اختلال اسکیزوفرنی يا شيزوفرني

اسکیزوفرنی یعنی چه؟

بیماری‌ای که همواره به عنوان یکی از پیچیده‌ترین اختلالات روانی مطرح بوده، بیماری اسکیزوفرنی است. بیماری اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی یک بیماری روانی است که در آن مرز میان خیال و واقعیت مخدوش می‌شود. خود فرد مبتلا غالباً از بیماری‌اش آگاهی ندارد و این امر باعث دشواری معالجه می‌شود.

اسکیزوفرنی اختلال جدی در مغز است که نحوه تفکر فرد، اعمال، بیان احساسات و همچنین درک واقعیت فرد رو دچار صدمه میکند. افراد مبتلا به این اختلال ( که حادترین و ناتوان کننده ترین نوع بیماری های روانی حساب میشود) در اجتماع (محیط کاری و مدرسه) و دربرقراری روابط اجتماعی غالبا دچار مشکل هستند.

اسکیزوفرنی شخص رو وحشت زده کرده و از حالت طبیعی رفتاری خارج می کند. این بیماری تا آخر عمر با فرد مبتلا همراهه و متاسفانه قابل درمان نیست اما میشود با راه های مناسبی این بیماری رو کنترل کرد. درمان و کنترل اسکیزوفرنی به کمک روانپزشک یا روانشناس ممکن است.

اسکیزوفرنی نوعی اختلال روانی مزمن است که معمولاً اثراتی نظیر تحریف واقعیت و توهم را به همراه داشته و نحوه برداشت فرد از عوامل محیطی، تفکر و شیوه رفتارهای وی را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. خوشبختانه، این بیماری چندان شایع نبوده و بر اساس مطالعات، تنها در حدود یک درصد از جمعیت جهان با این اختلال دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

در مواردی اشتباهاً از این اختلال با عنوان از هم گسیختگی شخصیتی (dissociative identity disorder) یا (split personality) یاد می‌شود. این برداشت درستی نبوده و این دو بیماری به‌صورت کلی با یکدیگر تفاوت دارند. احتمال ابتلا به اسکیزوفرنی در زنان و مردان به یک اندازه بوده و در هر سنی ممکن است خود را نشان دهد.

با این حال، مردان غالباً در اواخر دوران نوجوانی و در اوایل دهه ۲۰ زندگی خود این عارضه را تجربه می‌کنند. این در حالی است که به طور معمول، اسکیزوفرنی در زنان در اواخر دهه ۲۰ و اوایل دهه ۳۰ پدیدار می‌شود. برای اطلاع از نشانه‌ها و روش‌های درمان و عوامل به‌وجود آورنده این بیماری با ما همراه شوید.

برخلاف باور عامه، افراد مبتلا به اسکیزوفرنی دچار تعدد شخصیت نیستند. اسکیزوفرنی نوعی جنون است، یعنی یه نوع بیماری روانی که در اثر اون شخص نمیتواند تفاوت واقعیت و تخیل را تشخیص بدهد. در مواقعی از زمان افرادی که دچار این اختلال هستند ارتباط خود با واقعیت را از دست میدهند و جهان برای انها به صورت آشفته بازاری از صدها تصویر و صدا تبدیل میشود.

اخلاق  و طرز رفتار این دسته از بیمارا ممکن است بسیار مشکوک و حتی ترسناک باشد. به تغییرات ناگهانی در شخصیت و رفتار این بیماران که در مواقع عدم تشخیص واقعیت و خیال رخ میدهد “اختلال روانی (psychotic episode)” میگویند. شدت این بیماری در هرشخص نسبت به دیگری متفاوت است.

