خواص بابونه

خواص بابونه

انسان هرچه به طبيعت نزديک شود سالم­تر شده، بيشتر عمر مي کند. انسان جزئي از طبيعت است و به طور مسلم براي هر بيماري، طبيعت گياه درمان آن را نيز عرضه کرده است. طبيعت درجهت سالم زيستن است. بابونه يکي ازگياهان مهم دارويي است که مادر طبيعت آن را عرضه کرده است. فارماکالا در این مقاله به بررسی خواص بابونه پرداخته است.

لزوم آشنايي با خواص گياهان دارويي از جمله خواص بابونه

همزمان با پیدایش انسان ها، استفاده از گیاهان دارویی نیز آغاز شد. با مطالعه در تمدن اقوام قدیمی به مصرف گیاهان دارویی به عنوان دارو، سم، مواد پاک کننده و رنگ برمی خوریم.

مقایسه مواد شیمیایی ساخت دست بشر با مواد شیمیایی موجود در گیاهان، قطره ­ای در مقابل اقیانوس است و شاید جواب این سوال که چرا کبد انسان توانایی تبدیل مولکول­های جدید به مواد قابل دفع را دارد، این باشد که کبد انسان از هزاران سال پیش به خاطر استفاده از گیاهان مختلف به عنوان دارو یا غذا با طیف وسیعی از ترکیبات شیمیایی موجود در آنها آشنا شده است.

برخی از ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه دارای ساختمان پیچیده ­ای است که در سنتز آن در آزمایشگاه یا غیر ممکن یا با صرف زمان و هزینه زیاد امکان پذیر است.

پس از مواجه شدن با مشکلاتی نظیر آلودگی آب و هوا و خاک که توسط کارخانجات تولید مواد شیمیایی ایجاد شده بوده و عوارض جانبی داروهای شیمیایی که بعضاً پس از چند نسل ظاهر می­شوند، به فکر استفاده از مواد طبیعی فناوری­های غیر مخرب افتادند. بطوریکه در کشورهای صنعتی مصرف داروهای گیاهی از مرز 7 درصد گذشت. با توجه به کاربرد داروهای گیاهی، پژوهشکده صنایع شیمیایی سازمان پژوهش­های علمی و صنعتی ایران نیز تحقیق­هایی را در این زمینه به اجرا در آورده است.

نام علمی بابونه

بابونه با نام علمي Matricaria Chamonail، گياهي يکساله، دائمي و کوچک است که ارتفاع آن تقريبا به 60 سانتي متر مي­رسد. اين گياه در چمن زارها و اراضي شني مي­رويد. ساقه ساده يا منشعب دارد و کم و بيش کرکدار است. برگ­ها داراي بريدگي­هاي کم و بيش عميق و نخي شکل است که به طور متناوب بر روي ساقه قرارگرفته است.

بابونه گیاهى معطر است که به ارتفاع حدود ۳۰ سانتى‌متر و گاهی تا ۶۰ سانتی‌متر رشد می‌کند. برگ‌های بابونه کوچک و دارای بریدگی‌های باریک و نامنظم و پوشیده از کرک است. گل بابونه در یک سطح و در انتهای ساقه و در تابستان رشد می کند. گلبرگ های گل بابونه به رنگ سفید در اطراف و گل های زرد در قسمت وسط قرار دارند. نوعی از این گیاه وجود دارد به نام بابونه گاوی یا بابونه اروپایی که یکی از گیاهان دارویی است که در درمان میگرن و بعضی بیماری‌های التهابی مورد استفاده قرار میگیرد.

بابونه با طيف پراکنش وسيع در ايران به خصوص در آذربايجان از ديرباز شناخته شده و جايگاه ويژه­اي در طب سنتي اين مرز و بوم دارد و شناخت و آگاهي از خواص دارويي متعدد آن مي­تواند در حفظ سلامتي جامعه ايراني نقش بسزايي داشته باشد. هدف ازاين مقاله تحقيق و معرفی گیاه بابونه و  خواص دارويي مهم آن مي­باشد.

