اغلب شنوایی را مهم ترین حس انسان در نظر می گیرند. ما به وسیله ی حس شنوایی با دریافت صدا و تفسیر گفتار با دیگران ارتباط برقرار می کنیم. این در حالی است که وجود اختلال در سیستم شنوایی، می تواند وجوه مختلف زندگی فرد اعم از زندگی اجتماعی، اقتصادی و یا عاطفی را تحت تاثیر قرار دهد و حتی فرد را به ورطه گوشه گیری و انزوا یکشاند. خوب است بدانیم که حدود هشتصد میلیون نفر در سراسر دنیا به درجاتی از کم شنوایی مبتلا هستند.
درمان کم شنوایی با سلول بنیادی
درمان مبتنی بر سلول به عنوان یک روش درمانی بالقوه برای بسیاری از بیماری ها بوده و تلاش های قابل توجهی به منظور افزایش اثر بخشی و ایمنی در ارتباط با آن صورت می گیرد.
در درمان کم شنوایی با سلول بنیادی، احتمال ترمیم سلولهای آسیبدیده یا رشد قسمت جدیدی از سلولهای موئی فرد مورد مطالعه و بررسی قرار میگیرد. مطالعات اولیه آزمایشگاهی نشان داده اند که سلولهای بنیادی خون بندناف مستقیماً با کمک به بازسازی ساختارهای ظریف گوش داخلی، مشکل اصلی کم شنوایی را برطرف میکنند. این سلول با لانه گزینی در محل آسیب دیده موجب تحریک مکانیسم ترمیم سایت آسیب دیده میگردند.
در این میان طراحی و توسعه مداخلات درمانی جدید برای کمک به ناشنوایی بسیار مهم است و استفاده از سلول های بنیادی و کشت آنها جهت درمان ناشنوایی و کم شنوایی از زمینه های تحقیقاتی مهم و به روز دنیا است. لذا تمایز سلول های بنیادی مزانشیمی به سلول های مویی شنوایی و قرار دادن و جایگزینی این سلول های تمایز یافته در اندام کورتی گوش داخلی از اهمیت به سزایی برخوردار میباشد.
کم شنوایی
کاهش شنوایی حسی-عصبی (SNHL) نوع خاصی از کاهش شنوایی است که به علت آسیب به گوش داخلی یا اختلال درعملکرد آن (در مقایسه با سایر ساختارهای گوش) ایجاد میشود.
کم شنوایی حسیعصبی شایعترین نوع کم شنوایی دائمی است. کاهش شنوایی اکتسابی میتواند در نتیجه تولد زودرس، عفونت یا قرار گرفتن در معرض سر و صدای زیاد یا داروهای خاص اتفا ق بیفتد و منجر به آسیب غیر قابل جبرانی به سلولهای شکننده مو (مژه) در گوش داخلی شود.
اگرچه در حال حاضر هیچ درمانی برای SNHL وجود ندارد، محققان در حال توسعه روشهای درمانی بالقوه هستند تا بتوان به کودکان تحت تأثیر SNHL اکتسابی کمک کرد. برخی از محققان امیدوارند بتوانند با استفاده از سلولهای بنیادی خون بند ناف به بازیابی عملکرد در ساختار شنوایی کمک کنند.
راه های درمان کم شنوایی
طبق گفته انجمن گفتار زبان و شنوایی آمریکا، اکنون کم شنوایی سومین بیماری مزمن و شایع در بزگسالان است. درصورتیکه کم شنوایی درمان نشود، ممکن است باعث مشکلات و بیماریهای جسمی و روحی از قبیل مشکلات شناختی (فراموشی و آلزایمر)، اضطراب و افسردگی شود، همچنین در افراد کم شنوا ممکن است احتمال زمین خوردن و افتادن بیشتر شود. درمان مناسب بستگی به عوامل متعددی از قبیل نوع و میزان کم شنوایی، علت آن و سبک زندگی شما دارد.
