بعضی از والدین وخانواده ها دوست دارند که کودکی تپل داشته باشند و این را نشانهای از سلامت میدانند. یکی از نگرانیها و دغدغههای همیشگی والدین تغذیهی کودک و نحوهی وزن گیری او است که دراکثرمواقع اطرافیان به این نگرانی دامن میزنند. پس بهتراست به حساسیت اطرافیان نسبت به وزن و جثه ی فرزندشان اهمیت ندهند و تنها نظرپزشک متخصص کودک برایشان مهم باشد.
راه درمان کم وزنی کودک
اگر کودک شما دچار کاهش وزن است؛ اما این کم وزنی دلیل پزشکی ندارد، میتوانید به کمک راه هایی به افزایش وزن او کمک کنید.
اطمینان حاصل کنید که رژیم غذایی او حاوی خوراکیهایی با کالری بالا است. خوراکیهایی مانند آجیل و روغن سبزیجات و آووکادو را در رژیم غذایی او بگنجانید.
این خوراکیها منبع غنی کالری است و برای سلامت قلب بسیار مفید است. کودک را تشویق به همراهی شما در خرید مواد غذایی کنید.
اجازه دهید او میوه ها و سبزیجات را انتخاب کند. زمان غذا خوردن را خوشایند و بدون شتاب برگزار کنید. هر زمان که میتوانید بنشینید و از غذا و وقت گذراندن با هم لذت ببرید.
گاهی والدین برای کمک به افزایش وزن کودکان لاغر به آنها غذاهای ناسالم میدهند. این کار به تدریج باعث تثبیت عادات غذایی غلط در کودکان خواهد شد. کودک را تشویق به مصرف غذاهای سالم کنید تا عادات غذایی مناسب در او شکل بگیرد.
سعی کنید به کودکان در بین وعدههای غذایی اصلی، به دفعات، میانوعدههای سبک دهید. سعی کنید که کودکان مصرف شیر یا آبمیوهها را به یک یا دو لیوان در روز برسانند.
زیرا مصرف بیش از حد این مایعات باعث پر شدن شکم کودکان و مانع خوردن وعده اصلی خواهد شد.
وزن ایده آل کودکان
به خاطر داشته باشید که وزن کودک پویاست و با رشد کردن تغییر میکند. وقتی افزایش قد از افزایش وزن پیشی میگیرد، ممکن است کودک شما برای مدتی کم وزن به نظر برسد.
اما باید بدانیم که وزن ایده آل برای کودکی که با وزن 2.5 کیلوگرم به دنیا آمده باشد، طی 5 ماه اول به حدود وزن 5.4 کیلوگرم و طی سال اول به 10 کیلوگرم میرسد.
ولی در سال های بعدی سرعت وزن گیری کودک به همین منوال نیست و این وزن گیری بسیار آهستهتر میشود. مهمترین معیار برای سلامتی کودک نمودار رشد است نه وزنگیری.
اگر نمودار رشد کودکان کمتر از ۵ درصد و بالاتر از ۹۷ درصد باشد، وضعیت آنها نگران کننده است اما کودکانی که شاخص رشدشان بین نمودارهای وسط است، مشکلی ندارند.
کمبود وزن کودک
هر فردی یک وزن بهینه دارد که اگر وزن فرد کمتر از این حد بهینه باشد میگوئیم کمبود وزن دارد. این را هم بهتراست بدانیم که تفاوت زیادی میان کمبود وزن کودک ولاغر بودن او وجود دارد. لاغر بودن ظاهری کودک در مقایسه با سایرین، لزوما به معنی کم بودن وزن او نمیباشد.
برای تعیین کم بودن وزن کودک، محاسبات خاصی بر اساس نمودار رشــد کودک وجود دارد و اگر طبق منحنی رشدی، کودک افت واضح داشته باشد یا رشدش متوقف شده باشد، در آن صورت میتوان گفت کودک مشکل وزن گیری دارد و باید به دنبال علل کم وزنی کودک بود.
تشخیص کم وزنی کودک توسط پزشک
متخصص اطفال قبل از تشخیص کم وزنی کودک عوامل مختلفی را در نظر میگیرد. عادات غذایی کودک، سلامت کلی، وزن و ساختار بدنی و مشکلات پزشکی و مدت زمانی که وزن کودک در طی آن کاهش یافته، توسط پزشک بررسی میشود.
