آیا شستن صورت با صابون مضر است؟
شست و شوی مرتب بدن و صورت از اساسی ترین اصول رعایت بهداشت فردی است. برای این منظور محصولات شوینده ای بسیاری مورد استفاده قرار می گیرد. صابون ها از پرکاربرد ترین انواع شوینده ها هستند که قدمتی بالغ بر دو هزار سال دارند. در این مقاله نکات مورد توجه در خصوص شستن صورت با صابون، انتخاب صابون مناسب، نحوه مصرف صابون در شستشو، مضرات و کاربردهای مختلف صابون مورد بررسی قرار گرفته است.
تاثیر صابون در شستن صورت
جالب است بدانیم صابون از موادی است که هیچوقت کشف نشده و در ابتدا در نتیجه متبلور شدن مواد قلیایی و چربی ها به وجود آمده و پس از آن پیشرفت صنعتی یافته است. صابون طبق تعریف علم شیمی، نمک یک اسید چرب می باشد. صابون ها توسط تولید امولسیون پایدار و نا همگن از چرک ها که خود نوعی چربی اند باعث ایجاد یک کلوئید امولسیون شده و در نهایت با اتصال مولکول های صابون به چربی ها از بخش آلکیل (زنجیره بلند کربنی) و اتصال صابون از سر قطبی خود به مولکول های آب، عمل شسته شدن چربی ها را انجام می دهند. معمولا صابون ها در جهت شستشو، استحمام و پاکیزگی مورد استفاده قرار میگیرند اما کاربردهای دیگری نیز دارند که در ادامه بررسی می شوند.
انتخاب مناسب صابون موجب بهبود کیفیت پوست و رفع مشکلاتی پوستی همچون لک، جوش و… می گردد. بر اساس عقیده های مختلف متخصصان درباره نقش صابون در مراقبت پوست می توان گفت افرادی که پوست چرب دارند مستعد بروز جوش و آکنه بوده و لذا لازم است از صابون هایی استفاده نمایند که با داروهای ضد میکروب یا ضد آکنه یا صابون های آنتی باکتریال ترکیب شده باشد. به طور کلی صابون به دلیل وجود گلیسیرین در ترکیبات آن باعث تامین رطوبت لازم برای پوست، جلوگیری از خشکی پوست و کشیدگی پوست می گردد. صابون ها مانند دیگر مواد شوینده در انواع مختلف تولید می شوند. صابون جامد، صابون مایع، صابون کاغذی و صابون های گیاهی از جمله انواع صابون های در دسترس می باشند.
معیار انتخاب صابون مناسب
اصلی ترین معیار انتخاب صابون انطباق آن با نوع پوست افراد است. برای مثال کسی که دارای پوست چرب است لازم است از صابون مخصوص پوست چرب استفاده نموده و کسی که پوست خشک دارد از صابون مخصوص پوست خشک استفاده نماید. بنا بر این لازم است بدانیم ملاک بهترین و بدترین صابون تنها سازگاری با پوست است. ممکن است برای فردی صابون بادام و برای دیگری صابون آلوئه ورا مناسب باشد. فقط لازم است صابون ها مطابق استاندارد بوده و از نظر بهداشتی تاییدیه داشته باشند. البته لازم به ذکر است که صابون های ساخت کشور ایران از لحاظ کیفیت در سطح بالایی قرار داشته و نیازی نیست که حتما صابون های خارجی مورد استفاده قرار گیرند.
میزان و نحوه استفاده از صابون
به طور کلی شستشوی صورت با صابون به صورت روزانه بیشتر از 2 بار پیشنهاد نمی شود. در مورد افراد با پوست چرب شستشوی صورت با صابون نهایتا 3 بار بلامانع است. افراد با پوست خشک بهتر است از صابون زیاد استفاده ننموده و پوست خود را فقط با آب شستشو دهند و شستشوی صورت هفته ای 2 بار با صابون مخصوص پوست های خشک انجام شود. همچنین لازم است در صورت استفاده از صابون بعد از شستشو آب کشی به طور کامل انجام شده تا اثری از صابون روی پوست باقی نماند.
معایب استفاده بیش از حد از صابون
صابون ها شوینده هایی با مواد شیمیایی قوی و قدرت اسیدی بالایی هستند و ممکن است علاوه بر از بین بردن چربی و رطوبت باعث آسیب به پوست صورت شوند. از جمله علائم آسیب به پوست ناشی از صابون می توان به افزایش خشکی، خارش، آکنه، اگزما، درماتیت، التهاب، روزاسه و … اشاره نمود.
استفاده مداوم و بیش از حد صابون برای پوست مضر است. چون پس از شستشو همچنان بخشی از صابون بر روی پوست باقی مانده و پاک نمی شود. این مساله باعث خشکی بیشتر پوست می گردد که علائمی نظیر التهاب و خارش را به همراه خواهد داشت.
