شیر مادر دارای ترکیباتی مانند اسیدهای چرب، آمینو اسید، لاکتوز، مواد معدنی، آنزیم ها، ویتامین ها و عوامل دیگری است که برای رشد مغز کودک و پیشگیری از عفونت ها و بیماری ها مفید است و از مزیت شیردهی برای مادر این می باشد که خطر ابتلا به سرطان پستان، سرطان تخمدان و پوکی استخوان را کاهش می دهد و شیر مادر تمام غذاهای مورد نیاز کودک را در شش ماه اول تامین می کند ولی هر چه نوزاد بزرگتر شود شیر مادر برای او کمتر می شود و مادر باید تصمیم بگیرد که شیر دادن را قطع کند. بهترین زمان برای از شیر گرفتن، بین یک تا دو سالگی است.
بهترین سن برای از شیر گرفتن نوزاد
برخی از مادران ترجیح میدهند نوزاد را در شش ماهگی از شیر جدا کنند، تا بتوانند به محل کار برگردند. اما برخی دیگر این فرآیند را تا سه سالگی ادامه میدهند. پزشکان و مشاوران شیردهی اغلب توصیه میکنند که تداوم تغذیه با شیر مادر تا پایان دو سالگی ادامه داشته باشد. اما تصمیم در مورد از شیر گرفتن کودک یا نوع تغذیهٔ او با شرایط جسمی و روحی مادر و کودک و همچنین شرایط زندگی و خانواده در ارتباط است. به عنوان مثال ممکن است مادر دچار بیماری یا مشکل خاصی باشد یا به هر دلیلی قادر به شیردهی نباشد.
تعریف از شیر گرفتن کودک
از شیر گرفتن کودک یک مرحله طبیعی در رشد، کودک شما است. این کار، یک فرآیند تدریجی است که باید در آن همراه با شیردهی، رفتهرفته کودک را با غذاهای جدید آشنا کنید.
از شیر گرفتن میتواند با احساسات زیادی همراه باشد. ممکن است از استقلال جدیدی که هم شما و هم کودکتان را در بر میگیرد، لذت ببرید و هیجانزده شوید. البته ممکن است کمی احساس غم و اندوه داشته باشید از اینکه متوجه میشوید کودکتان به مرحله دیگری از زندگی خود میرود. تمام این احساسات کاملا طبیعی هستند و میتوانند در هر مادری دیده شوند، اما گاها در برخی موارد این احساسات ممکن است به اختلالات روانی همچون افسردگی منجر شود.
همانطور که اشاره کردیم از شیر گرفتن کودک، یک فرآیند تدریجی است و شما باید در بازههای زمانی متفاوت، از شیوههای مختلف کمک بگیرید تا کودک شما برای از شیر گرفتن کاملا آماده شود. در اولین مرحله باید تشخیص دهید چه زمانی کودک شما برای خوردن غذاهای دیگر آماده است.
این اتفاق معمولا در حدود ۶ ماهگی رخ میدهد. در برخی موارد نادر مادر نمیتواند از سینه خود به کودک شیر بدهد یا اینکه مجبور است او را از شیر بگیرد. اکثر زنان تا زمانی که مشکلی برای شیردهی نداشته باشند میتوانند به کودک خود شیر بدهند با این حال در برخی موارد از شیر گرفتن کودک یک انتخاب مناسب یا حتی ضروری محسوب میشود.
نشانه های فرا رسیدن زمان از شیر گرفتن کودک
کودک زودتر از حد معمول گرسنه به نظر برسد.
کودک میتواند بدون تکیه گاه بنشیند و کنترل خوبی بر عضلات گردن خود دارد.
کودک غذا را در دهان خود نگه میدارد بدون اینکه فورا آن را روی زبانش بیرون بیاورد.
زمانی که دیگران در حال غذاخوردن هستند به غذا علاقه نشان دهد.
وقتی میبیند غذا به سمتش میآید دهانش را باز میکند.
میتواند با خمشدن به عقب یا برگرداندن سر به شما بفهماند که غذا نمیخواهد.
کودک بیش از یک سال دارد.
بیشتر مواد مغذی را از طریق غذاهای جامد کسب میکند.
به خوبی از فنجان مینوشد.
بیدلیل نوبتهای شیر خوردن را کم کرده است.
نسبت به شیر خوردن مقاومت نشان میدهد.
نحوه صحیح از شیر گرفتن کودک
برای شروع فرآیند، کودک شما به مقدار کمی غذا نیاز دارد. سعی کنید در حدود ۶ ماهگی نوزاد، به او روزانه یک بار در روز غذا دهید. منظور از غذادادن این است که همراه با شیردهی غذاهای جدید را در رژیم کودک قرار دهید.
