پس از طی 9 ماه بارداری، والدین منتظر به آغوش کشیدن فرزندشان هستند تا محیط خانه با آمدن نوزاد گرما و صفای دیگری بگیرد ولی ممکن است گاها با مشکلی پیش بینی نشده مواجه شوند. شرایطی که با توجه و درایت به خاطره ای شیرین تبدیل می شود و در غیر این صورت نگرانی و استرس والدین را به دنبال خواهد داشت. برای پیشگیری از آنمی و برخورداری از استخوان های مستحکم و دندان های سالم، ویتامین ها نقش مهمی دارند. هنگامی که ویتامین دریافتی کودکان و نوزادان به اندازه کافی نباشد مصرف مولتی ویتامین ها و قطره ویتامین AD توسط پزشک تجویز می شود. این موضوع در نوزادان نارس از اهمیتی دوچندان برخوردار است. این مقاله نگهداری و مراقبت از نوزادان نارس و نحوه مصرف انواع مولتی ویتامین ها برای آن ها مورد بررسی قرار گرفته است.
نوزاد نارس
مصرف انواع مولتی ویتامین ها برای نوزاد نارس
نوزادان نارس نوزادانی هستند که قبل از هفته 37 بارداری متولد می شوند. به طور کلی 10 درصد نوزادان متولد شده از دسته نوزادان نارس هستند. از جمله علائم ظاهری نوزاد نارس می توان به وزن کمتر از 5/2 کیلوگرم، اندازه کوچک بدن، اندازه بزرگ سر نسبت به کل بدن، چربی کم زیر پوست، پوست نازک، براق و صورتی رنگ، رگ های قابل مشاهده زیر پوست، تعداد کم موهای بدن، وجود چین و چروک در کف پا، گوش بسیار نرم، پایین نیامدن یا کوچک بودن بیضه در نوزادان پسر، تنفس تند، ضعف در مکیدن شیر و خواب بیش از حد اشاره نمود.
در ویدئوی زیر لزوم مصرف مولتی ویتامین برای نوزادان ارائه شده است.
امکان جذب ویتامین ها به طور کامل در بدن نوزادان نارس وجود ندارد. همچنین کودکان بد غذا یا کودکان شیرخواری که مادر گیاهخوار دارند ممکن است به میزان بیشتری از ویتامین ها نیاز داشته باشند. مصرف متعادل از فرآورده های حاوی مولتی ویتامین در این نوزادان و کودکان بلامانع و قابل توجیه است. ویتامین های D،E ، C،B6 ، K و اسید فولیک از مولتی ویتامین های لازم برای نوزادان و کودکان هستند. در ادامه پس از ارائه نکات مراقبت و نگهداری نوزادان نارس به بررسی بیشتر ویتامین ها می پردازیم.
استفاده از مولتی ویتامین برای نوزاد نارس
نکات مراقبت از نوزاد نارس در بیمارستان
به دلیل آنکه نوزادان نارس نیازمند مراقبت های خاصی هستند، والدین آن ها لازم است اطلاعات مناسبی از نحوه نگهداری از نوزاد داشته باشند. به عنوان مثال دستگاه گوارش نوزادان نارسی که دارای وزن کمتر از 1600 گرم هستند توانایی مناسبی در عمل بلع، تخلیه شیر از معده، هضم و جذب شیر را ندارند. لذا بایستی تحت مراقبت های ویژه قرار گیرند که عملکرد بدن آن ها کنترل شود.
حضور والدین به خصوص مادر نوزاد در طول مدت بستری نوزاد نارس و زمانی که بهبودی نسبی حاصل شد، بسیار پر اهمیت است. در روزهای آغازین تغذیه نوزاد با شیر مادر، میزان شیر کم و معمولا با لوله وارد معده می شود بنا بر این لازم است مادر پس از دوشیدن شیر خود، آن را با ظروف تمیز و در دار و قراردادن یخ یا آیسبگ در اطراف ظرف شیر به بیمارستان منتقل شود. بهتر است درج نام نوزاد و تاریخ تهیه شیر در برچسب روی ظرف شیر صورت گیرد و شیر مازاد در فریزر قرار گیرد.