چون کم شنوایی در اثر علت های زیاد و متفاوتی ایجاد می شود بنابراین نمی توان راه حل درمانی واحدی برای انواع کم شنوایی ارائه داد. دارو درمانی، جراحی و روش های نوینی از قبیل سلول های بنیادی، ژن درمانی، سلول درمانی و تحریک عصب از جمله روش های درمان کم شنوایی بدون سمعک به شمار می آیند.
درمان قطعی کم شنوایی
قطعا بله. پیشرفت علم در زمینه پزشکی در تمام جهات این امیداوری را ایجاد کرده است که کم شنوایی نیز درمان شود. اما قطعا تا رسیده به آن روز ممکن است زمان زیادی نیاز باشد بدین سبب توصیه می شود از وسایل موجود کمک گرفته شود تا زمانیکه درمان قطعی حاصل گردد.
سلولهای بنیادی
سلول بنیادی مادر تمام سلولها است و توانایی تبدیل به تمام سلولهای بدن را دارد. این سلولها توانایی خود نوسازی (Self Renewing) و تمایز (Differentiating) به انواع سلولها از جمله سلولهای خونی، قلبی، عصبی و غضروفی را دارند.
هم چنین در بازسازی و ترمیم بافتهای مختلف بدن به دنبال آسیب و جراحت موثر بوده و میتوانند به درون بافتهای آسیب دیدهای که بخش عمده سلولهای آن ها از بین رفته است، پیوند زدهشوند و جایگزین سلولهای آسیب دیده شده و به ترمیم و رفع نقص در آن بافت بپردازند.
هدف از درمان کم شنوایی با سلول های بنیادی
در بررسی های اولیه انجام شده مشخص شد که این امکان وجود دارد که سلول های بنیادی جنینی و سلول های بنیادی مزانشیمی را به سلول های مویی تبدیل نمود. در واقع هدف کلیدی در درمان کم شنوایی های حسی – عصبی این است که روش های مناسبی برای جایگزین کردن سلول های مویی از دست رفته ارائه شود.
کشف این نکته که در گوش داخلی امکان تبدیل شدن سلول های بنیادی به سلول های مویی وجود دارد و نیز سلول های جنینی و مزانشیمی نیز می توانند به سلول های مویی تبدیل شوند، امید درمان کم شنوایی ها با بهره گیری از دانش سلول های بنیادی را پر رنگ تر می نماید.
در این تحقیق به منظور تولید سلول های شبه مویی شنوایی، پتانسیل تمایز سلول های بنیادی مزانشیمی انسانی مشتق شده از مغز استخوان به سمت سلول های عصب شنوایی و سلول های شبه مویی در محیط آزمایشگاه مورد مطالعه قرار خواهند گرفت.
کلام پایانی
استفاده از سلول های بنیادی میتواند سلول های جدید تولید کند و فعالیت از دست رفته را بازگرداند. اما درباره حس شنوایی باید گفت تمام نظریه ها و یافته های بدست آمده، هنوز وارد دنیای واقعی نشده است. در حال حاضر امکان استفاده از این سلول های بنیادی در درمان کم شنوایی با سلول بنیادی برای ترمیم حس شنوایی در حلزون مقدور نشده است.
مطالعات و پژوهش های در سراسر دنیا برای به نتیجه رساندن و عملی شدن این اتفاق در حال انجام است. و در مرحله حیوانی و آزمایشگاهی است. البته ناگفته نماند که در حال حاضر می توان با کاشت حلزون گوش به درمان و بهبود کم شنوایی کمک کرد.
اما کاشت حلزون خود مشکلاتی دارد و همه افراد نمی توانند از این طریق شنوایی از دست رفته را برگردانند. امیدواریم شاهد انقلابی در روند درمان افت های شنوایی غیرقابل بازگشت (حسی عصبی) باشیم.