آیا از عوامل خطرآفرین برای سرطان پروستات آگاهید؟

پروستات غده ای است به اندازه گردو که زیر مثانه قرار دارد و مقداری از مایع منی را تولید می نماید. با اینکه برخی از انواع سرطان پروستات به آهستگی رشد کرده و ممکن است به درمان‌های حداقلی یا حتی به درمان نیاز نداشته باشند، انواع تهاجمی آن به سرعت سرایت می‌کنند. در صورتی که سرطان پروستات در همان مراحل اولیه (یعنی هنگامی که هنوز به خود غده‌ی پروستات محدود است.) به موقع تشخیص داده شود، احتمالا موفقیت در درمان بیماری بسیار بالا است. در کشورهای پیشرفته سرطان پروستات شایعترین سرطان پس از سرطان پوست و مرگ آورترین سرطان در مردان پس از سرطان ریه است. در این مقاله عوامل خطرآفرین برای سرطان پروستات و علائم سرطان پروستات مطرح شده است. اطلاع از علل ابتلا به سرطان پروستات نیز در بکارگیری انواع راه های درمان آن موثر میباشد که در این مقاله به آنها اشاره شده است.

سرطان پروستات

سرطان پروستات، مانند سرطان‌های دیگر، رشد نامتناسب سلول‌ها در غده پروستات است. غده پروستات، جزئی از دستگاه تناسلی مردان است که اندازه‌ای حدود یک گردو دارد و در زیر مثانه و جلوی رکتوم (آخرین قسمت روده) قرار میگیرد. این غده بخشی از مایع سمینال را برای انتقال و تغذیه اسپرم می‌سازد، همچنین به علت احاطه کردن پیشابراه، در کنترل ادرار نیز نقش دارد. سرطان پروستات اغلب از سلول‌های آدنوکارسینوما تشکیل شده‌است، که از بافت غده‌ای نشأت می‌گیرند. سرطان پروستات اغلب به غدد لنفاوی لگن و همچنین استخوان‌ها متاستاز می‌دهد.

علل سرطان پروستات

هنوز به درستی مشخص نیست که چه عواملی موجب بروز سرطان پروستات می‌شود. پزشکان می‌دانند که سرطان پروستات هنگامی شروع می‌شود که برخی سلول‌های پروستات به صورت غیرطبیعی رشد پیدا می‌کنند. جهش سلولی باعث می‌شود که این سلول‌ها از سلول‌های عادی، رشد و تکثیر سریع‌تری داشته باشند. این سلول‌ها علاوه بر اینکه غیرطبیعی رشد و تکثیر پیدا می‌کنند، دارای عمر غیرطبیعی و بالاتری نسبت به سایر سلول‌ها هستند. پس از مدتی، این سلول های غیرطبیعی کنار هم جمع شده و توموری را ایجاد میکنند که میتواند به بافت های اطراف نیز سرایت کند. همچنین برخی از سلول‌های غیرطبیعی می‌توانند به بافت‌های دیگر رفته و در آنجا تکثیر پیدا کنند که به آن متاستاز گفته میشود.

عوامل خطرآفرین برای سرطان پروستات

افزایش سن

سن عاملی کلیدی در افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات محسوب می شود. آمار و ارقام در این زمینه تکان دهنده میباشد. 30 درصد مردان بالای 50 سال به این بیماری مبتلا خواهند شد. 80 درصد مردان 70 ساله و پیرتر دارای سرطان پروستات هستند. به طور میانگین، سن تشخیص سرطان پروستات 70 سالگی است. به طور کلی، افزایش سن از عوامل خطرآفرین سرطان پروستات به حساب می آید. اشکال تهاجمی سرطان پروستات می توانند مردان را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهند، اما این مساله نادر است. اگر بیش از 40 سال سن دارید، بررسی فعال و منظم شرایط پروستات ایده خوبی است.