مهمترین علامت اسکیزوفرنی

علت بیماری اسکیزوفرنی چیست؟

علت بیماری روانی اسکیزوفرنی هنوز مشخص نیست. به نظر می‌رسد که از ترکیب چندین عامل مختلف که در افراد مختلف متفاوت است به وجود می‌آید. این عوامل شامل:

1. ژن: گرچه در حدود یک نفر در هر صد نفر به اسکیزوفرنی مبتلا می‌شوند، یک نفر از هر ده نفر مبتلابه اسکیزوفرنی دارای والدین بیمار هستند. مطالعات بر روی دوقلوها نشان داد که دوقلوهای همسان تا آخرین مولکول DNA دقیقاً ساختار ژنتیکی یکسانی دارند. اگر یکی از دوقلوهای همسان مبتلابه اسکیزوفرنی شود، در حدود 50 درصد احتمال ابتلای دیگری هم وجود دارد؛ اما دوقلوهای غیر همسان از ساختار ژنتیکی یکسانی برخوردار نیستند. درصورتی‌که یکی از آنان به اسکیزوفرنی مبتلا شود امکان ابتلای دیگری خیلی کم است.
2. صدمات مغزی: طبق اسکن‌های مغزی پیشرفته‌ای که از افراد مبتلا گرفته‌شده نشان می‌دهند که تفاوت‌هایی در مغز افراد مبتلابه اسکیزوفرنی در مقایسه با افراد سالم وجود دارد و ممکن است بخش‌هایی از مغز بعضی از افراد مبتلابه اسکیزوفرنی به‌اندازه طبیعی رشد نکرده باشد. علت آن ممکن است به خاطر  مشکلات دوران تولد باشد که بر میزان اکسیژن رسیده به مغز نوزاد تأثیر می‌گذارند  و یا مبتلا شدن به ویروسی خاص  درماههای اول حاملگی.
3. داروهای روان‌گردان و الکل: به نظر می‌رسد گاهی اوقات استفاده از داروهای روان‌گردان منجر به اسکیزوفرنی می‌شوند. داروهایی مانند اکستازی، LSD، آمفتامین‌ها و کراک. مشخص است که آمفتامین‌ها می‌توانند منجر به علائم بیماری‌های روانی شوند اما با توقف مصرف، این علائم نیز برطرف می‌شوند.
4. شاهدانه علف و ماری‌جوانا: مصرف بیش‌ازحد این مواد خطر ابتلا به اسکیزوفرنی را دو برابر می‌کند که متأسفانه مصرف این مواد در بین جوانان بیشتر شایع است.
5. استرس: علائم بیماری معمولاً اندکی بعد از مشکلات زندگی ظاهر می‌شوند. مشکلاتی چون اتفاقات ناگهانی مانند تصادف در رانندگی مشکلات روزمره مانند مشکلات کار یا تحصیل و البته در این میان استرس‌های طولانی‌مدت مانند درگیری‌های خانوادگی اثرات شدیدتری دارند.
6. محرومیت‌های دوران بچگی: شواهدی مبنی بر اینکه در کنار دیگر اختلالات ذهنی، تجربیات محرومیت و تجاوز در دوران کودکی موجب اسکیزوفرنی می‌شود وجود دارد.

علائم اسکیزوفرنی

علائم اسکیزوفرنی به سه گروه علائم اولیه، علائم مثبت و علائم منفی تقسیم می‌شوند.

علائم اولیه

علائم اولیه ابتلا به این اختلال عمدتاً در سال‌های نوجوانی و اوایل دهه ۲۰ زندگی مشاهده شده و غالباً به رفتارهای معمول و مشکلات نوجوانی نسبت داده می‌شود. به این ترتیب، در بسیاری از مواقع این نشانه‌ها چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرند.

علائم اولیه اسکیزوفرنی عبارت‌اند از:

• انزوا طلبی
• تغییر مداوم دوستان یا گروه‌های اجتماعی
• کاهش تمرکز
• مشکلات خواب اعم از کم‌خوابی یا پرخوابی
• تحریک‌پذیری
• ضعیف شدن عملکرد تحصیلی و مشکل در انجام و ارائه تکالیف

علائم مثبت شيزوفرني

علائم مثبت اسکیزوفرنی عبارت از رفتارهایی است که عموماً در افراد سالم مشاهده نمی‌شود؛ بنابراین، اطلاق این صفت به علائم به معنای مطلوب یا خوشایند بودن آن‌ها نیست. در اصل، منظور این است که پس از گذشت مدتی ممکن است این نشانه‌ها نیز به علائم اولیه اضافه شده و زندگی و روابط اجتماعی فرد را تحت تأثیر خود قرار دهند. نشانه‌های مثبت شیزوفرنی عبارت‌اند از:

