از دیرباز در ایران از گیاهان در طب سنتی و درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌شده است. گاهی‌اوقات درمان‌های طبیعی و گیاهی بهتر از داروهای شیمیایی عمل میکنند. یکی از این گیاهان بسیار مفید و درمانی بادرنجبویه (ملیس) است که خواص فراوان آن بر سلامت قلب، بیماری‌های کبد و دیابت غیرقابل انکار است و همچنین بادرنجبویه به عنوان گیاه آرام‌بخش اعصاب، مفرح، نشاط آور و خوشبو کننده دهان شناخته می‌شود. با برگ ملیس میتوان از بیدار شدن در شب جلوگیری نمود.
برگ ملیس
بادرنجبویه یا ملیس برای رفع بیخوابی در طول شب
یکی از خواص شناخته شده بادرنجبویه اثر آرام بخشی آن است. به‌همین دلیل در گذشته از آن برای درمان اضطراب و بیخوابی استفاده می‌کردند.
بادرنجبویه با ایجاد آرامش عضلانی و رفع گرفتگی آن‌ها به داشتن خواب راحت نیز کمک می‌کند، این گیاه اختلالات خواب را با افزایش گابا در مغز، کاهش می دهد بنابراین راحتی و آسودگی شخص افزایش می یابد. بادرنجبویه بی خوابی را در 85 درصد از افراد دارای اختلالات اضطرابی و خواب بهبود داده است.
برای رفع بی‌خواب های ناشی از استرس و فشارهای عصبی میتوان قبل از خواب 1 تا 2 فنجان دمنوش بادرنجبویه میل کرد، همچنین افراد بزرگسال می‌توانند پشت گردن خود را با روغن گیاهی بادرنجبویه ماساژ دهند. بادرنجبویه در بهبود کیفیت خواب، کاهش علائم بی خوابی و اختلالات خواب به ویژه در دوران یائسگی بسیار مؤثر است.
بادرنجبویه (ملیس)
گیاه بادرنجبویه یکی از گیاهان بسیار مفید و دارای طبعی گرم و خشک است. بادرنجبویه که نام علمی آن ملیسا، به‌معنای زنبورعسل است که ریشه یونانی دارد.
ازآنجایی که زنبورعسل به گل‌های سفید و کوچک این گیاه علاقه‌ی زیادی دارد، این اسم کاملا مناسب به نظر می رسد و از خانواده نعناع است. بادرنجوبیه به سرعت رشد می کند و در اصل بومی مناطق جنوب اروپا، نواحی مختلف خاورمیانه و آسیای مرکزی است.
این گیاه به‌طور طبیعی روی سیستم عصبی تاثیر می گذارد و باعث آرامش می‌شود.
مفیدترین بخش این گیاه برگ های آن هستند. برگ‌های بادرنجبویه عطر تندی شبیه به لیمو ساطع میکنند که میتوانید از آن به‌عنوان طعم دهنده در چای استفاده کنید.
از این گیاه میتوان روغن معطر درست کرد و برای دفع حشرات به‌کار برد. برخی افراد حتی از آن خمیردندان خانگی درست میکنند.
بادرنجبویه و رفع بیخوابی
خواص ملیس (بادرنجبویه)
از مهم‌ترین خواص بادرنجبویه کاهش استرس، افزایش اشتها، خواب آوری، کاهش درد و التیام سوءهاضمه است. چای بادرنجبویه یا چای ملیسا ویژگی‌های آنتی اکسیدانی دارد که از آسیب به سلول‌ها جلوگیری می‌کند. این چای ملیسا مانع از بی حسی شده و آرامش ذهنی را به ارمغان می آورد.
تسکین مشکلات عصبی
بادرنجبویه تسکین‌دهنده و آرام‌بخش است به همین دلیل هم برای مقابله با اضطراب، تشویش و گرفتگی‌های عضلانی مفید است، زمانی که اضطراب و نگرانی بر فرد غلبه می‌کند اسپاسم‌های عضلانی نیز آزاردهنده می‌شوند، در این شرایط میتوان از این گیاه استفاده کرد، زمانی که تپش قلب نیز به واسطه استرس و فشارهای روحی افزایش می‌یابد این گیاه میتواند چاره ساز باشد.
کمک به رفع تیروئید و خستگی مزمن
گیاه ملیسا در اروپا برای درمان مشکلات تیروئید استفاده می شود زیرا توانایی تنظیم ترشح هورمون تیروئید را دارد. گیاه ملیسا همچنین به علت داشتن ویژگی های ضد ویروسی برای درمان سندرم خستگی و ضعف های مزمن استفاده می شود.
کمک به درمان تیروئید بادرنجبویه
تقویت معده
گیاه بادرنجبویه یا ملیسا در آرام کردن درد معده با منشاء عصبی، استفراغ های دوران بارداری، درمان نفخ معده و روده و رفلاکس معده مؤثر و مفید است.