کشت گیاه بابونه

بابونه یکی از گیاهان شناخته شده توسط انسان و یکی از پرمصرف ­ترین گیاهان دارویی در اروپا، خاورمیانه، آمریکای شمالی، استرالیا و کشورهای آفریقایی است که عمدتاً به منظور استفاده از اسانس آبی رنگ آن کشت می­شود و با توجه به کاربرد روز افزون آن در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی، عطر سازی و تهیه چاشنی­ های غذایی از اهمیت بسیاری برخوردار است.

کشت این گیاه از مقیاس وسیع از 20 سال پیش در کشور آلمان غربی آغاز شد و در حال حاضر مصرف سالانه بابونه در جهان پیش از 4 هزار تن گل خشک است که عمدتاً توسط کشورهای مجارستان، روسیه، آرژانتین، آلمان چک، اسلواکی، فنلاند، مصر و اخیراً هند تامین می­شود. بابونه درمناطق مختلف کشورمان، ایران نیز به صورت خودرو رشد کرده و در چند استان در سطحی محدود کشت می­شود.

خاستگاه و پراکنش بابونه

بابونه از گیاهان بومی منطقه مدیترانه بوده، ولی منشا آن را در آسیای صغیر گزارش کرده­اند. این گیاه امروزه پراکندگی وسیعی در اروپا، آسیای غربی، آفریقای شمالی، آمریکای شمالی و جنوبی و استرالیا پیدا کرده است.

در ایران نیز گونه­ های مختلف جنس ماتریکاریا در نقاط مختلف کشور رشد می­کنند ولی جنس و گونه ماتریکاریا کامومیل، در منطقه غرب لرستان بین خرم­آباد و دورود، شمال غربی اندیمشک، در خوزستان، صالح آباد هفتگل، شوشتر، شیراز، ایرانشهر و اطراف تهران یافت می­شود. تولید زراعی این محصول نیز در کشور عمدتاً در استان­های اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد، گلستان و همدان انجام می­گیرد.

خواص بابونه بسيار زياد دهستند و در ادامه مقاله به بررسي آنها ميپردازيم.

خواص بابونه و موارد مصرف بابونه

بابونه یکی از پرارزش­ ترین گیاهان دارویی بوده و مصرف آن در جهان از سابقه طولانی برخوردار است. ولی، با این وجود تاریخ استفاده از این گیاه با همه قدمتی که برای آن قائل اند به علت مشابهت با چند جنس گیاهی دیگر و سایر گونه ­های ماتریکاریا به طور دقیق معلوم نیست.

درگذشته صرفاً از گلهای بابونه به صورت سنتی استفاده می­شد ولی در حال حاضر از اسانس این گیاه در صنایع داروسازی، آرایشی، بهداشتی و غذایی به طور وسیعی استفاده می­شود. در کشورمان نیز مصارف داروهای تهیه شده از بابونه در حال افزایش بوده و داروهای متعددی در داروخانه­های کشور به فروش می­رسند که از مواد موثره بابونه در تهیه آنها استفاده شده است.

دمنوش بابونه برای چی خوبه

ليست خواص دمنوش بابونه :

خواص بابونه

مور، معرق، مقوی معده بادشکن، اشتها اور، هضم کننده غذا، صفرا بر، قاعده ­آور و التیام دهنده است. اثر ضدعفونی کننده ضعیف ولی قاطع دارد. مسکن درد و ضد تشنج نیز می­باشد. چون از ترشح و التهاب­ های چرکین مخاط­ها جلوگیری به عمل می­آورد، از این نظر به کار بردن آن در رفع یبوست­هایی که مواد دفعی مخصوصاً در قولون چپ جمع می­شود، اثر مفید دارد.

از بابونه در موارد سوء هاضمه، آبریزش بینی، آسم، گریپ، درمان قولنج، میگرن، انسداد کبدی و ورم پلک­ها استفاده می­شود. اگر به شیر نوزادان مقدار کمی از دم کرده کاپیتول­های گیاه استفاده شود،  دل­پیچه ناشی از نفخ و حالات تشنجی کودک رفع میشود.

