از واکسیناسیون رخ می دهند و خفیف و کوتاه مدت هستند. تقریبا همه افرادی که واکسن آنفلوانزا را دریافت می کنند مشکل جدی پیدا نمی کنند. در هر صورت، در موارد نادر واکسن آنفلوانزا می تواند با مشکلات جدی مانند واکنش های آلرژیک شدید همراه باشد.
چه کسانی باید واکسن آنفولانزا بزنند؟
بیماران دیالیزی و پیوند کلیه، بیماران تالاسمی ماژور، بیماران کبدی شامل: سیروز و پیوند کبد، بیماران سرطانی که تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی قرار دارند، افراد با سن 34 سال و بالاتر، بدون در نظر گرفتن شرایط جسمانی آنها، بزرگسالان و کودکان مبتلا به بیماری های مزمن ریوی یا قلبی شامل آسم.
بزرگسالان و کودکان مبتلا به بیماری های مزمن مانند دیابت، بزرگسالان و کودکان مبتلا به اختلالات مزمن عملکرد کلیه، بزرگسالان و کودکان مبتلا به نقص سیستم ایمنی ناشی از بیماری ها یا مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند کورتیکو استروئیدها (یا رادیوتراپی)، باردار و حداقل در هفته 23 بارداری هستید، یا کمتر از 23 هفته از دوران بارداری شما می گذرد و دریافت واکسن به دلایل دیگر به شما پیشنهاد شده است.
بیماری قلبی دارید، به دلیل بیماری یا مصرف دارو، بدن تان در برابر عفونت ضعیف شده است، اضافه وزن دارید، دچار بیماری عصبی و عضلانی با عوارض تنفسی هستید، دچار معلولیت هستید و کودکان ۴ ماه تا ۴ سال به ویژه آن ها که مهد کودک می روند.
چه افرادی نباید واکسن آنفلونزا بزنند؟
واکسن آنفولانزا
کسانی که سابقه واکنش آلرژیک به مواد موجود در واکسن آنفلوانزا مانند تخم مرغ، پروتئین مرغی، فرمالدئید، جنتامایسین و … را دارند.
کسانی که در زمان مراجعه برای تزریق واکسن، تب یا عفونت حاد داشته باشند باید تزریق واکسن را به تعویق بیندازند.
کسانی که سابقه ابتلا به سندرم گیلن باره را داشته باشند.
شیرخواران زیر 3 ماه
رابطه بین واکسن آنفلوانزا و کرونا
بر اساس نتایج تحقیق جدید با بیش از ۲۵ هزار بیمار مبتلا به کووید-۸۲ در برزیل واکسن آنفلوآنزای سه ظرفیتی اخیر احتمال ابتلا به بیماری شدید کرونا، نیاز به دستگاه تنفس مصنوعی و مرگ و میر را کاهش می دهد. واکسن آنفلوآنزا باید تا حد امکان مورد استفاده قرار گیرد تا خطر ابتلا کووید-۸۲ شدید به ویژه در بین گروه های پرخطر کاهش یابد. هنگامی که رابطه بین واکسن آنفلوانزا و کرونا مورد بررسی قرار گرفت، یک کاهش بزرگ در احتمال مرگ و میر کووید-۸۲ بیش از یک سوم و حدود ۳۵ درصد وجود داشت.
محققان سپس میزان مرگ و میر در بین بیماران واکسینه شده و غیر واکسینه شده در همان مرکز را بررسی کردند. آنان دریافتند که احتمال مرگ بیماران کرونایی ۸۱ درصد پایین تر است. لازم به ذکر است این حفاظت از طریق واکسن فعلی ایجاد می شود و واکسن های آنفلوآنزای پیشین چنین عملکردی ندارند.
زمان و جزییات توزیع واکسن آنفولانزا
توزیع واکسن آنفلوانزا از پایان شهریور ماه انجام خواهد شد. بدین صورت که هر فرد به داروخانه مراجعه می نماید و با ارائه کارت ملی و ثبت کد ملی می تواند واکسن را تهیه کند. علت این اقدام نیز آن است که هر فرد بتواند یک واکسن تهیه کند و در نتیجه هر فرد نمی تواند بیش از یک واکسن خریداری نماید.