به دلیل توانایی منحصر به فرد سلول های بنیادی، این سلول‌ها امروزه از مباحث جذاب در زیست شناسی و علوم درمانی است. هم چنین تحقیقات در این زمینه دانش ما را درباره چگونگی رشد و تکوین یک اندام از یک سلول منفرد افزایش داده و مهم تر آنکه به فهم مکانیزم جایگزینی سلول‌های سالم با سلول های آسیب دیده کمک کرده است.
با شیوع بیماری های مزمن مثل بیماری های قلبی، عروقی، دیابت و بیماری های عصبی استفاده از سلول های بنیادی اهمیت یافت. از موارد استفاده از سلول بنیادی برای درمان می توان به بیماری هایی که منشا فشار خون دارند مثل تالاسمی سرطان خون، کم خونی مادرزادی، بیماری ها با نقص خون، آرتوروز، سکته مغزی و قلبی و آرتوروز اشاره کرد. همچنین یافته های ابتدایی مربوط به اولین کارآزمایی بالینی که از رویکرد سلول درمانی برای بیماری کرون استفاده کرده، کاهش علائم این بیماری و درمان آن را امیدوار کننده نشان داده است. این نتایج موجب کاهش التهاب روده ای و بهبود علایم بیماری در بیماران داوطلب شده است.
بیماری کرون
درمان بیماری کرون
برای این بیماری درمان قطعی وجود ندارد اما می توان با مصرف دارو، رعایت رژیم غذایی مناسب و در صورت لزوم انجام عمل جراحی، علائم ناخوشایند این بیماری را کنترل کرد.
درمان های دارويی و جراحی به کنترل بيماری کمک می کند تا بيمار برای مدت طولانی بدون علائم زندگی کند و انتخاب دارو به ناحيه درگير در دستگاه گوارش و علائم موجود بستگی دارد.
درمان مبتنی بر سلول های بنیادی به عنوان روشی جدید در برابر دارو‌های قدیمی بیماری کرون که قیمت بالایی دارند و از ایمنی‌بخشی کافی برخوردار نیستند، محسوب می‌شود.
بیماری کرون
طبق یافته های موسسه کولیت و کرون آمریکا، چنین برآورد شده است که حدود نیم میلیون نفر در سراسر جهان از بیماری کرون رنج می‌برند. بیماری کرون به یکی از بیماری های التهابی روده گفته می شود که مشخصه اصلی آن التهاب بافت‌های دیواره روده است. این بیماری یک بیماری گوارشی است که علت اصلی آن هنوز مشخص نیست.
البته بیماری کرون می تواند قسمت های مختلفی از دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار دهد اما بیشترین تاثیرگذاری آن بر روی روده بزرگ و روده کوچک است. دلیل بروز این بیماری مشخص نیست اما به نظر می رسد سیستم ایمنی در بروز آن نقش داشته باشد.
علائم بیماری کرون
بیمـاری کـرون مشکل ناتوان کننـده‌ای اسـت و در درجه اول بر افراد بین سنین ۱۵ تا ۳۵ سال تأثیر می‌گذارد، اما می‌تواند کودکان و افراد مسن را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
به نظر می‌رسد زنان و مردان به یک نسبت، احتمال ابتلا به این بیماری را دارند. همچنین بر طبق گزارش‌ها، خطر توسعه بیماری در افرادی که یکی از بستگان آنها مبتلا به این بیماری است ۱۰ برابر و این خطر برای افرادی که یکی از خواهر‌ها یا برادر‌ها مبتلا هستند، تا ۳۰ برابر بالا می‌رود. با وجود این که مـــرگ در اثـر ایـن بیمـــاری، امـروزه خیلی شایع نیست، اختلالات ایجادشده می‌تواند اثـری بسـیار مخرب بر سلامت، تحصیل، کار و سیر زندگی فرد مبـــتلا داشـته باشد.