توهم

توهم عبارت از تجربیاتی است که در واقع وجود نداشته و ذهن فرد آن‌ها را برای وی ایجاد می‌کند. این موارد شامل شنیدن، دیدن، بوییدن، چشیدن یا به طور کلی، حس کردن چیزهایی است که در واقعیت وجود نداشته و اطرافیان نمی‌توانند آن‌ها را تجربه کنند. لازم است توجه داشته باشید، در بین مبتلایان به شیزوفرنی توهم شنیداری و دیداری از سایر موارد شایع‌تر است.

هذیان

بر اساس مطالعات، اغلب قریب به اتفاق بیماران شیزوفرنی دچار هذیان می‌شوند. این به معنای اعتقاد به باورهایی غیرمنطقی و خلاف واقعیت است. از شایع‌ترین انواع هذیان‌های مربوط به این اختلال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فرد مبتلا به شیزوفرنی بر این باور است که خویشان و آشنایان در صدد آزار و اذیت وی هستند.
• فرد مبتلا به شیزوفرنی کلیه رویدادهای طبیعی و رفتارهای عادی اطرافیان را سوءتعبیر کرده، آن‌ها را دارای بار معنایی خاصی دانسته و به خود نسبت می‌دهد.
• فرد مبتلا به شیزوفرنی در خلال تصورات هذیانی خود را فرد بسیار مهمی پنداشته و غالباً فکر می‌کند از قدرت‌های ماورایی برخوردار است.
• فرد مبتلا به شیزوفرنی در خلال حملات هذیانی می‌پندارد تحت کنترل فرد یا گروهی بیگانه قرار دارد. این افراد باور دارند تحت تلقین و تحمیل افکار بیگانگان قرار داشته یا ایده‌ها و نظرات شخصی آن‌ها توسط افرادی دزدیده می‌شود.

اختلالات فکری

برخورداری از روش‌های غیرمعمول تفکر یا پردازش اطلاعات از ویژگی‌های مبتلایان به این بیماری به‌حساب می‌آید. از این جمله می‌توان به عدم تمرکز، استفاده از واژه‌ها و جملات از هم گسیخته، به‌کارگیری کلمات و عبارات بی‌معنا، استفاده از واژه‌ها و عبارات آهنگین و فاقد معنا و تکرار بیش از اندازه جملات اشاره کرد.

اختلالات حرکتی

اختلالات حرکتی عبارت از تحرکات آشفته یا حالت‌های عجیب‌وغریب و غیرمعمولی است که در بیماران شیزوفرنی مشاهده می‌شود. از این جمله می‌توان به مواردی نظیر رفت‌وآمدهای مکرر و بی‌هدف در فضایی نسبتاً کوچک یا در الگویی دایره‌وار اشاره کرد.

اختلالات رفتاری

از جمله اختلالات رفتاری بیماران شیزوفرنی می‌توان پرخاش، تکرار مکرر برخی حرکات و ثابت ماندن در وضعیتی خاص برای مدتی طولانی را نام برد. در واقع، ابتلا به این بیماری کلیه فعالیت‌های هدفمند فرد را دچار اختلال می‌کند. به این ترتیب، بیمار قادر به کنترل رفتارها و واکنش‌های خود نبوده و نمی‌تواند با سایرین به‌درستی ارتباط برقرار کند.

علائم منفی

کلمه منفی صرفاً به معنای بد بودن نشانه‌ها نبوده و به معنای عدم وجود برخی ویژگی‌هایی است که در افراد سالم مشاهده می‌شود. از این میان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عدم وجود یا محدود بودن احساسات
• کمبود انرژی
• کم‌حرفی
• بی‌انگیزگی
• عدم اشتیاق به زندگی و لذت‌های آن
• عدم رعایت بهداشت و رسیدگی به وضعیت ظاهری