از دیگر مشکلات نوزادان نارس کامل نبودن سیستم ایمنی بدن در مقابل عفونت ها است. لذا پیشگیری عفونت از نکات اساسی درمان می باشد. بر این اساس مادران نوزادان لازم است با حفظ و رعایت بهداشت دست ها و ناخن ها مانع از انتقال عفونت به نوزادان شوند.
مراقبت از نوزاد نارس در بیمارستان
مادر بهتر است عهده دار بخشی از مراقبت نوزاد باشد به طوریکه نوزاد را در آغوش گیرد، او را نوازش کند و شیردهی نوزاد را انجام دهد. گرچه ممکن است در روزهای اول عمل تغذیه با لوله توسط پرستار انجام شود اما مادر می تواند روش تغذیه را یاد بگیرد.
هنگامی که طبق دستور پزشک میزان شیر بیشتر شد، تمرین مکیدن سینه مادر انجام می شود. مادر بایستی سینه خود را در دهان نوزاد قرار دهد تا نوزاد مکیدن را یاد بگیرد بدین ترتیب تغذیه توسط لوله کم کم قطع شده و کل حجم شیر مورد نیاز نوزاد توسط مادر یا شیشه به او داده شود.
در صورتیکه وزن نوزاد حدود 1800-1700 گرم شود، مصرف آنتی بیوتیک ها و سرم ها به اتمام رسیده باشد، حجم کافی از شیر توسط مکیدن دریافت شده باشد، تشنج و مشکلات تنفسی در روزهای اخیر رخ نداده باشد، نوزاد آماده ترخیص است. همچنین در هنگام خروج از بیمارستان قطره خوراکی فلج اطفال به شیرخوار داده می شود.
نگهداری نوزاد نارس در منزل
نحوه مراقبت از نوزاد نارس در منزل
دمای مناسب اتاق نوزاد نارس 26-25 درجه سانتی گراد است. لازم است نوزاد در نزدیکی بخاری، شوفاژ، جریان باد کولر، پنکه و یا تابش مستقیم آفتاب قرار نگیرد.
معمولا پوشاندن کلاه، جوراب و دستکش در روزها و هفته های اول بعد از ترخیص به ویژه در فصول سرد توصیه می شود. همچنین لازم است کنترل درجه حرارت نوزاد با ترمومتر انجام شود. درجه حرارت مناسب بدن نوزاد 5/36-36 است.
تغذیه نوزاد با شیر مادر یا شیر خشک هر 2 تا 5/2 ساعت الزامی است. در صورتیکه نوزاد بیشتر از 3 تا 4 ساعت خواب باشد، احتمال کاهش قند خون وجود دارد. بنابر این با رعایت احتیاط در تغذیه باید مانع از بروز کاهش قند خون نوزاد شد.
در صورت کم بودن شیر مادر، لازم است از شیر خشک های مخصوص نوزادان نارس استفاده شود.
پس از ترخیص نوزاد، در صورت تب، شیر نخوردن، مکیدن ضعیف، استفراغ های مکرر، بی حالی و یا تشنج و… لازم است فورا به پزشک مراجعه کرد. علاوه بر این، اولین معاینه نوزاد 24 تا 48 ساعت بعد از ترخیص ضروری است. لازم است مراجعات بعدی با فاصله زمانی یک هفته انجام شود و زمانی که وزن نوزاد به 2000 تا 2500 گرم رسید مراجعات پزشکی هر دو هفته یکبار و ماهانه انجام می شود. در نهایت فراموش نشود که پس از ترخیص نوزادان برای کنترل از رشد طبیعی آنها تا چندین ماه تحت نظر قرار بگیرند.
