بارداری و فرزند آوری یکی از همان اتفاقات زیبا و البته پر مشقت برای بانوان است، حال آن که این بنا به دلایل متعددی برای برخی از مادران به گونه ای دیگر ناخوشایند رقم می خورد. حتما شنیده اید که برخی از خانم های باردار دچار مشکل حاملگی خارج از رحم می شوند. در بارداری طبیعی یکی از تخمدان‌ها، تخمکی درون لوله‌ی فالوپ (لوله متصل‌کننده‌ی تخمدان به رحم) آزاد میکند که در صورت لقاح تخمک با اسپرم سلول تخم یا زیگوت ایجاد میشود. سپس سلول تخم به سمت رحم حرکت میکند تا به مدت 9 ماه در داخل رحم مراحل رشد و تکامل خود را طی کند. اما وقتی تخمک بارور در جایی خارج از رحم لانه‌گزینی و رشد کند، حاملگی خارج رحم شکل می‌گیرد. که شایعترین محل آن لوله های فالوپ است. در صورتی که به هر علتی حرکت لوله مختل شود جنین در داخل لوله لانه گزینی میکند. بارداری خارج از رحم درمکان های دیگر مانند تخمدان، شکم، سرویکس و … نیزممکن است اتفاق بیفتد.
حاملگی خارج از رحم
تشخیص و خطرات حاملگی خارج از رحم
تشخیص حاملگی خارج رحم چندان آسان نیست. اگر علائم اولیۀ حاملگی خارج رحم را داشته باشید، پزشک با معاینه، آزمایش خون و سونوگرافی برای تشخیص حاملگی خارج رحم اقدام خواهد کرد، بارداری خارج از رحم با سونوگرافی مشخص میشود. اگر بارداري خارج رحمي به موقع تشخيص داده نشود و مورد درمان قرار نگيرد، اصلی ترین خطری که توسط حاملگی خارج از رحم ایجاد می شود، پارگی است که به خونریزی داخلی منجر می شود. زيرا با رشد سلولي و بزرگ شدن جنين احتمال پارگي لوله هاي رحمي وجود دارد. متاسفانه در چنين حالتي آسيب جدي يا از دست دادن كامل لوله یا عدم توانایی در عملکرد درست آنها در آینده اتفاق مي افتد. اين واقعه با درد شديد و خونريزي همراه است كه نهايتاً منجر به شوک هموراژیک كه يك اورژانس پزشكي است، مي شود. در هنگام شوک هموراژیک بیمار رنگ پریده شده، لب هایش سفید و دست و پایش سرد می شود. عرق سردی ممکن است به صورت یا اندام هایش بنشیند. احساس سرما، احساس تشنگی، تند تند نفس كشيدن. تعداد ضربان قلبش بالا، كاهش سطح هوشیاری و در نهايت از هوش رفتن از نشانه هاي شوك هموراژيك مي باشد. در اين شرايط اگر درمان سريع مقدور نباشد خونريزي شديد داخلي حتي منجر به مرگ نيز خواهد شد.
علل بروز حاملگی خارج رحم
بارداری در سن بالای 35 سال
وجود مورد مشابه در خانواده
سابقه بارداری خارج از رحم در گذشته
قرص های ضدبارداری حاوی پروژسترون
بارداری، با وجود بستن لوله رحمی یا دستگاه داخل رحمی (IUD)
مصرف دارو و تمامی اقداماتی که برای درمان ناباروری مورد استفاده قرار می گیرند.
علل بارداری خارج از رحم
ابتلا به عفونت و التهاب لگنی در گذشته
ابتلا و یا سابقه ابتلا به بیماری هایی که از راه جنسی منتقل می شوند.
جراحی های لگنی و یا مربوط به مشکلات لوله های رحم
مبتلا شدن به آندومتریوز
مصرف دخانیات و سقط
علائم بارداری خارج از رحم
در ابتدای بارداری، معمولا امکان تشخیص حاملگی خارج از رحم وجود ندارد و پس از مدتی که منجر به پارگی لوله های رحمی شود، مشخص می گردد. در برخی از خانم ها نیز ممکن است یک یا چند نشانه نمایان شود.
