قطعا هیچ فردی دوست ندارد که اندام نا زیبا و چاقی داشته باشد. برخی از افراد ممکن است به ظاهر لاغر باشند اما شکم چاق و بزرگی داشته باشند. چاقی شکم بسیار خطرناک و شایع است. چاقی شکم احتمال بروز بیماری‌هایی مانند نشانگان سوخت و سازی (سندرم متابولیک)، دیابت نوع دو، بیماری‌های قلبی و سرطان‌ها را افزایش میدهد. از آنجا که چربی شکم شامل چربی دور کبد و دیگر اندام‌های داخل شکم میشود، در اصطلاح پزشکی به آن چربی احشایی می‌گویند. احتمال بروز بیماری‌ها در افرادی که حتی با وجود وزن طبیعی، چربی شکم دارند بالاتر از دیگران است. در ادامه این مطلب به بررسی دلایل چاقی شکم و پهلو در افراد لاغر و کارهایی که برای لاغری شکم و پهلو میتوان انجام داد، میپردازیم.
دلایل چاقی شکم و پهلو در افراد لاغر
غذا و نوشیدنی‌های پر از شکر
بسیاری از مردم بیش از حد مجاز روزانه شکر مصرف می نمایند. غذاهای پُرشکر مانند کیک‌ها، شیرینی‌ها، نوشیدنی‌های شیرین همچون نوشابه‌ها و آب‌میوه‌ها سرشار از شکر هستند. بررسی‌های مشاهده‌ای نشان داده‌اند که میان مصرف قند زیاد و چاقی شکم ارتباطی مستقیم وجود دارد. این امر تا حد زیادی به خاطر وجود مقدار بالای فروکتوز در شکر افزودنی است. درست است که غذاهایی که درصد بالایی شکر دارند میتواند باعث افزایش وزن شود ولی مصرف نوشیدنی های شیرین میتواند تاثیر زیادی بر روی چاقی احشایی در افراد لاغر داشته باشد.
استرس بیش از حد
استرس زیاد نه تنها آرامش زندگی را مختل می نماید بلکه باعث چاقی در ناحیه شکم پهلو نیز میشود. زیرا استرس زیاد ممکن است باعث پرخوری عصبی شود. غیر از پرخوری عصبی، استرس باعث احساس گرسنگی مداوم، افزایش چربی احشایی (چربی شکمی)، کند شدن متابولیسم بدن و حتی مقاومت به انسولین نیز خواهد شد. اگر شما معمولا یک فرد استرسی هستید باید مراقب باشید چون کم‌کم اضافه وزن زیاد در ناحیه شکم پهلو پیدا میکنید.
مصرف الکل
مصرف زیاد نوشیدنی‌های الکلی، خطر التهابات، بیماری‌های کبدی و سایر بیماری‌ها را افزایش میدهد. نوشیدنی‌های الکلی فرایند چربی‌سوزی را متوقف می نمایند و در نتیجه، بخش عمده‌ی چربی در شکم ذخیره میشود که از این عارضه در اصطلاح عامیانه، با عنوان «شکم آبجویی» یاد میشود. بنا بر بررسی‌های انجام‌شده، احتمال بروز چاقی شکم در مردانی که روزانه بیش از سه‌بار نوشیدنی الکلی مصرف می‌کنند، ۸۰٪ بیشتر از کسانی است که مقدار کمتری نوشیدنی الکلی مصرف می نمایند.
مصرف کم پروتئین
مصرف به اندازه پروتئین، بدنی زیبا و عضلانی را به شما هدیه می کند، اما وقتی کمتر از نیاز بدن تان پروتئین مصرف میکنید، به احتمال بیشتری اشتهای کاذب پیدا خواهید کرد. پروتئین به شما کمک می کند اشتهای تان را کنترل نمایید و به وضعیت هورمون های خود سروسامان دهید. محققان می گویند خوردن غذاهای پروتئینی باعث می شود زمان طولانی تری احساس سیری کنید و کمتر به خوردن میان وعده و هله هوله تمایل پیدا نمایید. پس سعی کنید در هر وعده غذایی تان ۲۰ تا ۲۵ گرم پروتئین بگنجانید تا شکم تان هر روز بزرگ تر نشود.
کم‌تحرکی
کم‌تحرکی یکی از مهم‌ترین عوامل بروز بیماری‌ها و مشکلات برای سلامتی افراد است. در طول چند دهه گذشته، کم‌تحرکی یکی از مهم‌ترین عوامل افزایش وزن و چاقی شکمی در افراد لاغر بوده است. تحقیقات بیان گر این حقیقت اند که زنانی که روزانه بیش از ۳ ساعت پای تلویزیون می‌نشینند نسبت به زنانی که کمتر از یک ساعت در روز تلویزیون تماشا می نمایند، دو برابر بیشتر در معرض خطر چاقی شکم مفرط قرار دارند.
بنا بر مطالعه‌ای دیگر، کم‌تحرکی میتواند باعث بازگشت چاقی شکم پس از کاهش وزن شود. در این بررسی، کسانی که یک سال پس از کاهش وزن، ورزش‌های هوازی و مقاومتی انجام میدهند، میتوانند در مقایسه با گروهی که تحرک ندارند، از بازگشت چاقی شکم جلوگیری نمایند.
