به دلیل توانایی منحصر به فرد سلول های بنیادی، این سلول ها امروزه از مباحث جذاب در زیست شناسی و علوم درمانی است. هم چنین تحقیقات در این زمینه دانش ما را درباره چگونگی رشد و تکوین یک اندام از یک سلول منفرد افزایش داده و مهم تر آنکه به فهم مکانیزم جایگزینی سلول های سالم با سلول های آسیب دیده کمک کرده است.
سلولهای بنیادی بند ناف
سلولهای بنیادی بند ناف
یاخته بنیادی یا بن یاخته، یاخته‌ای با توانایی تقسیم بالا است که هنوز تقسیم نشده‌اند. یاخته‌های حاصل از تقسیم بُن‌یاخته‌ها، یاخته بنیادی بیشتری می‌سازند و می‌توانند به انواع مختلف یاخته‌های دیگر تغییر یابند. سلول بنیادی، مادر تمام سلولها است و توانایی تبدیل به تمام سلولهای بدن را دارد.
این سلولها توانایی خود نوسازی و تمایز به انواع سلولها از جمله سلولهای خونی، قلبی، عصبی و غضروفی را دارند. هم چنین در بازسازی و ترمیم بافتهای مختلف بدن بدنبال آسیب و جراحت موثر بوده و می‌توانند به درون بافتهای آسیب دیده‌ای که بخش عمده سلولهای آنها از بین رفته است،
پیوند زده‌شوند و جایگزین سلولهای آسیب دیده شده و به ترمیم و رفع نقص در آن بافت بپردازند. ذخیره سلول های بنیادی بند ناف موارد استفاده فراوانی دارد.
امروزه تحقیقات گسترده‌ای به منظور درمان بیماری‌ها و ضایعات عصبی، ترمیم بافتهای آسیب دیده قلبی و استخوانی، ترمیم سوختگی‌ها و ضایعات پوستی، ترمیم لوزالمعده و ترشح انسولین و ترمیم سایر بافت های آسیب دیده با استفاده از سلول های بنیادی مغز استخوان، خون بندناف و سایر سلول های بنیادی یک فرد بالغ درحال انجام است.
ترمیم لوزالمعده وترشح انسولین و ترمیم سایر بافت های آسیب دیده با استفاده از سلول های بنیادی مغز استخوان، خون بندناف و سایر سلول های بنیادی یک فرد بالغ درحال انجام است.
کاربرد های بند ناف
ویژگی خاص سلول های بنیادی
در نگاه اول، سلول های بنیادی تفاوت کمی با سلول های طبیعی بدن دارند. با این حال، آنها دو استعداد بسیار ویژه دارند: آنها می توانند تقسیم و تمایز قائل شوند. بنابراین آنها می توانند نسخه های دقیق خود را ایجاد کنند.
بعلاوه، آنها می توانند در یک سلول مشخص تعریف شوند ، بنابراین بافت را تشکیل می دهند یا ترمیم می کنند. سلول های بنیادی جنینی، سلولهای بنیادی بالغ و سلولهای بنیادی بند ناف از انواع سلولهای بنیادی میباشند.
بیماریهای قابل درمان با روش سلولهای بنیادی
این سلول ها را می توان به راحتی از منابع مختلف بدن، از جمله خون، بافت های چربی و مغز استخوان، خون بند ناف و جفت جدا کرد.
مطالعات بسیاری، بررسی ایمنی و کارآیی آزمایشات مربوط به سلول های مشتق شده از این منابع مختلف را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده اند. درمان آلزایمر با سلول های بنیادی نیز امروزه در دست تحقیق است.
یماری های قابل درمان با این روش آنمی، آسیب مغزی، سرطان، فلج مغزی، سستی و بی‌حالی مزمن، دیابت، ناتوانی حسی–حرکتی، ضعف سیستم ایمنی، لوسمی، سفت شدن بافتهای نرم، پارکینسون، التهاب و درد مفاصل، آنمی سلول داسی شکل، صدمات یا جراحات عصب ستون فقرات و حمله مغزی میباشد.
بیماریهای قابل درمان با روش سلولهای بنیادی
موارد استفاده از سلولهای بنیادی
سلول های بنیادی مواد اولیه بدن هستند. سلول هایی که تمامی سلول های دیگر با عملکردهای ویژه از آنها تولید می شوند. این سلول ها کاربرد های فراوانی در درمان بسیاری از بیماری ها دارند. سلول های بنیادی این قابلیت را دارند که موجب بوجود آمدن یا رشد سلولهای ویژه زیادی درون یک ارگانیسم شوند.
انواع خاصی از سلول های بنیادی همواره برای بازسازی خون سازی و سیستم ایمنی بدن، بعد ازیک دوره شیمی درمانی با دوز بالا، در مورد برخی از سرطانها، مورد استفاده قرار می‌گیرند و همچنین استفاده از این سلولها جهت دیگر بازیافت های سلولی به اثبات رسیده است.