علائم بارداری خارج از رحم
ضعف و سرگیجه
ضعف نبض
تپش قلب
غش کردن
احساس درد تیرکشنده در زیر شکم
احساس درد در شانه ها
درد در لگن
تاخیر دوره عادت ماهیانه
حالت تهوع و استفراغ
خونریزی
راه درمان بارداری خارج رحم
هيچ راهي براي جابجايي محل تخم و انتقال و كاشتن آن در رحم وجود ندارد بنابراين تنها راه درمان ختم حاملگي است.
درمان حاملگی خارج از رحم چیست
درمان دارویی
ممکن است پزشک تشخیص دهد که احتمال بروز عوارض فوری چندان محتمل نیست. در این حالت می‌تواند داروهایی تجویز کند که از ترکیدن توده خارج رحمی جلوگیری می‌کنند. براساس AAFP، متوترکسات (Methotrexate) دارویی است که معمولا برای افرادی با شرایط فوق تجویز میشود. این دارو از رشد سلول‌هایی که به سرعت تقسیم می‌شوند نظیر سلول‌های توده خارج رحمی، جلوگیری میکند. اگر قرار باشد داروی مذکور را مصرف کنید، پزشک تزریق آن را تجویز خواهد کرد. همچنین باید بطور منظم آزمایش خون دهید تا اطمینان حاصل شود که دارو موثر واقع شده است. درصورتی که دارو موثر واقع شود، علائمی شبیه سقط جنین ظاهر می‌شوند که عبارتند از گرفتگی عضلات، خونریزی و خروج بافت یا مواد لخته مانند.
جراحی
جراحان اکثرا خارج نمودن جنین و ترمیم آسیب‌دیدگی داخلی را توصیه می‌کنند، این عمل جراحی لاپاراسکوپی نامیده می‌شوند. در این نوع جراحی پزشک دوربین کوچکی را از طریق برش کوچک وارد بدن بیمار میکند تا بتواند روند انجام کار را ببینند. سپس جنین را خارج و آسیب دیدگی های لوله فالوپ را ترمیم می‌کنند.
پیشگیری از بارداری خارج رحمی
پیشگیری از بروز بسیاری از بارداری‌های خارج رحم امکان‌پذیر نیست، اما در افراد مبتلا به بیماری‌های التهابی لگن (PID) قابل پیشگیری است. به این دلیل که کلامیدیا به آسانی با آنتی‌بیوتیک درمان میشود.
جلوگیری از بارداری خارج از رحم
استفاده از کاندوم موجب پیشگیری از بیماری های مقاربتی در حین رابطه جنسی میگردد و خطر ابتلا به بیماری‌های التهابی را کاهش می‌دهد.
از مصرف سیگار خودداری کنید.
امکان بارداری موفق بعد از حاملگی خارج رحم
هرچه حاملگی خارج رحم زودتر تشخیص داده و درمان شود، آسیب کمتری به لوله‌های رحم تخمدان وارد میشود و احتمال تولد کودکی سالم در بارداری آینده بیشتر خواهد بود. حتی اگر یکی از لوله‌های شما برداشته شود، باز هم میتوانید بدون کمک از روش‌های باروری حامله شوید، البته به شرطی که لولۀ دیگر شما وضعیت طبیعی داشته باشد.
زمان مناسب برای بارداری مجدد
پزشكان توصیه می‌كنند كه اگر در بارداری خارج از رحم قبلي متوتروکسات تزریق شده باشد تا 3 ماه بارداری بعدی به تعویق بیفتد تا وضعیت جسمی برای بارداری طبیعی كاملا بهبود پیدا كند، زیرا این دارو می تواند سوخت و ساز بدن را تغییر دهد و بر سلول های بارداری در حال رشد شما تاثیر منفی بگذارد.
زمان مناسب بارداری مجدد
کلام پایانی
حاملگی خارج از رحم می تواند باعث باز شدن لوله رحم شما شود. بدون درمان، پارگی لوله می تواند منجر به خونریزی کشنده شود. به طور کلی خطر حاملگی خارج از رحم به حدی جدی است که اگر در زمان مناسب تشخیص و درمان نشود، می تواند امکان بارداری در آینده را نیز از خانم ها سلب کند. بنابراین لازم است که یکی از بهترین متخصصان زنان و زایمان را انتخاب کنید که بتوانید در طول دوره بارداری به او اعتماد کنید. جهت تهیه مکمل های مناسب دوران بارداری میتوانید به وب سایت فارماکالا مراجعه نمایید.
در ادامه با مجله فارماکالا همراه باشید با ویدئوی راه های پیشگیری از بارداری خارج از رحم