ژنتیک
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد یک ژن میتواند باعث چاقی و یا لاغری فرد شود. دانشمندان فکر می کنند که ژن ها می توانند بر رفتار، متابولیسم و خطر گسترش بیماری های مربوط به چاقی اثرگذار باشند. به طور مشابه، عوامل محیطی و رفتاری نیز در احتمال چاقی افراد نقش ایفا می نمایند.
سیگار کشیدن
محققان ممکن است سیگار کشیدن را دلیل مستقیم چربی شکم تلقی نکنند، اما معتقدند که عامل خطر محسوب می شود. مطالعه ای که در سال 2012 منتشر شد، نشان داد سیگاری ها از چربی امعا و احشا بیشتری برخوردارند.
خواب ناکافی
خواب کافی برای تنظیم هورمون‌های بدن، ریکاوری عضلات و کاهش استرس بسیار مهم است که آیتم‌های اصلی تناسب اندام شما محسوب میشود. اما این تنها ربط خواب با چاقی شکم پهلو نیست. خواب ناکافی احساس ولع و هوس کربوهیدرات و شکر را در فرد بالا می‌برد. افتادن در تله هوس به کربوهیدرات و شکر باعث ذخیره چربی در شکم پهلو میشود و این امر باعث چاقی احشایی شما خواهد شد.
تغییرات هورمونی
احتمالاً در خصوص چربی دور شکمی در میان سالی چیزهایی شنیده اید؛ این بدان معنی است که هم زمان با نزدیک شدن زنان به سن میان سالی، نسبت چربی بدن در قیاس با وزن فرد افزایش می یابد. در طی دوران یائسگی زنان نیز، سطح استروژن بدن شدیداً کاهش یافته و میزان اندروژن یا هورمون های مردانه زیاد می شود؛ این سبب می شود تا احتمال جمع شدن چربی در نزدیکی شکم و چربی های کمری بیشتر گردد. هورمون ها تأثیر بسیار زیادی در تنظیم و تعادل تجمع چربی در بدن دارند.
رژیم غذایی کم‌فیبر
فیبر در حفظ سلامتی و کنترل وزن بسیار مؤثر میباشد. برخی از انواع فیبر در ایجاد احساس سیری، جلوگیری از افزایش هورمون‌های گرسنگی و کاهش جذب کالری از غذاها نقش دارند. رژیم‌های غذایی سرشار از کربوهیدرات های تصفیه‌شده، نقشی مخالف فیبر در اشتها و افزایش وزن دارند و میتوانند باعث افزایش چاقی شکم شوند. در پژوهشی غلات کاملِ سرشار از فیبر با غلات تصفیه‌شده مورد مقایسه قرار گرفتند. نتیجه‌ی این پژوهش از تأثیر فیبر در کاهش چاقی شکم و نقش کربوهیدرات تصفیه‌شده در افزایش چاقی شکم حکایت داشت.
کارهایی که برای لاغری شکم و پهلو میتوان انجام داد
1-غذا را خوب بجوید.
2-بشقاب و قاشق کوچکتری انتخاب کنید.
3-به موقع و به اندازه بخوابید.
4-هیچ وعده غذایی را حذف نکنید (مخصوصاً صبحانه و شام).
5-بیشتر خورش و خوراک مصرف کنید تا نان و برنج
6-مابین غذا آب و نوشابه خصوصاٌ آب و نوشابه سرد نخورید.
7-بلافاصله بعد غذا دوش نگیرید و نخوابید.
8-مصرف سردیجات را خصوصاً در شب به حداقل برسانید.
9-مصرف شکر و محصولات فرآوری شده و فست فودها را به حداقل برسانید.
10-تمرینات هوازی داشته باشید، این تمرینات میتواند برای زمان مشخصی، ضربان قلب شما را افزایش دهد؛ همچنین به لاغری شکم و کاهش وزن کمک نماید. بعضی از تمرین‌ها مانند دویدن، پریدن، دوچرخه‌سواری، حرکات موزون و پارو زدن، جزء تمرینات هوازی به‌شمار می‌آیند. سعی کنید این تمرینات را حداقل ۳ تا ۵ بار در هفته به مدت ۱ ساعت، برای لاغری شکم انجام دهید.
کلام پایانی
تناسب اندام برای هر فردی با هر جنسیت و سنی بسیار مهم است. اما گاهی اوقات توده چربی تنها در یک ناحیه تجمع پیدا میکند که این ناحیه اغلب قسمت شکمی میباشد. ممکن است چاقی شکمی در افراد لاغر نگرانی زیادی برای این افراد به همراه داشته باشد، اما در بیشتر مواقع این عدم تناسب در اندام میتواند به خاطر رعایت نکردن نکته های معمولی و روزمره باشد. همانطور که در این مقاله اشاره شد تغییرات هورمونی، خواب ناکافی، عوامل ژنتیکی، رژیم غذایی کم فیبر و کم پروتئین و کم تحرکی از دلایل چاقی شکم و پهلو در افراد لاغر میباشند. خوب جویدن غذا، خواب کافی، مصرف سبزیجات و ورزش از جمله کارهایی میباشند که برای لاغری شکم و پهلو میتوان انجام داد.