علائم شناختی شيزوفرني

علائم شناختی اسکیزوفرنی عمدتاً به عدم درک اطلاعات و ناتوانایی در بهره‌گیری از آن‌ها، میزان تمرکز یا توجه و عملکرد حافظه فعال مربوط می‌شود. همچنین، تشخیص فرد درباره ابتلا به این اختلال یا عادی نبودن وضعیت از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

اسكیزوفرنی

انواع اسکیزوفرنی

انواع اسکیزوفرنی عبارتند از :

• Paranoid-type schizophrenia :

شاخصه اصلی این نوع از اسکیزوفرنی هذیان و توهمات شنواییه اما عملکرد عقلانی، فکری و بیان احساسات فرد نسبتا طبیعیه. هذیان های مرتبط با این بیماری غالبا به این صورته که فرد ادعا میکنه ناعادلانه مورد آزار و اذیت قرارگرفته و یا خودش رو شخص دیگه ای (یک آدم معروف ) معرفی میکنه.

بیمارایی که دچار این نوع از اسکیزوفرنی هستن حالتای مختلفی از خشم، سردی، اضطراب و  منطقی بودن رو از خودشون بروز میدن.

• Disorganized-type schizophrenia :

نوع مکالمات و آداب معاشرت افراد مبتلا به این بیماری آشفته و نابسامانه و به سختی میشه حرفهای اونا رو فهمید. عملکرد این افراد در تعاملات احساسی به شکلیه که نامناسب و گاها مبالغه آمیز به حساب میاد.

این دسته از بیمارا ممکنه با عوض شدن رنگ چراغ های راهنمایی و رانندگی و یا حتی موضوعاتی که هیچ ربطی به حرف یا کاری که مشغولش هستن نداره، به خنده بیفتن. این رفتارای ناگهانی و نابسامان میتونه فعالیتهای روزانه بیمار مثل حمام کردن، لباس پوشیدن و تهیه غذا رو هم دچار مشکل کنه.

• Catatonic-type schizophrenia:

اختلالات حرکتی بارزترین نشانه این نوع از اسکیزوفرنیه. این دسته از بیمارا یا خودشون رو کاملا بی حرکت نگه میدارن یا اینکه از در و دیوار بالا میرن. بعضی مواقع این بیمارا ساعتها لب از لب باز نمیکنن و یا کاملا برعکس، تمام گفته های شما رو عینا تکرار میکنن و بی جهت شروع به انجام فعالیت میکنن. هرکدام از این فعالیت ها بیمار رو در معرض خطرات جدی قرار میده چراکه باعث اختلال در توانایی فرد در مراقبت از خودش میشه.

• Undifferentiated-type schizophrenia :

برای این دسته از بیمارا نمیشه هیچ ویژگی خاصی بیان کرد چراکه نشانه ها و علایم این بیمارا کم و بیش با نشانه ها و علایم دسته هایی که تا الان بررسی شد مطابقت میکنه اما این تطابق به گونه ای نیست که بشه بیمار رو در دسته خاصی قرار داد.

• Residual-type schizophrenia :

شامل افرادی میشه که حداقل یک بار در گذشته دچار اپیزود اسکیزوفرنی شدن و با اینکه در حال حاضر فاقد هرگونه علایم مثبت بیماری هستن ( علایم مثبت مانند : هذیان، توهم، گفتار و رفتار آشفته ) اما برخی از نشانه های منفی هنوز در فرد قابل رویته که میشه به این نشانه ها اشاره کرد :

عدم تمایل به گسترش روابط جدید، ابراز احساسات نامناسب، کم حرفی، بی انگیزگی و دشواری درلذت بردن. این حالت میتونه در حالت گذار از اپیزود تمام عیار به بهبودی کامل  بیمار منجر شه یا اینکه فرد برای سال ها بدون هیچ گونه افزایش علایم به زندگی ادامه بده.

مراحل اسکیزوفرنی

مراحل اسکیزوفرنی به سه بخش عمده تقسیم می‌شود.

مرحله مقدماتی:

این مرحله با ظهور نخستین علائم همراه بوده و عمدتاً در سنین نوجوانی یا ابتدای جوانی اتفاق می‌افتد.

مرحله فعال

در این مرحله عموماً نشانه‌های ابتلا به اختلال شیزوفرنی نظیر توهم، هذیان، بی‌نظمی در گفتار و رفتار و سایر موارد به‌وضوح نمایان می‌شوند.