پزشک از شما درباره عادات غذایی کودک میپرسد و شاخص توده بدنی کودک را (BMI) که از اندازهگیری معمولی وزن بهتر است، محاسبه میکند.
نشانههای کم وزنی کودک
کاهش وزن
کم شدن چربی بدن یا کاهش شاخص توده بدنی
رشد ناکافی
نوسانات خلق و خو، اضطراب، از دست دادن تمرکز و مشکلات یادگیری
ساختار استخوانی ضعیف
دردهای استخوانی یا مفصلی
علل کم وزنی کودک
علل کم وزنی کودکان متفاوت است و لزوما همیشه به معنای دور بودن آنها از سلامت نیست.
ژنتیک
ژنتیک یمی از دلایل کم وزنی کودک است. اگر والدین کودک، لاغر باشند، احتمالا کودک آنها هم لاغر خواهد بود. این نشان میدهد که کودک کموزنی خود را از والدینش به ارث برده است.
بیماری های گوارشی
مشکلات گوارشی مانند بیماریهای التهابی روده یا رفلاکس معده میتواند یکی از دلایل کم وزنی کودک باشد. اگر کودک، دچار درد معده یا سوزش آن باشد، ممکن است از غذا خوردن خودداری کند. علائمی مانند استفراغ یا اسهال مکرر باید مورد بررسی قرار بگیرد.
مسائل بیولوژیکی
مسائل بیولوژیکی یکی از علل کم وزنی کودک است. کودکانی که قدرت مکندگی کمی دارند یا عارضه لــب شکری نوزاد و وجود شکاف در لب و کام ممکن است تغذیه را دچار اشکال کند و همین امر وزن آنها را تحت تاثیر قرار دهد.
اختلالات خوردن
از دیگر دلایل کم وزنی کودک در عصر حاضر، اختلالات خوردن است که روز به روز افزایش پیدا میکند. در صورتی که کودکی مبتلا به اختلال خوردن باشد، احتمالا بعد از صرف یک وعده غذایی استفراغ میکند، یا مصرف غذا را به حداقل میرساند.
مصرف برخی مکمل ها موجب افزایش اشتهای کودک میگردد.
برنامه غذایی نامناسب
یکی از علل کم وزنی کودک ممکن است نحوه نادرست تغذیه به وسیله غذای کمــکی برای کودک است. اگر قبل از تغذیه کودک با غذای کمکی یا اصلی به او شیر یا آب یا به طور کلی مایعات بدهید، باعث میشود کودک اشتهایش برای خوردن غذای اصلی را از دست بدهد.
پس توصیه میشود که در فواصل زمانی مناسب اقدام به دادن شیر یا مایعات به کودک بکنید.
غذای مناسب برای کودک کم وزن
لبنیات
شیر کامل، پنیر، ماست، بستنی و سوپهای خامهای
پروتئین
تخممرغ، سوپ لوبیا و آجیل
کربوهیدراتها
نان، ماکارونی و پنیر، پاستا، انواع تستها، پنکیک، پورهٔ سیبزمینی و غلات صبحانه
نکات مهم تغذیه کودکان
از دادن غذا های دارای چربی مضر و شکر مانند چیپس، کیک های غیر خانگی، آبنبات ها و نوشابه برای اضافه شدن به کالری دریافتی کودک جدا بپرهیزید. این موارد غذایی شاید وزن کودک را بالا ببرند اما آسیب های جبران ناپذیری به دندانها، سوخت و ساز بدن، رشد عضلات، قلب و مغز کودک وارد می کنند.
کلام پایانی
اگر کودک به اندازه کافی کالری دریافت میکند اما هنوز به نظر نمیرسد که به طور مناسب وزنگیری کند، برای کشف هر گونه بیماری زمینهای به همکاری با پزشک او ادامه دهید.
از سوی دیگر، اگر فرزندتان از خوردن غذا امتناع میکند، ممکن است یک دلیل روانشناختی وجود داشته باشد که باید با یک درمانگر کودک در میان بگذارید.
پزشک کودک میتواند شما را به درمانگر اطفال ارجاع دهد. اما احتمال اینکه فرزندتان با کمی صبوری و برنامهریزی دقیق برای وعدهها و میانوعدهها به تعادل قدی و وزنی خوبی برسد، بسیار بالاتر است.