وزن

وزن بالا از عوامل خطرآفرین سرطان پروستات به حساب می آید. افرادی که دارای شاخص توده بدنی بالاتری هستند در معرض خطر بیشتر ابتلا به سرطان پروستات قرار دارند. افرادی که وزن کمتری نسبت به بی ام آی خود دارند خطر کمتری آنها را تهدید میکند. به نظر نمی رسد وزن تاثیری بر احتمال ابتلا به بیماری داشته باشد و بیشتر بر احتمال بقا پس از ابتلا به بیماری تاثیرگذار است.

ارث و ژنتیک

مطالعات نشان داده است که وجود سرطان پروستات در خانواده، موجب می شود که افراد دیگر در معرض خطر ابتلا به این نوع سرطان قرار گیرند. اگر پدر یا برادر فردی دچار سرطان پروستات باشد، امکان بروز سرطان در او وجود دارد و خطر پیدایش این بیماری دو برابر می باشد. مطالعات نشان داده است در افرادی که دارای ژن بی آر سی ای 2 می باشند، احتمال ابتلا به سرطان پروستات بالا است. ارث و ژنتیک از عوامل خطرآفرین سرطان پروستات است.

عوامل تغذیه ‌ای

نقش تغذیه بدون شک در پیشگیری و حتی درمان همه بیماری ها اثبات شده است، اما تحقیقات اخیر پزشکان نشان داده کسانی که در رژیم غذایی ‌شان میزان ویتامین ‌های سی و ای م است، بدن شان در مقابل ابتلا به سرطان پروستات مستعدتر میباشد. به تازگی پزشکان اعلام کرده ‌اند کسانی که گوجه فرنگی زیاد مصرف می ‌کنند، احتمال ابتلا به سرطان پروستات در آن ها کمتر میشود.

بیماری ‌های مقاربتی

بیماری‌ های مقاربتی هم از جمله علل زمینه ساز بروز سرطان پروستات به شمار می ‌روند. بیماری ‌هایی از قبیل سوزاک، سیفلیس و عفونت‌ های هرپسی، امروز اثبات شده که تنها یک بیماری ساده عفونی نیستند، بلکه با اثرات مخربی که روی پروستات می ‌گذارند، راه را برای پیدایش این سرطان کشنده در بدن باز خواهند کرد.

علائم سرطان پروستات

سرطان پروستات سرطانی است که در غده‌ای به نام پروستات در دستگاه تناسلی مردان (درست زیر مثانه) پدید می‌آید. در اکثر موارد، سرطان پروستات در مراحل اولیه علامت و مشخصه‌ی بارزی ندارد.  سرطان پروستات عموما از طریق آزمایش آنتي ژن اختصاصي پروستات قابل تشخیص است. اگر هر کدام از این آزمایش‌ها، سرطان پروستات را تشخیص دادند، نیاز است که فرد تحت‌نظر پزشک قرار گرفته و آزمایش‌های بیشتری روی او انجام گیرد. علایم سرطان پروستات در مراحل پیشرفته بروز پیدا می‌کند. این علایم و مشخصات می‌توانند شامل موارد زیر باشند.

1_مشکل در ادرار کردن (بیمار ممکن است زود به زود ادرار کند و یا دفع ادرار او قطع گردد و دوباره جریان پیدا کند).

2_درد در هنگام ادرار کردن

3_ادرار به راحتی و با فشار دفع نمی گردد.

4_موقعی که ادرار می کند، نمی تواند تمام آن را دفع نماید.

5_دفع خون در مایع منی

6_درد و ناراحتی ناحیه لگن و انتهای فوقانی استخوان ران

7_اختلال در نعوظ

8_از دست دادن وزن و احساس خستگی و بی حالی

9-اگر سرطان به ستون فقرات متاستاز داده باشد و نخاع را تحت فشار قرار دهد می‌تواند علائمی نظیر ضعف پا، بی‌اختیاری ادراری و بی‌اختیاری مدفوع داشته باشد.

