کم کاری تیروئید در بارداری چه تاثیری بر جنین دارد؟

گاهی اوقات در بارداری با علائمی مواجه میشویم که گمان میکنیم این نشانه ها در این دوران طبیعی هستند، مانند مشکلات خواب، افزایش غیر طبیعی وزن، ورم دست و پا و… . این حالات ممکن است نشانه کم کاری تیروئید در بدن مادر باشند. این کم کاری در دوران بارداری میتواند خطرآفرین باشد.

فعالیت‌های غده تیروئید در بدن انسان شامل تولید، انباشت و تزریق هورمون‌های حیاتی به خون می‌باشد و این هورمون‌ها تنظیم‌کننده سوخت و ساز بسیاری از اندام‌های بدن هستند. اگر به هر دلیلی این قسمت کمتر از میزان طبیعی هورمون ترشح کند، بدن انسان با مشکل مواجه خواهد شد. علاوه بر این، خطر ابتلا به کم کاری تیروئید با افزایش سن بالا میرود و این در زنانی که در سنین بالا باردار میشوند، بیشتر دیده میشود. در ادامه به بررسی علل و علائم کم کاری تیروئید در دوران بارداری میپردازیم. همچنین عوارض و راه های درمان این بیماری در دوران بارداری بیان میگردد.

علل کم کاری تیروئید در بارداری

عوامل مختلفی می‌تواند ایجادکننده این عارضه در دوران بارداری باشند که مادران معمولا پیش از این دوره به آنها مبتلا هستند. کم‌کاری تیروئید در بارداری می‌تواند اثرات مخربی بر جنین بگذارد و به همین دلیل است که خانم‌ها پیش از این دوره با انجام آزمایشات لازم است آن را تشخیص دهند و درمان نمایند. در ادامه به بیان علل شایع کم‌کاری تیروئید در بارداری می‌پردازیم.

سیستم ایمنی

این شایع‌ترین نوع از علل کم کاری تیروئید بوده که ناشی از حمله سیستم ایمنی به تیروئید است، به صورتی که آن را از کار می‌اندازد و گاهی آن را ملتهب می‌کند. اگر خانمی پیش از حاملگی به این عارضه دچار باشد و آن را تشخیص ندهند، برای او و جنین مشکلات جبران‌ناپذیری پیش خواهد آمد.

بیماری مادرزادی

خانم‌ها بیشتر از آقایان به تیروئید کم‌کار مبتلا می‌شوند و متخصصان بیشتر علت آن را ژنتیکی دانسته‌اند. هم‌چنین ممکن است خانمی با نقص غده تیروئید به دنیا آمده باشد و یا بعد از تولد این قسمت از بدن او رشد کافی را نداشته باشد. علت این نواقص هنوز روشن نیست و آنها را ناشی از عوامل ارثی می‌دانند. به هرحال اگر مادری با این عوارض رو به رو باشد، باید پیش از بارداری حتما آن را با رژیم غذایی مناسب و داروهای جبران‌کننده کنترل نماید تا در طول دوران بارداری به او و فرزندش آسیبی نرسد.

عوامل بیرونی

گاهی این بیماری در خانم‌ها دلایل خارجی دارد. مثلا اگر فرد پیش از بارداری تحت عمل جراحی سرطان تیروئید قرار گرفته باشد، قسمتی از آن را از دست داده است. گاهی برای درمان سرطان‌های موجود در سر و گردن، درمان با اشعه و رادیوتراپی صورت می‌گیرد و این روی تیروئید تاثیر گذاشته و آن را کم‌کار می‌کند که معمولا تا چند ماه این عارضه ادامه دارد و فرد نباید باردار شود. بعضی اوقات هم داروهایی مصرف می‌شود که باعث کم‌کاری این غده می‌شوند و قبل از مصرف آن و پیش از حاملگی حتما باید با متخصص غدد مشورت نمود.

علائم کم کاری تیروئید در بارداری

کم‌کاری غده تیروئید در دوران حاملگی علائمی دارد که بسته به نوع و شدت آن، در مادران ظاهر می‌شوند. تمام این علائم در بیماران یکسان نیست و ممکن است یک یا چند مورد از آنها مشاهده شود.

-خشن شدن صدای مادر

-از دست دادن قدرت تمرکز و گیجی مادر

-افزایش وزن غیر طبیعی

-بروز مشکلات خواب

-درد مفاصل و ضعف عضلات

-ورم صورت و افتادگی پلک چشم

-ایجاد یبوست

-کند شدن ضربان قلب و نبض

-خشک شدن پوست

-منقبض شدن عضلات بدن

علائم کم کاری تیروئید ممکن است شبیه سایر شرایط و مشکلات پزشکی باشد و به همین دلیل برای تشخیص درست باید حتما به پزشک مراجعه شود.