برای شروع از شیر گرفتن کودک میتوانید از سبزیجات و میوهها شروع کنید. ترکیبی از میوهها و سبزیجات لهشده و نرم همانند جعفری، کلم بروکلی، سیبزمینی، سیبزمینی شیرین، هویج، سیب و گلابی را امتحان کنید. همچنین میتوانید مقداری برنج را با شیر معمولی کودک مخلوط کنید. قبل از غذا دادن به کودک، اطمینان حاصل کنید که غذا خنک شده باشد.
برای از شیر گرفتن نوزاد از روش های خشن نباید استفاده شود و نوزاد را با سیاه کردن و یا تلخ کردن سینه بترسانید در صورتی که استفاده از لباس زیر مناسب به نسبت این روش های غیر منطقی بسیار بهتر است و و زمان از شیر گرفتن را سرعت می بخشد.
استفاده از روش تدریجی بهترین روش است و در واقع پس از دو سال که شیر دادن به کودک کامل شد و سه وعده غذای اصلی و دو میان وعده مصرف می کند و مایعات و نوشیدنی ها را با لیوان می نوشد، می توانید یک تا دو وعده آب میوه خانگی یا شیر پاستوریزه را با لیوان یا فنجان به شیرخوار بدهید و آن را به آرامی جایگزین شیر مادر کنید.
بهترین راه برای از شیر گرفتن کودک این است که دفعات شیردهی را به مرور کم کنید. علاوه بر کم کردن تعداد دفعات، زمان شیردهی را هم به مرور کاهش دهید تا کودک هر چه بیشتر به این وضعیت عادت کند. این مسئله هم به لحاظ جسمی و هم به لحاظ روحی، برای کودک مهم است که تا حد امکان شیردهی را به صورت ناگهانی قطع نکنید بلکه طی یک مقطع زمانی این کار را انجام دهید.
خود شما هم به عنوان مادر آمادگی بیشتری کسب می کنید چون از شیر گرفتن نیاز به آماده بودن مادر و کودک دارد.
نحوه از شیر گرفتن کودک قبل از شش ماهگی
تا شش ماهگی، کودکی که فقط با شیر مادر تغذیه می شود، به چیز دیگری نیاز ندارد. بسیاری از پزشکان توصیه می کنند که حداقل یک سال به کودک خود شیر بدهید. اگر نمیتوانید شیردهی را تا پایان شش ماهگی ادامه دهید و میخواهید کودک خود را از شیر بگیرید، با قطع یک نوبت شیردهی در روز و جایگزینی آن با یک بطری شیر خشک شروع کنید. در حالت ایدهآل، با خوراک وسط روز شروع کنید. ممکن است کودک شما در یک دوره 24 ساعته کمتر از شیر مادر تغذیه کند.
او را مجبور نکنید بیش از آنچه میخواهد شیر بخورد. در ابتدا احتمالاً متوجه میشوید که سینههایتان پر و حساس میشوند، زیرا بدنتان برای تولید شیر کمتر درحال سازگاری است. اگر این حالت ناراحت کننده است، سعی کنید کمی، فقط به اندازه ای که ناراحتی را تسکین دهید، به کودک شیر بدهید. بدون اینکه بدن خود را تحریک کنید تا شیر بیشتری تولید کند. معمولاً بعد از چند روز بدن شما به این حجم جدید تولید شیر عادت می کند. در این صورت سعی کنید هر روز غذای جدید دیگری را جایگزین کنید.
این کار را تا زمانی تکرار کنید که دیگر شیر نمی دهید و کودک شما کاملا از شیر گرفته شده است.
نحوه از شیر گرفتن کودک دو ساله
با دادن غذاهای جامد به کودک اولین قدم در جهت از شیر گرفتن کودک آغاز میشود. بنابراین ممکن است بدون اینکه بدانید در این مسیر قرار گرفته باشید. قدم دوم این است که به تدریج یک وعده شیر خوردن را حذف کنید. گفته میشود تصمیم برای نحوه از شیر گرفتن کودک دو ساله تصمیمی کاملا شخصی است.
اگر قبل از اینکه کودک به این مرحله برسد آمادگی گرفتن کودک از شیر را دارید، نگران نباشید. شما در حال انجام کار شگفت انگیزی هستید و مهم نیست چگونه کودک خود را تغذیه میکنید.
به جای اینکه ناگهان شیر را از کودک دریغ کنید، به تدریج این کار را انجام دهید تا مقدار شیر تولید شده شما کمتر شود و دچار مشکلات مربوط به تراکم شیر در پستان نشوید. برای مثال یک وعده را در طول یک یا دو هفته حذف کنید.