وسیع‌ترین کاربرد بالقوه این نوع درمان، تولید سلول ها و بافت هایی است که می‌توانند جهت درمان یا جایگزینی ارگانیسم های آسیب دیده بکار گرفته شوند.
امیدوارکننده‌ترین نکته در درمان با سلولهای بنیادی و درمان‌های مشابه این است که به بیماران مبتلا به دردهای مزمن و جراحات دشوار، درمان بدون دارو یا جراحی را ارائه می‌دهند.
امروزه، پژوهشگران روش‌هایی برای به کارگیری سلولهای بنیادی برای شرایط مزمنی چون بیماری قلبی، بیماری های عصب مغزی و دیابت به کار می‌گیرند.
متداول‌ترین استفاده درمان‌های سلول بنیادی، کنترل درد است. این درمان، تزریق سلولهای بنیادی در حدود عصب‌ها، تاندون‌ها، مفاصل و بافت عضلانی دردناک و آسیب دیده را شامل می‌شود. پژوهشگران امیدوارند که بتوانند با استفاده از سلول های بنیادی، بافتهای آسیب‌دیده را بازسازی کنند و در حال حاضر، به آزمایش آنها روی اختلالات مربوط به مغز مانند آلزایمر، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) و سرطان پرداخته‌اند.
تعدادی از مقالات منتشر شده و مطالعات موردی امکان درمان آسیب نخاع با سلول های بنیادی مشتق از بافت ناف انسان و سلول های مشتق از مغز استخوان را تأیید می کنند.
از طریق تجویز سلول های بنیادی مزانشیمی مشتق از بافت بند ناف، بهبودهایی در بیماران آسیب نخاعی مشاهده شده که تحت درمان قرار گرفته اند. درمان بیماری پارکینسون با سلول های بنیادی از دیگر دستاوردهای علم پزشکی میباشد.
کاربرد های سلولهای بنیادی
استفاده از سلولهای بنیادی در درمان ام اس
اگرچه مکانیسم های بنیادی سلولی و مولکولی درمان سلول های بنیادی در بیماران مبتلا به MS درک نشده است، اما نتایج دلگرم کننده ای به همراه داشته اند. به عنوان مثال، با تزریق داخل وریدی، سلول های مزانشیمی قادر به جابجایی در ضایعات مغزی و بهبود میزان بقای سلول های مغزی هستند.
همچنین تزریق سلول های مزانشیمی از شدت بیماری می کاهد و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به ام اس را بهبود می بخشد.
پس از مدت کوتاهی بیماران احساس می‌کنند با افزایش انرژی مواجه شده و در قوای درونی آنها بهبودی اتفاق افتاده است.
این بیماران نتایج مطلوب در معالجه، از بین رفتن فشار روحی و بهبود فعالیت های روحی و روانی را تجربه می‌کنند. فعالیت عملی بازیافت شده ارگانها و بافت های آسیب دیده و ضعیف شده داخلی به سمت بهبودی یکنواختی پیش می‌رود.
مزایا و معایب استفاده از سلولهای بنیادی
ایمنی و کارآیی استفاده از سلولهای بنیادی به دست آمده از خون یا مغز استخوان برای بازسازی سلولهای بنیادی خون‌ساز، اثبات شده است.
به رغم فقدان شواهد کافی در مورد آزمایش های بالینی کنترل‌شده، برخی پزشکان بر این باورند که سلولهای بنیادی، ظرفیت منحصربه‌فردی در بازگرداندن سلامتی دارند زیرا این سلولها می‌توانند محیط اطراف را احساس کنند و به گونه‌ای عمل کنند که هر تقصی برطرف شود.
نظریه دیگر این است که انجام آزمایش‌های کنترل شده و استانداردهای منظم برای چنین درمان‌های امیدوارکننده‌ای، برای همه حامیان صنعتی، پیچیده است؛ بنابراین استفاده گسترده از این سلولها در آزمایش‌های بالینی، مورد نیاز است.
هوادران هر دو نظریه، معتقدند که درمان با استفاده از سلولهای بنیادی، نسبتا ایمن است.
استفاده از این سلول ها می تواند موجب سرطان، مسمومیت، عفونت، کاهش ایمنی و حتی مرگ شود. به همین دلیل زمانی باید از این روش استفاده کرد که سایر درمان ها اثر نکرده باشد.
مزایا و معایب استفاده از سلولهای بنیادی
کلام پایانی
سلولهای بنیادی توانایی خود نوسازی و تمایز به انواع سلولها از جمله سلولهای خونی، قلبی، عصبی و غضروفی را دارند. هم چنین در بازسازی و ترمیم بافتهای مختلف بدن بدنبال آسیب و جراحت موثر بوده و می‌توانند به درون بافتهای آسیب دیده‌ای که بخش عمده سلولهای آنها از بین رفته است، پیوند زده‌شوند و جایگزین سلولهای آسیب دیده شده و به ترمیم و رفع نقص در آن بافت بپردازند.