والدین گرامی بهتر است در ماه های اول زندگی نوزاد نارس از مسافرت های طولانی، حضور در میهمانی های شلوغ پرهیز نمایند و به یاد داشته باشند بوسیدن نوزاد ممکن است باعث انتقال بیماری ها به او شود.
نکات مراقبتی از نوزاد نارس
میزان مصرف انواع ویتامین ها برای نوزاد نارس
ویتامین D
میزان مصرف ویتامین D3 وابسته به مدت زمانی است که نوزاد در رحم مادر بوده است. قبل از 32 هفته میزان جذب این ویتامین کافی نبوده و لازم است ویتامین D محلول و مکمل آن بصورت روزانه تا مقدار 0.05 میلی گرم به نوزاد داده شود. برای دیگر نوزادان مصرف 0.01 تا 0.02 میلی گرم مناسب و کافی است. برخورداری از استخوان و دندان مستحکم در نوزاد از فواید ویتامین د است.
ویتامین E
ضرورت مصرف ویتامین E به میزان اسید های چرب غیر اشباع و آهن موجود در غذای نوزاد بستگی دارد. آهن به عنوان کاتالیزگر در تولید لیپید پراکسیدازها از چربی های غیر اشباع مورد استفاده قرار میگیرد. مصرف 1 میلی گرم آلفا-توکوفرول به ازای هر گرم اسید لینولئیک بلامانع است و در صورت استفاده از مکمل آهن، مصرف دست کم 5 میلی گرم آلفا توکوفرول توصیه می گردد.
ویتامین C
به دلیل آنکه در شیرخوارگان نارس میزان مصرف پروتئین بسیار زیاد است، مصرف ویتامین C اهمیتی ویژه می یابد. خصوصا در زمانیکه غذای نوزاد مبتنی بر کازئین باشد یا شیرخواره گرفتار هیپرتیروز نیمی و یا هیپرفنیل آلانینمی شود، این موضوع اهمیتی دوچندان دارد. به طور کلی مصرف 50 میلی گرم ویتامین C بصورت روزانه کافی است.
ویتامین B6
افزایش میزان مصرف پروتئین موجب افزایش نیاز به پیریدوکسین (ویتامین B6) است بنابر این میزان مصرف 1.0 میلی گرم بصورت روزانه کافی و مناسب است.
شیر خشک مناسب نوزاد نارس
ویتامین K
در روزهای ابتدایی پس از تولد میزان جذب ویتامین K پایین است. زیرا فلور روده ایجاد نشده و سنتز ویتامین توسط باکتری ها شروع نشده است. لذا مصرف روزانه 1 تا 5/1 میلی گرم ویتامین K پیشنهاد می شود.
اسید فولیک
مصرف روزانه 2.0-1.0 میلی گرم از این ویتامین مانع از بروز عوارض ناشی از کمبود این ماده میگردد.
توجه شود برای مصرف هر گونه ویتامینی باید با پزشک متخصص مشورت انجام شود.
کلام پایانی
اکثر نوزادان ویتامین های مورد نیاز خود را از طریق مواد غذایی دریافت می نمایند. البته نوزادانی که به صورت نارس به دنیا آمده اند لازم است از مکمل های ویتامینی نیز استفاده نمایند. بر طبق مطالعات، کمبود ویتامین ها در دوران جنینی و 2 سال اول زندگی کودک بر رشد و تکامل مغزی اثراتی غیر قابل جبران خواهد داشت. لذا لازم است ویتامین های مورد نیاز نوزاد مانند ویتامین E، D، K، C، B6 و اسید فولیک با استفاده از مکمل های حاوی آن ها فراهم شود. این مساله برای نوزادان نارس اهمیتی ویژه دارد. جهت تهیه مکمل های حاوی ویتامین های ضروری برای نوزادان نارس به وب سایت فارماکالا مراجعه نمایید.