با حذف کردن وعدههای وسط روز شروع کنید. حذف وعده اول و آخر شب برای کودک سخت است و همچنین به دلیل تراکم شیر برای شما مشکل ایجاد میشود. عادات معمول شیردهی را تغییر دهید. برای مثال محل شیر دادن به کودک را تغییر دهید. شیر خود را داخل یک فنجان یا بطری به کودک بدهید. کودک از مزایای شیر مادر به روشی دیگر بهرهمند خواهد شد.
با استفاده از کمپرس آب سرد یا برگهای کلم پستانهای خود را آرام کنید. اگر احساس میکنید کودک در برابر ترک شیردهی مقاومت میکند و میخواهد شیر بخورد، به او شیر بدهید. میتوانید روز بعد امتحان کنید. در ضمن میتوانید با وعدههای غذایی، اسباببازیها یا عروسکهای پشمالو و سایر کارها حواس کودک را پرت کنید و حتما در این برهه زمانی از تماس فیزیکی و نوازش کودک دلنبند خود دریغ نکنید.
فصل مناسب از شیر گرفتن کودک
بسیاری از مادر بزرگ ها اعتقاداتی درمورد فصل مناسب از شیر گرفتن بچه دارند و مثلا می گویند که بچه را در تابستان از شیر نگیرید چون اسهال می شود. اما از نظر علمی هیچ فصلی سبب آسیب به کودک در اثر از شیر گرفتن نخواهد شد و در فصولی همچون تابستان که احتمال بروز بیماری های گوارشی همچون اسهال بیشتر است، شاید تغییر در تغذیه کودک و عدم دریافت آنتی بادی های ایمنی بخش شیر مادر استعداد ابتلا به مشکلات گوارشی را بیشتر کند اما از شیر گرفتن به خودی خود، به هیچ وجه بیماری زا نیست.
در نهایت اینکه چه مدت به کودک شیر بدهید بستگی به شما و کودک دارد. اگر فقط چند روز به کودک شیر بدهید و یا برای مدت طولانی این کار را انجام میدهید، از فواید شیردهی برخوردار خواهید شد. همچنین شما و کودک میتوانید از غذاهای ترکیبی یا مکمل شیر مادر با سایر منابع غذایی مانند شیرخشک یا غذای جامد استفاده کنید.
نکات از شیر گرفتن نوزاد
انعطاف پذیر بودن نسبت به از شیر گرفتن
در زمان از شیر گرفتن نوزاد پسر در صورتی که نوزادتان اصرار دارد که در زمان خواب شیر بخورد به او شیر دهید و قبل از خواب و در زمان بیدار شدن کودک تان در صبح به او شیر دهید و کم کم وعده های شیر قبل از ظهر و بعد از ظهر را کم کرده و فاصله شیر دادن را زیادتر کنید.
دور ماندن از محل قبلی شیر دهی
در صورتی که از صندلی یا محل خاصی جهت شیر دادن به کودک استفاده می کردید به منظور از شیر گرفتن نوزادتان از آن ها استفاده نکنید تا کودک به یاد شیر نیفتد و همچنین زمان شیر خوردن او را پیش بینی نمایید و یک میان وعده یا نوشیدنی مورد علاقه اش را به او دهید.
کمک گرفتن از دیگر افراد خانواده
زمانی که تصمیم به قطع کردن شیر در وعده صبح دارید بهتر است زودتر از کودک تان بیدار شده تا در زمان بیدار شدن نوزاد، همسرتان یا یکی از اعضای خانواده کنارش باشد و اگر در زمان بیدار شدن تمایل به خوردن شیر دارد بهتر است یک مراقب یا پدرش او را همراه خود برای صبحانه خوردن ببرد و غذای مورد علاقه اش به او دهد که بهتر است غذای کودک از نظر ارزش غذایی کامل و سالم باشد.
سخت گیر نبودن بیش از حد
در صورتی که کودک تان آشفته می شود و گریه می کند و قادر به آرام کردن او به هیچ روشی نیستید بهتر است روش دیگری را استفاده کنید و اگر مطمئن نیستید که کودک تان آماده از شیر گرفتن است یا خیر می توانید با پزشک تان مشورت کنید.
کلام پایانی
بهترین سن و زمان از شیر گرفتن نوزاد یک تا دو سالگی میباشد و نحوه صحیح آن به صورت تدریجی و با راه کارهای علمی ای که در این مقاله بیان شد میباشد. از راه کار های خشن برای شیر گرفتن نوزاد بپرهیزید.
مشاهده انواع مولتی ویتامین کودکان