تاثیر ژیم غذایی بر بیماری کرون
توصيه های تغذيه ای و رژيمی در مبتلايان به کرون شامل داشتن رژيم محدود از فيبر، حذف شير، لبنيات و محرک هايی همچون قهوه و ادويه، رژيم پر پروتئين و پرکالری زير نظر متخصص تغذيه و دوره متناوب استراحت در طول شبانه روز می تواند به بهبود بيمار کمک کند.
ادویه ها، فیبر، لبنیات برای این افراد بسیار مضر است و مصرف انواع سس و غذاهای پرچرب مانند کره و خامه به هیچ وجه مناسب نیست اما آب، پتاسیم، امگا 3 و مکمل های ویتامینی برای این افراد بسیار ضروری است. رژیم غذایی در درمان بیماری های التهابی روده موثر است.
تاثیر ژیم غذایی بر بیماری کرون
سلول های بنیادی
سلول بنیادی، مادر تمام سلول‌ها است و توانایی تبدیل به تمام سلول‌های بدن را دارد. این سلول‌ها توانایی خود نوسازی و تمایز به انواع سلول‌ها از جمله سلول‌های خونی، قلبی، عصبی و غضروفی را دارند.
هم چنین در بازسازی و ترمیم بافت‌های مختلف بدن بدنبال آسیب و جراحت موثر بوده و می‌توانند به درون بافت‌های آسیب دیده‌ای که بخش عمده سلول‌های آنها از بین رفته است، پیوند زده‌شوند و جایگزین سلول‌های آسیب دیده شده و به ترمیم و رفع نقص در آن بافت بپردازند.
سلول هاي بنيادي حاصله از مغز استخوان، قابليت تمايز به تمامي سلول هاي موجود در بافت روده را دارند. اميد بر آنست تا با کمک مطالعاتي که در آزمايشگاه و نيز در شرايط زيستي انجام مي شود، بتوان سلول هاي بنيادي را به اين بيماران منتقل کرد.
درمان بیماری کرون به کمک سلول های بنیادی
محققان انگلیسی کارآزمایی بالینی پیوند سلول های بنیادی را برای درمان بیماری کرون آغاز کرده اند. محققین یک راه برای حل این مشکل را حذف سیستم ایمنی فرد و جایگزین کردن یک سیستم ایمنی جدید به کمک سلول های بنیادی می دانند.
سلول درمانی با استفاده از سلول های بنیادی مزانشیمی به دلیل خاصیت ضد التهابی این سلول ها می تواند به عنوان یک روش درمانی کمکی و موثر در بهبود علایم این بیماری مورد استفاده قرار گیرد. محققین بیماران را تحت شیمی درمانی و هورمون درمانی قرار می دهند تا موجب متحرک شدن سلول های بنیادی شوند و این سلول ها را از خون بیماران جمع آوری کنند.
درمان بیماری التهابی روده به کمک سلول های بنیادی
در ادامه شیمی درمانی بیشتر موجب حذف کامل سیستم ایمنی بیمار می شود. زمانی که این سلول های بنیادی مجددا به بدن فرد تزریق شوند، به سلول های ایمنی جدیدی تبدیل می شوند که سیستم ایمنی تازه و جدیدی را برای بیماران فراهم می آورند.
از نظر تئوری، سیستم ایمنی جدید با سلول های بیماران واکنش نمی دهد و منجر به التهاب و سایر عوارض جانبی نمی شود. هنوز نیاز است تا مطالعات گسترده تری راجع به اثربخشی این روش درمانی صورت گیرد.
ما امیدواریم که با بازنویسی کامل سیستم ایمنی بیمار از طریق پیوند سلول های بنیادی، بتوانیم مسیر بیماری را به طور اساسی تغییر دهیم. در حالی که این روش ممکن است درمان قطعی را فراهم نیاورد اما ممکن است باعث شود در نهایت بعضی بیماران به داروهایی که قبلا پاسخ نداده اند جواب دهند.
کلام پایانی
بیماری کرون یک بیماری التهابی روده میباشد که با رژیم غذایی و سلول های بنیادی قابل بهبود میباشد.