10-همچنین در صورت انواع دیگر متاستاز به استخوان ممکن است با کم‌خونی، تنگی نفس، احساس خستگی زیاد، ضربان قلب بالا، سرگیجه یا رنگ‌پریدگی همراه باشد.

اگر مردی یک یا چند علامت از علائم بالا را داشته باشد، باید بلافاصله به پزشک متخصص مراجعه نماید تا معاینات و بررسی های لازم بر روی وی صورت گیرد و مشخص گردد که آیا دچار بزرگی غده پروستات است یا مراحل اولیه سرطان پروستات را می گذراند.

انواع راه های درمان سرطان پروستات

مراقبت و انتظار

این عبارت به یک برنامه فعال مراقبتی بدون سایر درمان‌های سرطان اشاره دارد. این درمان در افرادی که براساس امتیاز گلیسون و مرحله سرطان، مبتلا به فرم غیرتهاجمی سرطان هستند، استفاده می‌شود و به شکل بررسی دوره‌ای بیماری است. این روش به علت خطر جدی عوارض ادراری و تناسلی موجود در اغلب درمان‌های سرطان پروستات، استفاده می‌شود. البته سرطان پروستات تهاجمی معمولا حتی باوجود عوارض ثانویه جدی نیز درمان می‌شود.

هورمون‌درمانی

این روش درمانی برای استفاده از داروها به منظور کوچک کردن و یا کاهش سرعت رشد سلول‌های سرطان پروستات طراحی شده‌است، اما نمی‌تواند سلول‌های سرطانی را از بین ببرند. از هورمون‌درمانی برای کاهش علائم سرطان پروستات و کاهش سرعت گسترش سرطان‌های مهاجم با کاهش یا توقف تولید هورمون‌های مردانه (اندروژن‌ها) مانند تستسترون، استفاده می‌شود. عوارض آن شامل ناتوانی جنسی، رشد بافت پستان، گرگرفتگی و افزایش وزن می‌باشد.

شیمی‌درمانی

شیمی‌درمانی برای از بین بردن سلول‌هایی که سرعت رشد آنها زیاد است، در تمامی نقاط بدن و برای انواع سرطان ها طراحی شده‌است. بنابراین معمولا هنگامی‌که سلول‌های سرطان پروستات به سایر نقاط بدن متاستاز می‌دهند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. متاسفانه شیمی‌درمانی سایر سلول‌های دارای رشد سریع بدن مانند سلول‌های مو، سلول‌های مخاط و سلول‌های پوشاننده دستگاه گوارش را نیز از بین می‌برد،‌ این موضوع عوارض ناخواسته بسیاری را ایجاد می‌کند. این عوارض شامل ریزش مو، زخم‌های دهانی، تهوع، استفراغ و بیماری‌های دیگر می‌شود.

کلام پایانی

سرطان پروستات یکی از شایع ترین سرطان ها در بین مردان میباشد که علل بروز آن هنوز به درستی مشخص نیست. این نوع سرطان، در مراحل پیشرفته به سایر اندام ها متاستاز میدهد که در این صورت درمان آن بسیار مشکل خواهد شد. افزایش سن، وزن و مسائل تغذیه ای از عوامل خطرآفرین برای سرطان پروستات به حساب می آیند. برای جلوگیری از ابتلا به این نوع بیماری بهتر است که از یک رژیم غذایی مناسب پیروی نمایید و پس از گذشت از دهه پنجم زندگی، بطور مرتب آزمایش های مربوط به این بیماری را انجام دهید. در صورتی که هرکدام از علائم بالا در شما ظهور پیدا کرد، باید به پزشک مراجعه نمایید تا مطمئن شوید دچار این عارضه هستید یا تنها به بزرگ شدن پروستات مبتلا شده اید. سپس در صورت ابتلا، بنا به تشخیص پزشک یکی از انواع راه های درمان سرطان پروستات را بکارگیرید.

در این بخش از مجله فارماکالا با ما همراه باشید با مطالبی در رابطه با سرطان پروستات