مرحله باقی‌مانده

مرحله باقی‌مانده عبارت از شرایطی است که نشانه‌های مثبت بیماری متوقف شده و با وجود این، برخی علائم منفی باقی می‌مانند. به‌عنوان مثال، توهم و هذیان فرد بیمار بهبود می یابد. با این حال، مواردی نظیر انزوا طلبی و بی‌تفاوتی همچنان ادامه یافته و تعاملات اجتماعی فرد را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهند.

طول عمر بیماران اسکیزوفرنی

چه کسانی بیش از سایرین در معرض ابتلا به اسکیزوفرنی قرار دارند؟

بر اساس تجربیات، هر شخصی از هر نژاد و ملیتی و در هر سنی ممکن است به اسکیزوفرنی مبتلا شود. با این حال، به طور معمول نخستین نشانه‌های این بیماری در سنین نوجوانی یا اوایل دهه ۲۰ زندگی پدیدار می‌شوند.

اسکیزوفرنی در زنان و مردان به طور مساوی روی می‌دهد. با این حال، نشانه‌های این اختلال در مردان به‌مراتب سریع‌تر از زنان خود را نشان می‌‌دهند. هر چه علائم زودتر آشکار شوند، شدت بیماری بیش‌تر خواهد شد. تحقیقات نشان داده‌اند، برخی کودکان بالای ۵ سال هم در موارد نادری ممکن است به شیزوفرنی دچار شوند.

روش‌های تشخیص اسکیزوفرنی

با مشاهده علائم این اختلال، پزشک معالج سابقه بیمار را بررسی کرده و ممکن است برخی معاینات فیزیکی را نیز انجام دهد. از این میان می‌توان به آزمایش خون و تصویربرداری از مغز اشاره کرد.

این آزمایش‌ها عمدتاً برای رد احتمال ابتلا به سایر بیماری‌های جسمانی یا مسمومیت ناشی از استفاده از مواد مخدر یا برخی داروها مورد استفاده قرار می‌گیرند. منظور این است که متأسفانه تا امروز هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص اسکیزوفرنی ابداع نشده است.

در صورت موجود نبودن دلایل جسمانی، ممکن است فرد مبتلا به روانپزشک یا روانشناس ارجاع داده شود. این متخصصان از طریق مصاحبه و به‌کارگیری ابزارهای ویژه ارزیابی وضعیت روانی و بررسی گزارش علائم و مشاهدات خود بیماری اسکیزوفرنی را تشخیص می‌دهند.

شرح حال یک بیمار اسكيزوفرني

علي، 32 ساله، مجرد و با تحصیلات ديپلم است. پدرش چند سال پيش فوت كرده و مادر و برادرش نیز سابقه ابتلا به اختلال روانی مزمن و بستری در بیمارستان داشته اند.
برای اولین بار به علت بروز علائم روانی در سن ۱۵ سالگی مدت کوتاهی در بیمارستان بستری شد و بروز علائم شدید در ۲۴ سالگی علي موجب شد ۳ ماه بستری شود.

کاهش وزن محسوس و ضعف جسمانی شدید دارد و شديدا پرحرف است به نحوی که قطع کردن صحبت وی کار بسیار مشکلی است.

خستگی و بی حوصلگی، خلق افسرده، تحریک پذیری و بی قراری، اضطراب، بدبینی، اختلال در قضاوت و آگاهی نسبت به بیماری خود، توهم بینائی و شنوائی و اختلال در محتوای فکر از جمله علائم واضح است علي مدعی است که مجرم است.

به مادر خود شدیداً بدبین بود و او را مسبب تمام بدبختی های خود می دانست و می گفت که او مادر واقعی اش نیست. معتقد بود که مادرش را کشته اند و مغزش را در آورده اند و …

عکس بیماران اسکیزوفرنی ميتواند كاملا شبيه افراد عادي باشد و هيچ علامت تشخيصي ظاهري ندارد.