-خستگی مفرط در بارداری

تاثیر کم کاری تیروئید بر جنین

کم کاری تیروئید درمان نشده و یا عدم توجه کافی به میزان هورمون لازم در بارداری، خطراتی را برای مادر به دنبال دارد، افزایش خطر سقط جنین، کم خونی، پره اکلامپسی، خونریزی پس از زایمان، میوپاتی (درد عضلانی و ضعف) و نارسایی احتقانی قلب از جمله این خطرات است. این عوارض بیشتر در مادرانی با کم کاری تیروئید شدید بروز می کند.

کم کاری این غده عوارض جبران ناپذیری بر روی جنین نیز به همراه دارد. کودکانی که با کم کاری تیروئید در بدو تولد به دنیا می آیند در خطر ایجاد مشکلات شناختی، عصبی و رشدی قرار می گیرند و ممکن است با کند ذهنی و یا حتی ناتوانی ذهنی رو به رو شوند. به همین دلیل بلافاصله یا در اسرع وقت پس از تولد، آزمایش غربالگری تیروئید انجام می شود تا در صورتی که نوزاد با کم کاری تیروئید مواجه است تحت درمان قرار بگیرد. این درمان تا حد زیادی جلوی عوارض ناشی از کم کاری در نوزاد را می گیرد.

اگر درمانی برای کم کاری این غده صورت نگیرد، ممکن است نوزاد با علائم کم وزنی، ناراحتی تنفسی، تولد زودرس و ای کیو بسیار پایین متولد شود. همچنین در موارد حاد منجر به سقط جنین میشود.

کاهش عوارض کم کاری تیروئید

-تمام خانمهایی که قصد بارداری دارند باید پیش از بارداری از لحاظ هورمون تیروئید بررسی شوند.

-تمام زنانی که گواتر دارند، میزان بالایی از آنتی بادی تیروئید دارند، سابقه خانوادگی بیماری تیروئید دارند یا علائم کم کاری تیروئید را نشان میدهند لازم است مورد بررسی و تشخیص قرار بگیرند.

-در خانم هایی که در مرز بیماری تیروئید قرار دارند و آنتی بادی مثبت دارند باید درمان با دوز پایین انجام دهند.

-خانم هایی که پیش از بارداری تحت هورمون درمانی تیروئید قرار داشتند باید در دوران بارداری مورد بررسی قرار گیرند. همچنین میزان دارویشان تا 50 درصد افزایش یابد. این افزایش احتمالا در سه ماهه اول بارداری بیشتر است.

-دوز مصرف دارو در دوران بارداری مدام تغییر میکند و باید از طریق آزمایش خون بررسی شود. هرچه بارداری رو به جلو میرود میزان مصرف دارو بیشتر میشود.

درمان کم کاری تیروئید در بارداری

-رژیم غذایی و ورزش کافی طبق دستور پزشک برای مادران عزیز می تواند برای درمان کم کاری تیروئید مفید باشد.

-پس از آنکه فرد به پزشک متخصص غدد مراجعه نمود، پزشک بر اساس نتایج آزمایشات او، دارو درمانی را برای مادر آغاز می کند.

-به دلیل اینکه در کم کاری تیروئید، هورمون تیروئید به مقدار کم در خون ترشح می شود، باید اقدامات دارویی در جهت افزایش این هورمون در خون انجام گیرد. معمولا دوز این دارو در دوران بارداری کمی بیش از حالت عادی می باشد، زیرا نیاز به این هورمون در طی این دوران افزایش می یابد.

-متخصص غدد علاوه بر تجویز دارو، به فرد باردار توصیه می کند که هر شش هفته یک بار آزمایش تیروئید بدهد تا میزان هورمون تیروئید در خون مشخص شود و اگر لازم باشد دوز دارو را تغییر دهد.

کلام پایانی

اگر در دوران بارداری متوجه علائم بیان شده در این مقاله شدید، خونسردی خود را حفظ نموده و به پزشک مراجعه نمایید. با مصرف داروها و انجام انواع آزمایشات میتوان این عارضه را کنترل نمود و از آسیب وارده به جنین جلوگیری نمود. اما اگر قصد بارداری دارید حتما قبل از آن باید از نظر عملکرد تیروئیدی مورد بررسی قرار بگیرید تا از عوارضی همچون سقط جنین و زایمان زودرس یا بروز هرگونه ناهنجاری در جنین جلوگیری نمایید.

بیماری مادرزادی و ضعف سیستم ایمنی از علل کم کاری تیروئید است.جهت جلوگیری از عوارض این بیماری برای خود و جنین میتوانید راه های درمان کم کاری تیروئید در دوران بارداری را که در این مقاله بیان گردید، امتحان نمایید. جهت تهیه مکمل های لازم مادر باردار میتوانید به سایت فارماکالا مراجعه نمایید.