علاوه بر این، شستشوی مکرر پوست با صابون موجب از بین رفتن لیپید های حیاتی موجود پوست شده و در نهایت به کاهش توانایی پوست در برابر عوامل بیماری زا می گردد.
صابون ها از مواد شیمیایی بسیار قوی تولید می شوند. پوست برخی از افراد قادر به مقابله با این مواد شیمیایی نبوده و علاوه بر صدمه به پوست، باعث بروز واکنش های آلرژیک می شوند.
کاربرد های جالب و متفاوت صابون
تشخیص نشت گاز
صابون در شناسایی نشت گاز در هنگام استشمام بو های عجیب و غریب کمک کننده است. برای این منظور کافی است که صابون را بر روی لوله بکشید، اگر از آن هوا خارج شد دلیل بر وجود مشکل بوده و فورا لازم است جهت پیگیری توسط کارشناسان اقدام نمود.
نرم کردن زیپ
حتما برای شما اتفاق افتاده که زیپ لباس یا کیفتان به سختی حرکت نماید. تنها کافی است مقداری از صابون را روی مسیر زیپ کشیده تا زیپ نرم تر شده و حالت خشکی آن برطرف شود و در نهایت به راحتی بالا و پایین برود.
جلوگیری از بخار عینک
در فصل زمستان لنز های بخار گرفته برای افراد عینکی بسیار آزاردهنده هستند. استفاده از صابون در این مورد نیز موثر است. اگر مقدار اندکی از صابون را روی لنز عینک بزنید و سپس آن را تمیز نمایید این کار باعث می شود کریستال ها و شیشه های عینک در هر هوایی همچنان شفاف باقی مانده و بخار نزنند.
از بین بردن بوی کفش
برای از بین بردن بوی کفش لازم است مقدار کوچکی از صابون را جدا نموده، آن را داخل دستمال کاغذی قرار داده و اجازه دهید ساعت ها در کفش بماند. در نهایت از رفع بوی بد کفش شگفت زده می شوید.
تمیزی زیر ناخن ها
انجام دادن بسیاری از کارها اعم از باغبانی، آرایش و کارهای متفاوت روزانه باعث کثیف شدن زیر ناخن ها می شود. اما با صابون می توان به راحتی ناخن ها را تمیز نمود. برای این منظور کافی است یک قالب صابون زیر ناخن ها کشیده تا یک لایه صابون زیر ناخن ها ایجاد شود. سپس زمانی که دست ها را بشویید و لایه صابون نیز شسته شود، تمام چربی ها و آلودگی ها نیز از زیر ناخن ها جدا شده و تمیز می شوند.
جلوگیری از بید زدگی لباس های پشمی
بید زدگی لباس های پشمی از جمله اتفاقات رایج است. برای جلوگیری از بید زدگی این گونه از لباس ها بین آن ها یک قالب صابون قرار دهید. بدین ترتیب و به همین راحتی از لباس های پشمی در برابر بید زدگی محافظت می شود.
جلوگیری از سیاه شدن زیر ظرف با دود هیزم
سطوح ظروفی که در تماس مستقیم با آتش قرار دارند در اثر دود هیزم دچار سیاه شدگی می شوند. برای جلوگیری از این حالت می توان صابون را در حالت خشک به سطح ظروفی که روی آتش قرار می گیرند مالیده و سپس آن ها را روی آتش قرار دهید. بدین ترتیب ظروف سیاه نمی شوند.
کلام پایانی
شستشوی صورت در نگاه اول کار ساده ای به نظر می رسد. شستشوی صورت با صابون یکی از راه های قدیمی پاکسازی صورت می باشد. در ترکیبات صابون نمک ها و اسید های چرب وجود دارند که باعث زدودن آلودگی ها و چربی های پوست صورت می شوند. البته لازم است توجه شود که تولید چربی برای پوست، کاملا طبیعی است و همواره مقدار کمی از آن لازم است به صورت یک لایه بسیار نازک روی منافظ پوست باقی بماند تا باعث حفظ رطوبت در پوست شود.
به دلیل آنکه پوست صورت از پوست سایر نقاط بدن حساس تر بوده و نقش مهمی در زیبایی دارد لازم است در شستشوی صورت با صابون، صابون سازگار با نوع پوست انتخاب گردد تا علاوه بر پاکسازی و حفظ طراوت پوست، چربی های ضروری نیز از بین نروند. از دیگر کاربرد های صابون علاوه بر شستشو می توان به نرم شدن زیپ، جلوگیری از بخار عینک، پاکسازی زیر ناخن ها و… اشاره نمود.
آیا صابون میکروب ها را میکشد یا باید از مایع دستشویی استفاده کنیم؟
سلام فارماکالایی عزیز، صابون ها و مایع های دستشویی هر دو مانند هم هستند و موجب شسته شدن و جدا شدن کثیفی ها و باقی مانده جرم ها از روی دست ها می شوند.
بله