روش درمان اسکیزوفرنی

درمان اسکیزوفرنی به معنای کاهش علائم و پایین آوردن احتمال عود یا بازگشت نشانه‌ها است. روش‌های درمان شیزوفرنی عبارت‌اند از:

درمان دارویی

درمان دارویی شیزوفرنی شامل استفاده از برخی داروهای ضد روان‌پریشی بوده و به تسکین آزاردهنده‌ترین علائم نظیر توهم، هذیان و اختلالات فکری کمک می‌کند. برای اطلاع از داروهای مناسب لازم است به پزشک مراجعه کنید. از رایج‌ترین گروه‌های دارویی مناسب این بیماری می‌توان موارد زیر را نام برد:

• داروهای ضد روان‌پریشی
• داروهای تثبیت‌کننده خلق‌وخو
• داروهای ضدافسردگی
• ترکیب برخی داروهای یاد شده

نکته ۱

در میان طیف گسترده‌ای از داروهای احتمالی مناسب برای بهبود نشانه‌های اسکیزوفرنی، کلوزاپین (Clozapine) تنها موردی است که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأیید شده است. این دارو عمدتاً در موارد مقاوم به درمان کاربرد داشته و برای کاهش احتمال خودکشی در برخی بیماران در معرض خطر تجویز می‌شود.

نکته ۲

توجه داشته باشید، تجویز دارو تنها باید با نظر پزشک انجام شده و مصرف آن نیز باید تحت‌نظر وی صورت گیرد.

مراقبت‌های ویژه تخصصی (CSC)

مراقبت‌های ویژه تخصصی (CSC) عبارت از یک رویکرد تیمی است که با ظهور نخستین علائم به‌منظور بهبود اسکیزوفرنی به‌کار گرفته شده و در خلال آن ترکیبی از روش‌های درمانی گوناگون نظیر دارو، مشاوره روانپزشکی، خدمات اجتماعی، اشتغال و آموزش مورداستفاده قرار می‌گیرد. این روش درمانی تا جای ممکن خانواده بیمار را نیز دخیل می‌کند. به خاطر داشته باشید، درمان زودهنگام تنها راه دستیابی به موفقیت و هدایت بیمار به سمت یک زندگی عادی است.

درمان روان‌شناختی

در اغلب موارد، مصرف دارو تنها می‌تواند علائم اسکیزوفرنی را تسکین دهد. با این حال، استفاده از روش‌های درمان روان‌شناختی در بهبود مشکلات رفتاری، روانی، اجتماعی و شغلی ناشی از ابتلا به این بیماری مؤثر خواهد بود. به این ترتیب، فرد بیمار می‌تواند علائم اولیه را شناسایی کرده، نشانه‌ها را مدیریت کرده و از شدت گرفتن اختلال پیشگیری کند. درمان روان‌شناختی دارای انواع مختلفی است که از آن میان می‌توان موارد زیر را برشمرد:

توان‌بخشی

توان‌بخشی عمدتاً بر بهبود مهارت‌های اجتماعی، آموزشی و شغلی تمرکز داشته و به‌منظور ایجاد احساس استقلال هر چه بیش‌تر در این بیماران به‌کار می‌رود.

اصلاح شناختی

اصلاح شناختی به معنای استفاده از تکنیک‌های مناسب برای جبران مشکلات ناشی از پردازش اطلاعات است.

روان‌درمانی

روان درمانی فرآیندی است که به بیمار کمک می‌کند وضعیت فعلی خود را بهتر درک کرده و علاوه بر مقابله با آن مهارت‌های حل مسئله را نیز بیاموزد.

مشاوره خانوادگی

مشاوره خانوادگی به اعضاء خانواده بیمار کمک می‌کند با روش‌های مقابله، پیشگیری و کمک به آن‌ها آشنایی یابند.

بستری کردن

اغلب بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی به‌صورت سرپایی معاینه شده و با تجویز دارو و مشاوره بهبود می‌یابند. با این حال، تعدادی از این افراد ممکن است به بستری شدن در بیمارستان نیاز داشته باشند. این روش بیش از همه برای بیمارانی کاربرد دارد که به آسیب زدن به خود یا سایرین تمایل نشان داده و نمی‌توانند در خانه از خودشان مراقبت کنند.