خواص دمنوش بابونه برای زنان

خواص بابونه برای رحم

طرز استفاده از بابونه برای عفونت

خواص دمنوش بابونه برای لاغری

خواص دمنوش بابونه برای مردان

بهترین زمان مصرف چای بابونه

طرز تهيه دمنوش بابونه براي استفاده از خواص بابونه

مصرف موضعي بابونه

در استعمال خارجی ضماد، لوسیون و حمام فرآورده­ های این گیاه اثر قاطع در رفع بیماری­ ها دارد به طوری­که از آن برای محفوظ نگه داشتن زخم از آلودگی­ها و بهبود زخم­های عمیق، زخم انگشتان، رفع التهاب و درمان ورم چشم و مخاط دهان، حلق و لثه­ ها می­توان استفاده به عمل آورد. همچنین خستگی چشم را تسکین می­دهد.

حمام فرآورده­ های گیاه اثر معالج در زخم ­های واریسی، اگزماهای کهنه و خارش اشخاص مسن دارد. روغن گیاه ضد تشنج، آرام بخش و ضد التهاب می­باشد و مرهم گل­های آن در درمان زخم، خارش و گزیدگی بکار می­رود.

خواص بابونه برای تسکین درد و آرام بخش

بابونه در درمان و تسکین دردها بسیار موثر بوده و آرام بخش عضلات است. شهرت بابونه به عنوان مسکن و آرام بخش نیز مبنای علمی دارد و تحقیقات جدیدی که در این مورد انجام شده است نشان می­دهد که بابونه سیستم اعصاب مرکزی را تحت تاثیر قرار داده و اثر آرام بخشی دارد.

خواص بابونه برای تقویت سیستم دفاعی بدن

در ادامه خواص بابونه بايد اضافه كرد كه بابونه عامل موثری در تحریک گلبول­های سفید خون و افزایش آنهاست و باعث تقویت سیستم دفاعی بدن دربرابر بیماری­ها می­شود. بابونه به دلیل وجود اسپیرواتر دارای خاصیت ضد اسپاسم قوی و به دلیل وجود کامازولن دارای خاصیت ضد آلرژیک است. اثر ضد التهاب بابونه به دلیل وجود کامازولن و آلفابیسابولول موجود در اسانس آن است.

توجه:

توجه کنید که در مصرف دمنوش بابونه زیاده‌روی نکنید؛ زیرا باعث ناراحتی معده و اسهال می‌شود. همچنین اگر باردار هستید برای مصرف این دمنوش با دکتر خود مشورت کنید.

عوارض بابونه

بابونه یک گیاه گل‌دار متعلق به خانواده آفتابگردان است، افرادی که نسبت به خانواده آفتابگردان آلرژی دارند ممکن است دچار واکنش‌های آلرژیک گردند. اگر شما نسبت به بابونه آلرژی داشته باشید، احتمالاً تا زمانی که آن را مصرف کرده و این عوارض جانبی را به طور مستقیم تجربه نمایید، از مبتلا بوده به این آلرژی خبر نخواهید داشت. بثورات یا جوش‌های پوستی و خارش متداول‌ترین علائم آلرژی هستند، اما در موارد جدی‌تر، ممکن است دچار شوک آنافیلاکسی شوید. از دیگر مضرات و عوارض جانبی گیاه بابونه می‌توانیم به تورم گلو و تنگی نفس اشاره کنیم. هنگامی که در تماس با گیاه بابونه قرار می‌گیرید، دچار التهاب چشم می‌شوید.

مصارف جهانی بابونه

در چین و ژاپن، گل­های خشک آن را با چای دم کرده و به عنوان بادشکن استفاده می­کنند. در آلمان گل بابونه به عنوان یک چای دارویی استاندارد برای مصرف خوراکی و شکل شوینده غرغره، کرم یا پماد، بخور و افزودنی در حمام و سونا پذیرفته شده است. در طب آلمان، فرآورده­های بابونه انتخاب اول جهت درمان حساسیت­های پوستی کودکان می­باشد.

با وجود استفاده عمومی از چای بابونه به عنوان آرام بخش خفیف و خواب آور، در کشور آلمان به علت عدم وجود تحقیقات چاپ شده، مصرف گیاه به این منظور پذیرفته نشده است.

سخن پایانی در مورد خواص بابونه

بابونه گیاهی با خواص بی نظیر است که کاربردهای گوناگونی دارد. از این گیاه به منظور درمان بیماری‌های متعدد نیز می‌توان استفاده کرد. با آگاهی کامل از خواص چای بابونه و طرز تهیه آن می‌توانید از ویژگی‌های مفید این گیاه بهره ببرید.