هنگامی‌که بدن تحت استرس و فشارهای عصبی قرار می‌گیرد عضلات معده و روده دچار گرفتگی و اسپاسم می‌شوند. بادرنجبویه موجب رفع این اسپاسم‌ها شده و همچنین باعث کاهش سنگینی معده می‌شود و به کبد کمک می‌کند تا صفرای بیشتری تولید کند.
سلامت پوست
گیاه بادرنجبویه یا ملیسا پشتیبان خوبی برای پوست های جوان و سالم است.یکی از خواص بادرنجبویه نرم کردن پوست و کاهش چین و چروک است. بادرنجبویه به دلیل تاثیر نرم‌کنندگی پوست در بسیاری از لوازم‌های آرایشی به کار برده می‌شود. روغن بادرنجبویه همانند روغن کرچک برای پوست مفید است و برای شفاف‌سازی پوست و کاهش چین خوردگی ها تجویز می‌شود. از خواص بادرنجبویه این است که بادرنجبویه باعث می‌شود پوست شما چند سال جوان تر شود.
مبارزه با تبخال
بادرنجبویه را به‌دلیل خاصیت ضدویروسی‌اش میتوان به‌شکل موضعی برای درمان ویروس تبخال به‌کار برد. عصاره‌ی بادرنجبویه به‌شکل کِرِم دوره‌ی بهبود تبخال را کوتاه‌تر می‌کند، فواصل بین تبخال‌زدن را طولانی‌تر می‌کند و علائم خارش و سوزش را تسکین می‌دهد.
ضد درد و مناسب برای تسکین اعصاب
بادرنجبویه در کنار مصرف مسکن‌ها برای تسکین برخی از دردها نیز مؤثر است، حتی اگر این گیاه باعث رفع کامل درد نشود بدون شک شدت آن را کاهش خواهد داد، از این گیاه برای تسکین دردهای میگرنی، تسکین مشکلات عصبی و همچنین برای کاهش کرامپ‌ها یا گرفتگی‌های عضلانی ناشی از مشکل سندرم پیش از قاعدگی نیز استفاده می‌شود.
بادرنجبویه آرامش بخش
روش تهیه دمنوش بادرنجبویه
برای تهیه دمنوش بادرنجبویه باید یک قاشق غذاخوری برگ بادرنجبویه را همراه با یک لیوان آب جوش داخل یک قوری ریخته و به مدت 15 دقیقه صبر کنید تا دم بکشد، سپس صاف و مصرف کنید، برای شیرین‌کردن آن میتوانید از عسل یا نبات استفاده کنید.
بادرنجبویه رایحه دل‌نشینی دارد که شبیه بوی لیمواست. میتوانید از آن برای طعم دادن به گوشت و غذاهای دریایی استفاده کنید یا در نوشیدنی‌های میوه‌ای بریزید و میل کنید.
عوارض جانبی گیاه بادرنجبویه
وقتی گیاه بادرنجبویه از طریق دهان مصرف شود می تواند باعث عوارض جانبی از جمله افزایش اشتها، حالت تهوع، استفراغ، درد شکمی، سرگیجه و خس خس سینه شود. زمانی که از بادرنجبویه به صورتی موضعی استفاده شود ممکن است باعث تحریک پذیری و علائم دل درد شود.
گیاه بادرنجبویه بالابرنده فشار خون و برای افرادی که دارای فشار خون هستند مضر است.
نکات قابل توجه در مصرف گیاه بادرنجبویه
گیاه بادرنجبویه نباید حین بارداری یا دوران شیردهی مصرف شود.
با توجه به فعالیت ضد تیروئیدی آن، این گیاه نباید توسط افراد مبتلا به اختلالات تیروئیدی مصرف شود.
برای کودکان منع مصرف دارد.
این گیاه نباید توسط افرادی که داروهای نسخه ای مانند داروهای اعصاب و روان مصرف میکنند، خورده شود.
بادرنجبویه میتواند باعث خواب آلودگی شود و نباید توسط افرادی که با ماشین کار یا رانندگی می کنند، مصرف شود.
افراد گرم مزاج باید مقدار کمی از آن مصرف کنند و همچنین می‌توانند مقداری چای سبز هم به آن اضافه کنند تا هم از خواص هر دو بهره‌مند شوند و هم طبع گرم دمنوش کاهش و به متعادل نزدیک شود.
عوارض جانبی گیاه بادرنجبویه
کلام پایانی
گیاه بادرنجبویه با طبعی گرم و خشک موجب رفع بیخوابی و جلوگیری از بیدار شدن مکرر در طول شب میگردد.
از دیگر خواص برگ ملیس یا همان بادرنجبویه میتوان به تسکین مشکلات عصبی، کمک به تیروئید و خستگی مزمن، مبارزه با تبخال، تقویت معده و سلامت پوست اشاره نمود. جهت تهیه مکمل های حاوی برگ ملیس یا بادرنجبویه میتوانید به وب سایت فارماکالا مراجعه فرمایید.