الکتروشوک درمانی (ECT)

در این روش، الکترودهایی به پوست سر فرد بیمار متصل شده و در حالت بیهوشی، شوک الکتریکی خفیفی به مغز ارسال می‌شود. یک دوره الکتروشوک درمانی معمولاً شامل ۲ تا ۳ جلسه در هفته بوده و این روند به مدت چند هفته ادامه می‌یابد. با استفاده از این تکنیک، به‌تدریج خلق‌وخوی فرد بیمار بهبود می‌یابد.

شوک الکتریکی کنترل شده می‌تواند بر روی انتقال‌دهنده‌های عصبی مغز تأثیرگذار بوده و در تسکین نشانه‌هایی نظیر افسردگی و اختلال دو قطبی مؤثر باشد. این روش درمانی معمولاً هنگامی تجویز می‌شود که مصرف دارو یا مشاوره‌های روانپزشکی نمی‌توانند به فرد مبتلا کمک کنند.

تحریک عمیق مغز (DBS)

امروزه، محققان در حال بررسی روشی به نام تحریک عمیق مغز (DBS) بوده و امیدوارند با کمک این تکنیک بتوانند مناطق خاصی از مغز را تحریک کرده و برخی اختلالات روانی نظیر شیزوفرنی را کنترل کنند.

سؤالات اسکیزوفرنی

آیا افراد مبتلا به شیزوفرنی خطرناک هستند؟

در داستان‌ها و فیلم‌های مشهور، افراد مبتلا به اسکیزوفرنی و بسیاری از اختلالات روانی خطرناک و خشن معرفی می‌شوند. با این حال، واقعیت چیز دیگری است. افراد مبتلا به این اختلال روانی معمولاً خشن نبوده و غالباً ترجیح می‌دهند از جامعه و مردم فاصله بگیرند. این افراد تنها در مواقعی از خود خشونت نشان می‌‌دهند که تحت تأثیر الکل یا مواد مخدر بوده یا توسط یک عامل خارجی تهدید یا برانگیخته شوند. در عین حال، با توجه به تمایل شدید این افراد به خودکشی می‌توان دریافت مبتلایان به شیزوفرنی بیش از همه برای خودشان خطرآفرین هستند.

برای مبتلایان به اسکیزوفرنی چه چشم‌اندازی متصور است؟

با استفاده از روش‌های درمانی مناسب اغلب مبتلایان به این بیماری می‌توانند زندگی مفید و رضایت‌بخشی را سپری کنند. البته، این موضوع تا حد زیادی به شدت بیماری، نحوه درمان و طول درمان بستگی دارد. توجه داشته باشید، مطالعات در زمینه این اختلال و روش‌های درمانی آن همچنان ادامه دارد. بنابراین، ممکن است به‌زودی تکنیک‌های جایگزین و مؤثرتری معرفی شوند.

آیا ابتلا به اسکیزوفرنی قابل پیشگیری است؟

هنوز روش مؤثری برای پیشگیری از این بیماری معرفی نشده است. با این حال، تشخیص زودهنگام و درمان به‌موقع به شکل قابل‌توجهی در کنترل شدن و کاهش احتمال بازگشت بیماری تأثیرگذار خواهد بود.

طول عمر بیماران اسکیزوفرنی چقدر است؟

بر اساس مطالعات، اختلالات روانی، عوارض جانبی ناشی از مصرف انواع داروها و تمایل به خودکشی ممکن است طول عمر بیماران اسکیزوفرنی را تا ۱۰ سال کاهش دهد.

داروی اسکیزوفرنی چیست؟

متأسفانه داروی مجزا و خاصی برای این بیماری وجود نداشته و غالباً، داروهای ضد روان‌پریشی، ضد افسردگی و تثبیت‌کننده خلق‌وخو برای این افراد تجویز می‌شود.

بیماری اسکیزوفرنی و رژیم غذایی

همان‌طور که می‌دانید برای پیشگیری از ابتلا به هر نوع بیماری، دریافت انواع مواد مغذی و ویتامین بی‌تأثیر نیست و همچنین در صورت ابتلا به بیماری باید یک رژیم غذایی درست و اصولی داشته باشیم.

اما بیماری اسکیزوفرنی نیاز به مراقبت‌های پزشکی و درمان دارد و رژیم غذایی به تنهایی نمی‌تواند این بیماری را درمان کند. با این حال، رعایت یک رژیم غذایی سالم و مناسب می‌تواند بهبودی در وضعیت جسمی و روانی بیمار کمک کند و تأثیر مثبتی بر روی عملکرد مغزی داشته باشد.

برای رعایت یک رژیم غذایی سالم در بیماران اسکیزوفرنی، باید از مصرف غذاهای پرچرب، شیرینی، نوشابه و مواد افزودنی خودداری کرد و به جای آنها، از مواد غذایی سالم و مغذی مانند میوه، سبزیجات، غلات کامل، گوشت سفید و ماهی، پنیر پروتئینی و محصولات شیری پایین چرب، استفاده کرد.

همچنین، باید مطمئن شد که بیمار دریافت کافی و متعادل از ویتامین‌ها و مواد مغذی مهم دیگر مانند آهن، روی و روغن‌های اسید چرب امگا-۳ و امگا-۶ داشته باشد. با این حال، قبل از اعمال هرگونه تغییر در رژیم غذایی، بهتر است با پزشک و یا متخصص تغذیه مشورت کنید. پس برای جلوگیری از ابتلا به انواع بیماری‌ها و داشتن زندگی سالم و اصولی، رعایت یک رژیم غذایی درست و کارآمد لازم و ضروری است.

علائم اسکیزوفرنی در بزرگسالان چیست؟

ععلائم و نشانه‌های بیماری اسکیزوفرنی در بزگسالان و جوانان شامل شنیدارهای وسواسی، تفکرات غلط، وهم، بی‌اختیاری حرکات بدن، افت توجه، مشکل در یادگیری و به خاطرسپاری اطلاعات، بی‌اعتمادی نسبت به دیگران، اختلال در روابط اجتماعی، عدم علاقه به فعالیت‌های روزمره و احساس خستگی مداوم است. همچنین،افراد مبتلا به این بیماری معمولاً با مشکلات در کار و ادامه تحصیل مواجه می‌شوند.

ویژگی افراد اسکیزوفرنی چیست؟

افراد مبتلا به بیماری اسکیزوفرنی ممکن است دچار مشکلات در روابط اجتماعی و احساس بی‌اعتمادی نسبت به دیگران باشند. آنها ممکن است به طور مداوم احساس کنند که صداهایی را می شنوند، تفکرات غلط، وهم، بی‌اختیاری حرکات بدن، عدم علاقه به فعالیت‌های روزمره و… ممکن است باعث اختلال در عملکرد فرد می‌شوند.

از کجا بفهمیم اسکیزوفرنی داریم؟

تشخیص بیماری اسکیزوفرنی توسط پزشکان و روانشناسان انجام می‌شود. برای تشخیص این بیماری، پزشک معمولاً از تاریخچه بیماری و علائم حال حاضر فرد استفاده می‌کند و در صورت لزوم، تست‌هایی مانند تست‌های خونی، تصویربرداری مغزی و معاینات جسمی نیز انجام می‌دهد.

آیا بیماری اسکیزوفرنی خطرناک است؟

بیماری اسکیزوفرنی می‌تواند برای فرد مبتلا و افراد اطرافش خطرناک باشد، به خصوص اگر بیماری برای مدت طولانی بدون درمان باقی بماند. برخی از عوارض احتمالی این بیماری شامل افزایش خطر خودکشی، تعرض افراد، انجام اقدامات خشونت‌آمیز و نقص در عملکرد فردی و اجتماعی است. بنابراین، درمان به موقع بیماری اسکیزوفرنی از اهمیت بالایی برخوردار است.

سخن آخر

با توجه به آن چه گفته شد، اسکیزوفرنی یک اختلال روانی مزمن است که بیش از همه ممکن است برای شخص مبتلا خطرآفرین باشد. توصیه می‌کنیم، با مشاهده نخستین علائم هرگونه اختلال روانی به پزشک مراجعه شود.